Samengestelde zin + zinsdeelzinnen 2havo

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

10 min lezen

Planning van vandaag

Quiz zinsdelen tot nu toe

Uitleg Samengestelde zin

Zelfstandig werken

Quiz Zinsdelen

Wat weet je van ow, wg, ng

lv, mv, bwb en bijv.bep?

Wat is het lijdend voorwerp (lv) in de zin:
De piranha rook bloed.

1. De
2. piranha
3. rook
4. bloed

Wat is de bwb in de zin:
We hebben woensdag een toets.

1. We
2. hebben
3. woensdag
4. een toets

Wat zijn de koppelwerkwoorden?

Heeft deze zin een wg of een ng?
Zij wordt later ballerina.

1. Ng
2. Wg

Wat is het ng in de zin:
Zij wordt later ballerina.

1. Wordt
2. Zij wordt
3. wordt later
4. wordt ballerina

Wat is het ng in de volgende zin:
Tijdens een ruzie bleek Saida ontzettend koppig.

1. bleek
2. ontzettend koppig
3. bleek ontzettend koppig
4. bleek koppig

Wat is het wg/ng in de volgende zin:
Helaas is het restaurant dichtgegaan.

1. ng: is dichtgegaan
2. wg: is dichtgegaan
3. ng: is helaas dichtgegaan
4. wg: is helaas dichtgegaan

Wat is de bijv.bep in de volgende zin?
De antieke vaas ligt op zolder.

1. De antieke vaas
2. de
3. antieke
4. vaas

Wat is de bijv.bep in de volgende zin?
De gezondheid van de mensen wordt gecontroleerd.

1. De gezondheid
2. van de mensen
3. De gezondheid van de mensen
4. De mensen

Wat is de bijv.bep in de volgende zin:
Ik ben met de zeer moeilijke opleiding gestopt.

1. zeer moeilijke
2. moeilijke
3. zeer moeilijke opleiding
4. moeilijke opleiding

Samengestelde zin

§9 samengestelde zin

Blz. 222, 223

Samengestelde zinnen

Normaal heb je een enkelvoudige zin:

 ‘Brit tekent in haar schrift.’

Bij samengestelde zinnen zijn er twee zinnen aan elkaar geplakt:

 ‘Brit tekent in haar schrift en Tessa maakt aantekeningen.’

De zinnen worden aan elkaar geplakt door de toevoeging van een voegwoord zoals:

 en, maar, dus, terwijl, toen, omdat, zodat, als, want

Een samengestelde zin kent twee persoonsvormen.

Wat zijn de persoonsvormen in de voorbeeldzin hierboven?

Enkelvoudige of samengestelde zin?
Maaike fietst naar huis en belt haar vriendin.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Zijn de zinnen enkelvoudig of samengesteld?

Enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Omdat het morgen gaat regenen, is de sportdag uitgesteld.

Tijdens de sportdag moeten we nu rekenen

Miranda maakt de hapjes.

We lopen door de regen met onze paraplu.

Marcus fluit een liedje terwijl hij naar school fietst.

Ruby speelt graag gitaar, maar Eli speelt liever piano.

Hoofdzin en bijzin

Als zinnen samengesteld zijn is één zin vaak belangrijker dan de andere, die zin noemen we de hoofdzin en de ander de bijzin.

Bij de hoofdzin staan het onderwerp en de persoonsvorm vaak naast elkaar, er past bijna nooit een ander zinsdeel tussen.

Let op: soms zijn allebei de zinnen even belangrijk en zijn er twee hoofdzinnen, maar je kan nooit een bijzin hebben als er niet ook een hoofdzin is!

Voorbeeld

2 hoofdzinnen: Yunus neemt een jas mee, want het KNMI voorspelt regen.

Hoofdzin en bijzin: Omdat het KNMI regen voorspelt, neemt Yunus een jas mee.

TIP

Maak de zin vragend, dan staat de hoofdzin vooraan!

Welk deel is de bijzin?
Nathalie heeft met hem afgesproken dat hij de treinkaartjes betaalt.

1. Nathalie heeft met hem afgesproken.
2. Dat hij de treinkaartjes betaalt
3. Het zijn 2 hoofdzinnen

Wat is de bijzin in de volgende zin:
Omdat Paul gaat emigreren, organiseren wij een afscheidsfeest.

1. Omdat Paul gaat emigreren
2. organiseren wij een afscheidsfeest
3. Het zijn twee hoofdzinnen

Wat is de bijzin in de volgende zin:
Inez moet huiswerk maken, maar ze moet ook leren

1. Inez moet huiswerk maken
2. Maar ze moet ook leren
3. Er zijn twee hoofdzinnen

Bijzinnen als zinsdeel

We kennen al veel zinsdelen: pv, ow, wg, lv, mv en bwb

Bijzinnen kunnen één van deze vervangen!

Bijvoorbeeld:

- De onderwerpszin: Wie zich aanmeldt, is zeker van een plaats.

- De lijdendvoorwerpzin: Finn verwijt Amy dat ze nooit luistert.

Afkortingen: ow-zin, lv-zin, mv-zin en bwb-zin.

Wat voor zinsdeel is de bijzin?
Zou Nederland onder water staan als er geen dijken zijn?

1. Onderwerpszin
2. Lijdendvoorwerpzin
3. Meewerkendvoorwerpzin
4. Bijwooderlijkebepalingszin

Wat is het mv in de volgende zin?
Wie niet van lezen houdt, moet je geen boek geven

1. Wie niet van lezen houdt
2. Je
3. geen boek
4. Wie

Aan de slag

Online methode opstarten:

Magister -> leermiddelen -> Nieuw Nederlands 7de editie

Niet op je boekenplank?

Voeg toe -> boek 2 havo/vwo, 7de editie

Maken:

Cursus 5 grammatica §9 samengestelde zin opdracht 1 en 4

Cursus 5 grammatica §11 zinsdeelstukken, opdracht 3 en 4