6. Overgang late middeleeuwen naar Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

De Late Middeleeuwen

Overgang late middeleeuwen naar Renaissance

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

In het wit zie je een stadspoort. Ging je in de Middeleeuwen een stad binnen, dan moest je door de stadspoort. In veel steden werd een hoge en prachtig versierde kerk gebouwd. Op de achtergrond zie je de binnenkant van zo’n kerk.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de overgang van de late middeleeuwen naar de Renaissance plaatsvond en wat hier kenmerken van waren 

Romaanse bouwkunst

Vroege Middeleeuwen (500-1100)

Kenmerken (1)

• lage, kleine gebouwen

• lage torens

• grove materialen
  
• kleine, ronde ramen
  
• dikke zuilen en muren
  
• lage bogen
  

Gotische bouwkunst

Late Middeleeuwen (1140-1500)

Kenmerken (1)

• hoge, grote gebouwen
• hoge, smalle torens
• fijne materialen

• grote ramen met glas-in-lood
  
• smalle zuilen en muren
• hoge bogen
  
  
• 'een trap naar de hemel bouwen'

Kruisribgewelf

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur uit de Oudheid.

• Periode tussen ongeveer 1450-1600

• Ontstaan in Italië

Waarom in Italië? (1)

• Veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Door handel: meer geld en contacten met andere culturen (Afrika, Midden-Oosten, Azië)

• Genieten van luxe spullen

Waarom in Italië? (2)

• Rijke Italianen willen kunst (van zichzelf)

• Kunstenaars krijgen daarom veel geld

• Kunst wordt daardoor steeds beter

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Humanisme

• De nieuwe manier van denken tijdens de Renaissance.
  
  
• Kritische manier van denken tegenover de kerk.
  
  
  
• Zelstandig denkende personen.
  
  
  
• Veel interesse voor wetenschap en kennis
  
  
  
• Afkeren tegenover de 'donkere' Middeleeuwen
  
  
• Homo Universalis > de mens als 'alleskunner'

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen
  
  
• Contrapossto > rechterbeen draagt het volle gewicht

Vaardigheid: Gebeurtenis, Verschijnsel en Ontwikkeling

De geschiedenis zit vol met ontwikkelingen, verschijnselen en gebeurtenissen.

Gebeurtenis: éénmalig, bijvoorbeeld de plundering van Dorestad door de Noormannen in het jaar 834.

Verschijnsel: meermalige gebeurtenis, bijvoorbeeld als in de jaren erna de Noormannen deze plundering van Dorestad blijven herhalen.

Ontwikkeling:  veranderingen die optreden door gebeurtenissen of verschijnselen noem je ontwikkelingen. Bijvoorbeeld dat er door deze plunderingen in Dorestad geen huizen meer bijgebouwd werden en geheel ontvolkt raakte.

Begrippen uit deze les

• Romaans
• Gotiek
• Renaissance
• Contrapessto
• Humanisme
• Homo Universalis

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Huiswerk