Herhaling poëzie

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• vwo
• Leerroute V
• Leerjaar 6

Herhaling poëzie vwo 6

Herman Gorter

1864-1927

Bij welke literaire beweging hoorde Herman Gorter?

1. Een nieuw geluid
2. De zeventigers
3. Het impressionisme
4. De tachtigers

Kenmerken tachtigers?

Poëzie is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie.

Om die allerindividueelste expressie te geven, volstaat de huidige taal soms niet. De tachtigers gebruikten daarom veel neologismen (woorden die ze zelf bedachten of samenstelden).

Poëzie draait om de schoonheid van de kunst, niet om het nut ervan.

Het is leespoëzie en niet bedoeld om in gezelschap voor te dragen. Je moet het zien en meerdere malen lezen om het goed te snappen, dat lukt niet als je het één keer hoort. Het is ook niet voor een groot publiek geschreven (de dichters richtten zich op een klein publiek van ingewijden, intellectuelen, kenners).

Poëzie keert de maatschappij de rug toe, het is puur individualistisch. De dichter heeft geen behoefte de maatschappij te verbeteren, maar wil er gewoon niet bij horen (dichter in ivoren toren).

De natuur vormt een grote bron van inspiratie.

De vorm van het gedicht kon vrij zijn, maar de dichter kon ook kiezen voor de vaste vorm van het sonnet.

Welke term past bij deze strofe van Herman Gorter?
"O ja, ik hou van je,
ik hou zo vrees’lijk van je,
ik wou het helemaal zeggen –
Maar ik kan het toch niet zeggen."

1. sonnet
2. elisie
3. enjambement
4. alliteratie

Slauerhoff

• traditie
• Scheepsarts
• Expressie van gevoel in gedichten
• Verlangen & romantisch lijden-> onvrede met werkelijkheid

Wat past niet bij Slauerhoff?

1. Scheepsarts
2. Dadaïsme
3. Neoromantiek
4. Gekwelde dichter

Bij welke stroming hoort Slauerhoff?

1. Neo-romantiek
2. Modernisme
3. Nieuwe Zakelijkheid

Kenmerken neoromantiek?

Neoromantiek

Reactie op het realisme en naturalisme

Grote gevoelens in de kunst

Weg van de realiteit

Eigen innerlijk centraal/ eigen ik in het middelpunt van de belangstelling

Plaats van de kunstenaar tegenover de wereld, de liefde en de dood

Geen experimentele uitdrukkingsmogelijkheden

melancholie

Weet je nog hoe deze 'Vijftiger' heet?

1. Bertus
2. Ludo
3. Lucebert
4. Berteluce

Ik heb in het gras mijn wapens gelegd
en mijn wapens gaan geuren als gras
Ik heb in het gras mijn lichaam gelegd
mijn lichaam is geurig als hout bitter en zoet
(Lucebert)

1. Tautologie
2. Herhaling
3. Parallellisme
4. Opsomming

Welke strofevorm?
regen beweegt het blad
dronkenschap mijn tong
(Lucebert)

1. Kwatrijn
2. Kwintet
3. Districhon
4. Terzine

Kenmerken vijftigers?

Poëtica van de Vijftigers

Dichten gaat om ervaren, niet om schoonheid van het gedicht.

De regels voor grammatica, interpunctie en spelling worden overboord gegooid.

Een gedicht hoort niet in een vaste, bestaande vorm gegoten te worden.

Spontaniteit was belangrijk voor een dichter: vrije associatie.

Klank was zeer belangrijk

Semantische samenhang mocht worden losgelaten -> verlangen naar een nieuwe oertaal

Klank soms belangrijker dan betekenis

impressionisten

expressionisten

vaste vormen 

zoals rijm, metrum en strofebouw 

vrije vers

krachtige, persoonlijke 

ervaring van de werkelijkheid

zo direct en spontaan mogelijk

loslaten traditionele vormen

(typografische experimenten)

impressie van de werkelijkeid

Onderwerpen en beeldspraak vaak ontleend uit de natuur

Ramsey Nasr

Wat is een sonnet?

1. Een 14-regelig gedicht, met 2 katrijnen en 2 terzetten
2. Een lofdicht met 10 of 8 lettergrepen
3. Een versvorm, met 3 strofes van 8 regels en 1 strofe van 4 regels
4. Een zeer persoonlijk genre

Welk stijlfiguur vind je terug in het gedicht
'Mi have a droom' van Ramsey Nasr?

1. opsomming
2. overdrijving
3. ironie
4. tegenstelling

Podiumpoëzie?

Podiumpoëzie

Poëzie wordt al eeuwen voorgedragen

Voordrachtskunst inmiddels volledige tak van sport

Door het internet alle middelen om je werk te verspreiden

Wedstrijden poetry slam

Bekendheid begint vaak op het podium, daarna de bundel

Scheidslijn tussen poëzie en songtekst is dun

Ritme is belangrijk

Hechte klankstructuur (assonantie, alliteratie)

Algemene onderwerpen als de liefde maar ook maatschappelijk betrokken

Heldere toegankelijke poëzie

Begrippen

Sleep de uitspraken naar het juiste vak. Is er in de zinnen sprake van beeldspraak of een stijlfiguur?

Beeldspraak

Stijlfiguur

Zo koppig als een ezel.

Voetbal is oorlog.

In Nederland regent het 29 van de 30 dagen.

O als ik dood zal, dood zal zijn

Kom dan en fluister, fluister iets liefs

Sleep onderstaande uitspraken naar het juiste stijlfiguur

Eufemisme 

Understatement

Ironie 

Sarcasme

I'''m not amused, zei queen Elisabeth als ze pislink was 

Oh ja, want natuurlijk is het mijn schuld dat we te laat zijn

r valt wat regen, zei de vrouw tijdens de hoosbui 

Wat een feest, de wifi doet het weer niet!

Ja, want jij bent altijd zo behulpzaam.

Hij is financieel niet zo sterk.

Natuurlijk, ik heb zeeën van tijd om jouw werk ook te doen.

Aardig stukje rennen, zei de man over de 42 km die hij af moest leggen

Van welke beeldspraak is hier sprake? Er hangt een Rembrandt in de volgende zaal.

1. metonymia
2. synesthesie
3. personificatie
4. metafoor

D. Voor wie dit leest

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

Karel, een echte angsthaas, was snel weg.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. synesthesie

Tijdens de storm stoeide de wind met de bladeren.

1. metafoor
2. synesthesie
3. personificatie
4. vergelijking

Mijn gevoel over de poëzietoets (laatste toets voor het vak Nederlands)

😒🙁😐🙂😃