Hoofdstuk 5 Water in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Welkom bij Aardrijkskunde!

Hoofdstuk 5: Water in Nederland

Paragraaf 5.1: Een land met veel water

Op tafel: leerboek, werkboek, JDW-map, pen

Telefoon in het zakkie! 

Periode 3

Water in Nederland

China: een machtig land in Azië

Hoofdstuk 5

Belangrijke begrippen: Laag-Nederland, Hoog-Nederland, sedimentatie, oeverwallen, inklinken, komgronden, delta, duinen, hoogveen, laagveen, dijken, polder, zeepolder, veenpolders, droogmakerij, deltaplan, stroomgebied

Leerdoelen:

• Je kan het Nederlandse landschap beschrijven;
• Je kent de gevaren van hoog en laag water in NL;
• Je kent het stroomgebied van de Nederlandse rivieren;
• Je kent het overstromingsgevaar van Nederland

Dit gaan we deze les doen:

• Introductie onderwerp Water in Nederland
• Uitleg paragraaf H5.1
• Quiz
• Afronding 

Water in Nederland

Nederland kan je in tweeën delen

Laag- Nederland:

-  Lager dan 1m boven de zeespiegel

-  De zee had een grote rol bij ontstaan landschap

Hoog-Nederland

- Hoger dan 1m boven de zeespiegel

- De rivieren stromen uit in de zee

Wat betekent zeespiegel?

Het niveau/ oppervlak van de zee 

Nederland in het jaar 50 na Christus

Wat zie je?

Rivieren 

Stromen van hoog naar laag

Stromen van snel naar langzaam

Doordat het water zijn kracht verliest,

legt het haar materiaal neer

= sedimentatie

Dit gebeurt in het rivierengebied

(figuur 3, bladzijde 72)

Nederland is verdeeld in 2 delen:

Laag-Nederland is

1. Ligt hoger dan 1m boven de zeespiegel
2. Ligt lager dan 1m boven de zeespiegel

Hoog-Nederland ligt..

1. Ligt hoger dan 1m boven de zeespiegel
2. Ligt lager dan 1m boven de zeespiegel

Laag-Nederland vind je vooral aan het.....

1. Westen
2. Oosten

Wat is sedimentatie?

Volgende les gaat over rivieren

Welkom bij Aardrijkskunde!

Hoofdstuk 5: Water in Nederland

Paragraaf 5.1: Een land met veel water

Op tafel: leerboek, werkboek, JDW-map, pen

Telefoon in het zakkie! 

Dit gaan we deze les doen:

• Uitleg rivieren
• Belangrijke begrippen
• Afsluiting

ntr.nl

Wat was sedimentatie ook al weer? (vorige les)

Sedimentatie

Nu: dijken als bescherming tegen de rivieren 

Vroeger: overstroomde het gebied

Naast de rivier werd zand afgezet

Verder van de rivier af werd klei afgezet

Sedimentatie

Zand: grotere en ronde korrels --> drogen op --> komen door hun vorm niet zo dichtbij elkaar --> hoge "ruggen" direct naast de rivier= ontstaan oeverwallen

Klei: heel klein en plat --> droogt heel langzaam op --> het gebied zakt langzaam in, dat noem je inklinken -->  gebieden met klei liggen lager in het landschap= deze noemen we de komgronden

Teken bij je aantekeningen

Oeverwallen

Hoger deel van het rivierengebied, vlak langs de rivier

Komgronden

Laaggelegen deel van het rivierengebied

Rivieren

Het steeds verder vertakken van de

monding van de rivier= de .. delta

Wind, zee en de ijstijd

Oh, Oh, Den Haag.... Mooie stad achter de.........

Wind, zee en de ijstijd

Oh, Oh, Den Haag.... Mooie stad achter de...........................................................

                                                    DUINEN!

Duinen= heuvel van zand, die door de wind is 

neergelegd

Warm, koud, warm, koud, warm, koud......

Het gesmolten rivierwater en door neerslag ontstonden er in Laag-Nederland grote zoetwatermoerrassen met waterplanten en riet..... Doordat ze continu onder water stonden verrotten ze niet.... Boven op de afgestorven plantenresten groeiden steeds weer nieuwe planten...= ontstaan veen

No worries! Komt in de volgende les nog uitgebreid terug :) 

Afsluiting

Huiswerk (in de JDW-map): begrippenlijst met betekenis, in je eigen woorden. 

Belangrijke begrippen: Laag-Nederland, Hoog-Nederland, Sedimentatie, Oeverwallen, Inklinken, Komgronden, Delta, Duinen, Hoogveen en Laagveen

Volgende les: Strijd met het water (H5.2)

Welkom bij Aardrijkskunde!

Hoofdstuk 5: Water in Nederland

Paragraaf 5.2: Strijd tegen het water

Op tafel: leerboek, werkboek, JDW-map, pen

Telefoon in het zakkie! 

Dit gaan we deze les doen:

• Herhalen
• Start paragraaf 5.2
• Verwerkingsopdracht
• Afsluiting

Wat is het verschil tussen komgronden en oeverwallen?

Welk begrip hoort bij deze betekenis:
het inzakken van de grond door opdroging van klei en veen en verrotting van veen

1. Sedimentatie
2. Inklinken
3. Delta
4. Laagveen

Waarom vind je vertakkingen aan de monding van de rivier?

Het veenlandschap in Nederland

Veen= natte grondsoort die bestaat uit afgestorven plantenresten

Laagveen

Ontstaat in Laag-Nederland door afsterven riet in moerasachtig- gebied

Hoogveen

Ontstaat in Hoog-Nederland door het vormen van veenmos

5.2: Strijd met het water. Waarom?

Waar zijn wij? En wat zie je?

Polders

Zo'n bekend woord: maar wat is het eigenlijk?

Kijkopdracht: schrijf de woorden op die je NIET kent/ begrijpt!

Polders

Bespreken moeilijke woorden/ belangrijke begrippen.

Welke heb je opgeschreven? Zoek de betekenis op in je leerboek. Werk zachtjes samen met je buur!

Polders

Dijken=  Een door mensen aangelegde waterkering die het achterliggende land beschermt tegen overstromingen

Polders= Een door dijken omgeven gebied waar de mens kunstmatig de waterstand kan regelen

Zeepolders= Een polder die is ontstaan door een dijk te leggen om een stuk land dat door de zee is opgebouwd

Veenpolders= Een drooggemaakt veenmoeras, dat door het laten weglopen van water is ingeklonken

Droogmakerij= Een drooggemaakt meer of stuk van de zee

Gemaal= Dient om een bepaald gebied leeg te pompem

Welke nog meer?

Verwerkingsopdracht

Ga naar: play.blooket.com

Afronding

Volgende les: laatste stuk H5.2 - Het Deltaplan en Ruimte voor de rivier. 

Huiswerk: samenvatting maken van bladzijde 75. 

Welkom bij Aardrijkskunde!

Hoofdstuk 5: Water in Nederland

Paragraaf 5.2: Strijd tegen het water

Op tafel: leerboek, werkboek, JDW-map, pen

Telefoon in het zakkie! 

Vorige les, waar ging die over?

Dit gaan we deze les doen:

• Uitleg: Deltaplan en Ruimte voor de Rivier
• Wat komt er in de SO?
• Verwerkingsopdracht:
• Afronding 

www.bing.com

Het Deltaplan

Dus, om nóg zo'n watersnoodramp te voorkomen is het

Deltaplan gemaakt. 

Het Deltaplan

• 1953: Watersnoodramp - 1.800 mensen verdronken

• Voorkomen: Deltaplan

       -  Kustlijn korter gemaakt Zeeland en Zuid-Holland

       -  Nieuwe dammen en dijken gebouwd

        - Strengere regels voor Nederlandse kust

Ruimte voor de rivier

Ruimte voor de rivier

Veel overstromingen in stroomgebied Rijn en de Maas

• Maatregel 1: dieper maken rivieren
• Maatregel 2: verder uit elkaar leggen van de dijken 
• Maatregel 3: graven tweede watergeul

Wat komt er in het SO?

Belangrijke begrippen; 

H5.1; Laag-Nederland, Hoog-Nederland, sedimentatie, oeverwallen, inklinken, komgronden, delta, duinen, hoogveen en laagveen. 

Vaardigheden: leerling kan het Nederlands landschap beschrijven, leerling kent de gevaren van hoog en laag water in Nederland

Belangrijke begrippen;

H5.2; dijken, polder, zeepolders, veenpolder, droogmakerij, deltaplan en stroomgebied

Vaardigheden: leerling kent het stroomgebied van de Nederlandse rivieren, leerling kent het overstromingsgevaar van Nederland

Verwerkingsopdracht

Maken opdracht 5, 6 en 7 in je werkboek bladzijde 96 en 97

Afsluiting

Huiswerk: maken samenvatting paragraaf 5.1 en 5.2

                      - Kies de juiste woorden op de lege plekken. De woorden waar je                               uit kan kiezen staan boven het stukje tekst. 

Volgende les: bespreken samenvatting