Thema Evolutie 3A

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

https:

EVOLUTIE

Thema Evolutie

De evolutie theorie, Charles Darwin, fossielen en nog meer.

Evolutie

Ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen.

Het ontstaan van nieuwe soorten

Een soort is een groep individuen die zich onderling voortplanten én vruchtbare nakomelingen krijgen.

Nieuwe soorten ontstaan als door een groot verschil in gedrag of erfelijk materiaal onderlinge voortplanting tussen individuen niet meer mogelijk is.

De voorwaarden voor soortvorming zijn reproductieve isolatie, mutaties en natuurlijke selectie.

Reproductieve isolatie

Wanneer een populatie van de rest van de soort gescheiden raakt, vindt er geen voortplanting meer plaats.

Dit kan door een verandering in gedrag of uiterlijk waardoor soortgenoten elkaar niet meer herkennen of door geografische isolatie (bijvoorbeeld doordat een rivier het land verdeelt).

Mutaties

Door mutaties kunnen in een afzonderlijke populatie nieuwe eigenschappen ontstaan.

Natuurlijke selectie

Het verschijnsel waarbij individuen die beter aan de omgeving zijn aangepast een grotere overlevings- en voortplantingskans hebben.

Na verloop van tijd zullen daarom de genen die gunstig zijn in een groter deel van de populatie voorkomen.

Seksuele selectie

De selectie van partners op grond van eigenschappen die als aantrekkelijk worden ervaren maar die voor de overleving van het dier geen of zelfs nadelige gevolgen hebben.

Seksuele selectie zorgt ervoor dat, net als bij natuurlijke selectie, dieren met bepaalde eigenschappen meer nakomelingen krijgen.

Fossielen

• Fossielen zijn versteende resten van dieren of planten.
• De meeste dode dieren en planten worden nooit een fossiel. Dat komt omdat de resten van dieren of planten meestal al vergaan zijn voordat ze worden bedekt.
• Als de resten snel bedolven worden onder zand, modder, of klei kunnen ze fossiel worden.
• Meestal worden ook alleen de harde delen (zoals botten van dieren) fossiel. Dit komt omdat de zachte delen meestal wegrotten.
• Door afslijting door de wind, en rivieren kan het fossiel na lange tijd weer aan de oppervlakte komen.

Overeenkomsten in bouw

Bestudering van fossielen toont aan dat veel organismen zijn ontstaan uit dezelfde grondvorm en zich hebben aangepast aan verschillende milieus.

Rudimentair orgaan

Een orgaan dat geen functie (meer) heeft.

Bij verre voorouders had zo'n orgaan nog wel een functie maar die is verloren gegaan tijdens de evolutionaire ontwikkeling.

Voorbeelden:

    het stuitbeentje bij de mens (ooit de aanleg van een staart)
    de verstandskiezen bij de mens

Voorbeelden:

    het stuitbeentje bij de mens (ooit de aanleg van een staart)
    de verstandskiezen bij de mens
    pootresten bij slangen

Voorbeelden:

    het stuitbeentje bij de mens (ooit de aanleg van een staart)
    de verstandskiezen bij de mens
    pootresten bij slangen

Stamboom van het leven

Soorten die gemeenschappelijke voorouders hebben, vertonen verwantschap

Charles Darwin

De theorie van Charles Darwin  gepubliceerd in 1859 in zijn boek ;The origin of species by means of natural selection or the preservation of favored races in the struggle for life.

De evolutietheorie van Darwin berust op vijf constateringen (feiten) en drie conclusies.

Biologische feiten

1. Ieder organisme produceert meer nakomelingen dan er uiteindelijk in leven blijven.
2. Normaal blijft de populatiegrootte constant.
3. De hulpbronnen (zoals voedsel, ruimte) zijn onvoldoende voor alle nakomelingen.
4. Ieder individu is uniek en verschilt van de anderen (variatie).
5. Sommige individuele variaties zijn erfelijk (treden weer op in het nageslacht).

Conclusies

1. Strijd om het bestaan (struggle for life).
2.  Natuurlijke selectie.
   
3.  Dit kan na vele generaties aanleiding geven tot het ontstaan van nieuwe soorten (evolutie)

Het neodarwinisme is de evolutieleer van Darwin gebaseerd op de moderne genetica.

Evolutie betekent...

1. ... plotseling ontstaan
2. ... een verandering in korte tijd
3. ... uit het niets iets scheppen
4. ... geleidelijke ontwikkeling

Wat is GEEN belangrijk sleutelbegrip bij evolutie?

1. Omgeving
2. Generaties
3. Het aangepast zijn van soorten
4. Leergedrag van dieren

Welke 2 theorieën zijn er over het ontstaan van de aarde/mens?

1. Evolutie-theorie en de oerknal-theorie
2. Scheppingsverhaal en de oerknal-theorie
3. Scheppingsverhaal en de evolutie-theorie
4. Evolutie-theorie en afstammen van de aap

De grondlegger van de evolutietheorie

1. Lamarck
2. De Vink
3. Darwin
4. Beagle

Wat is GEEN argument voor evolutie?

1. Fossielen
2. Rudimentaire organen
3. Overeenkomsten in cellen
4. Uitsterven van soorten

Waarvan spreken we als het gaat om het sterkste dier overleeft?

1. Isolatie
2. Natuurlijke selectie
3. Kunstmatige selectie

Het proces waarbij organismen zich aanpassen aan hun omgeving noem je...?

1. Ecologie
2. Charles Darwin
3. Survival of the fittest
4. Evolutie

Hoe noemen we het als twee populaties van elkaar gescheiden raken door een natuurlijke oorzaak?

1. Isolatie
2. Evolutie
3. Natuurlijke selectie

Zijn het ontstaan en uitsterven van organismen onderdelen van de evolutie?

1. ja
2. nee

Natuurlijke selectie is noodzakelijk voor evolutie

1. Waar
2. Niet waar

Mutaties zijn niet noodzakelijk voor evolutie

1. Waar
2. Niet waar

Is de ontwikkeling van bacteriën naar eencellige planten een voorbeeld van evolutie?

1. ja
2. nee

Welke term omschrijft de afbeelding hiernaast het beste?

1. Natuurlijke selectie
2. Isolatie
3. Variatie
4. Evolutie

* Wat zijn rudimentaire organen?
(meerdere antwoorden)

1. Organen die we nog steeds gebruiken
2. Organen die nog steeds aanwezig zijn maar geen functie hebben.
3. Organen die deels verdwenen zijn door evolutie
4. Organen met een specifieke functie

https:

https:

https:

https:

https:

https: