Koppelteken les 20240111

Het koppelteken (liggend streepje)

Bij sommige samenstellingen wordt een koppelteken (liggend streepje) gebruikt.

1 Bij klinkerbotsing.

2 Bij de achternamen van getrouwde mensen.

3 Tussen twee gelijkwaardige delen die omwisselbaar zijn.

4 In samenstellingen met cijfers, letters of symbolen.

5 In samenstellingen met St. of Sint.

6 Bij sommige voor- en achtervoegsels (raadpleeg woordenlijst.org).

7 Bij vaste uitdrukkingen die één geheel vormen.

Opdracht: bedenk bij elke regel een voorbeeld.

1 / 10

Slide 1: Slide

NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 10 slides, with text slides.

Lesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Het koppelteken (liggend streepje)

Bij sommige samenstellingen wordt een koppelteken (liggend streepje) gebruikt.

1 Bij klinkerbotsing.

2 Bij de achternamen van getrouwde mensen.

3 Tussen twee gelijkwaardige delen die omwisselbaar zijn.

4 In samenstellingen met cijfers, letters of symbolen.

5 In samenstellingen met St. of Sint.

6 Bij sommige voor- en achtervoegsels (raadpleeg woordenlijst.org).

7 Bij vaste uitdrukkingen die één geheel vormen.

Opdracht: bedenk bij elke regel een voorbeeld.

Slide 1 - Slide

- Koppelteken -

Wanneer je een samenstelling verkeerd kunt lezen, gebruik je een koppelteken.

Bijvoorbeeld: jojo-effect

Slide 2 - Slide

Voorbeeld

Slide 3 - Slide

Koppelteken in een samengesteld woord

klinkerbotsing

Je kunt het woord verkeerd uitspreken. Om dat te voorkomen, gebruiken we een koppelteken.

Radio + omroep = radio-omroep (radioomroep)

Milieu + inspectie = milieu-inspectie (milieuinspectie)

Politie + agent = politie-agent (politieagent)

Slide 4 - Slide

Dubbele achternaam

meneer Berg-Aanhof

Mevrouw Peters-de Groot

Gecombineerde achternamen

Slide 5 - Slide

Afkortingen

Als je de afkorting letter voor letter uitspreekt óf de afkorting heeft één of meer hoofdletters, dan gebruik je een koppelteken
Bijvoorbeeld: BMW-dealer, ov-kaart, vmbo-leerling

Als je de afkorting uitspreekt als één woord, dan gebruik je geen koppelteken
Bijvoorbeeld: pincode, mavoleerling

*LET OP: uitspraakprobleem? Gebruik wél een koppelteken!

Bijvoorbeeld: mavo-examen

Slide 6 - Slide

Gelijkwaardige delen

pianiste-componiste

hotel-restaurant

zwart-wit

cultureel-maatschappelijk

Slide 7 - Slide

Nog meer? Ja.....

In woorden met de volgende voorvoegsels:

adjunct, aspirant, assistent, bijna, chef, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud

ex-minister

kandidaat-notaris

oud-burgemeester

Slide 8 - Slide

En de laatste...

Tussen meer dan twee woorden die samen één woord vormen (samenkoppeling) vaste uitdrukkingen die een geheel vormen

een staakt-het-vuren

een kant-en-klare maaltijd

Slide 9 - Slide

Aan de slag en huiswerk

Bladzijde 118

Opdracht 2, 3 en 4

Slide 10 - Slide