5H/5V/6V examentraining argumentatie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

EXAMENVOORBEREIDING

SPELLING, INTERPUNCTIE EN GRAMMATICA

VALKUILEN

HERHALING:

ARGUMENTATIESCHEMA'S EN -STRUCTUREN

DROGREDENEN

BETROUWBAARHEID ARGUMENTATIE

CSE NEDERLANDS

Donderdag 15 mei 2025

13:30 - 16:30 uur

SPELLING, GRAMMATICA EN INTERPUNCTIE

MAAK JE EIGEN FOUTEN TOP 3, (5 OF 10)

NEEM JE WOORDENBOEK MEE

voorbeeld

1. WERKWOORDSPELLING PV OF GEEN PV

2. GRAMMATICA VERWIJSWOORDEN dat of wat

3. MEDIA = MEERVOUD

VALKUILEN

1. ORIËNTATIE (TITEL, INLEIDING EN SLOT)

2. VRAGEN OVERSLAAN

3. OPPERVLAKKIG LEZEN

4. TE SNEL TEVREDEN

5. AANWIJZING BIJ SAMENVATTING NEGEREN

5. GEEN VOLLEDIGE ZIN

Vandaag

H10 standpunt en argument (p.37)

H11 argumentatie en argumentatieschema's (p.39)

H12 drogredenen (p.41)

H13 aanvaardbaarheid van argumentatie en werken met scenario's (p.43)

Herhalen: argumentatieschema's...

Een redenering is

1. standpunt en argumenten samen
2. de argumenten die het standpunt ondersteunen
3. een reden
4. een foute argumentatie

Hoe noemen we een subjectieve of overtuigende tekst met een standpunt en argumenten?

1. Uiteenzetting
2. Betoog
3. Beschouwing

Argumentatie o.b.v. kenmerk / eigenschap

• Een kenmerk of eigenschap van een bepaalde groep wordt uitgelicht. De schrijver geeft een of meer kenmerkende eigenschappen van een persoon of verschijnsel  om zijn standpunt te onderbouwen. 
• 
  

Je moet handschoenen gebruiken als je een anti-kalkmiddel gebruikt bij het schoonmaken. Deze middelen zijn slecht voor je nagels. 

Als je alcohol drinkt, kun je goed oud worden en lang plezier hebben. Kijk maar naar mijn opa: hij is 82 en die ouwe is nog heel kras en drinkt elke dag een halve liter jenever.

1. Redenering op basis van kenmerk
2. Redenering op basis van oorzaak-gevolg
3. Redenering op basis van vergelijking
4. Een redenering op basis van een voorbeeld

In die kleine cafés wordt minder buitensporig gedronken dan hier. In kleine dorpen wordt buitensporig gedrag ook gecorrigeerd.

1. Redenering op basis van kenmerk
2. Redenering op basis van autoriteit
3. Redenering op basis van vergelijking
4. Redenering op basis van voorbeelden

Laat je bij je antwoorden niet leiden door je eigen mening. 

In een tekst kan immers een andere mening dan de jouwe worden besproken.

DROGREDENEN

Drogredenen

Op het moment dat een argumentatie onjuist is, ontstaat er een drogredenering: een redenering die misschien wel plausibel is, maar niet klopt.

Een wolf in schaapskleren dus.

Wat is een drogreden?

1. redenering met droge feiten
2. tegenargumenten
3. een redenering die niet klopt, maar wel waarschijnlijk lijkt
4. een argument om je standpunt te onderbouwen

Over welke drogredenen hebben wij het hier?

Ik heb geen zin in eten, want ik heb geen trek

1. ontduiken van bewijslast
2. cirkelredenering
3. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
4. verkeerde vergelijking

Stel vast van welke drogreden sprake is. Mijn buurvrouw kan echt niet op de maat dansen, want oude mensen hebben geen ritmegevoel.
Welke drogredenering is hier gebruikt?

1. Persoonlijke aanval
2. Vals dilemma
3. Overhaaste generalisatie
4. Onjuist kenmerk/eigenschap

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
De laatste kabinetsformatie heeft maar liefst zeven maanden geduurd; het kan niet anders dan dat dit kabinet zeer succesvol zal zijn.

1. onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema
2. onjuist beroep op het autoriteitsschema
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: overdrijven

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
Het is een bijzonder goed plan om de openingstijden van de bibliotheken te verruimen: je zult zien dat men twee keer zo veel gaat lezen.

1. onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema
2. onjuist beroep op het autoriteitsschema
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: overdrijven

Onjuist beroep op een oorzaak-gevolgschema

De genoemde oorzaken zijn niet voldoende voor het optreden van het voorspelde gevolg of het voorspelde gevolg heeft andere oorzaken dan de genoemde oorzaak

Overdrijven van voor- en nadelen

Het belang van de voordelen of nadelen wordt sterk overdreven (hellend vlak)

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
De vriend van de buurvrouw vindt het ook beter dat je vanavond bijtijds thuiskomt.

1. onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema
2. onjuist beroep op het autoriteitsschema
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: overdrijven

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
Hans zal wel voor een Amerikaanse aanval op IS zijn; hij is immers twintig jaar beroepssoldaat geweest.

1. onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema
2. onjuist beroep op het autoriteitsschema
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: overdrijven

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
Waarom mag ik mijn pet niet ophouden? Koningin Máxima heeft ook vaak een hoed op.

1. onjuist beroep op het voorbeeldschema: overhaaste generalisatie
2. onjuist beroep op het vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: vals dilemma

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
Volgens de vakbonden staan we voor de keus: meer geld of slechter onderwijs.

1. onjuist beroep op het voorbeeldschema: overhaaste generalisatie
2. onjuist beroep op het vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: vals dilemma

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
Toen ik verkouden was, heb ik vitamine C geslikt. Volgens mij is mijn verkoudheid daardoor overgegaan.

1. onjuist beroep op het voorbeeldschema: overhaaste generalisatie
2. onjuist beroep op het vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: vals dilemma

Stel vast van welke drogreden er sprake is:
Het regent altijd in Londen: we waren er drie dagen en het is er geen moment droog geweest.

1. overhaaste generalisatie
2. onjuist beroep op het vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking
3. onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
4. onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: vals dilemma

Drogredenen:
Belgen zijn slimmer dan Nederlanders. De winnaar van het Groot Dictee is immers meestal een Belg.

1. Overhaaste generalisatie
2. Oorzaak-gevolg
3. Verkeerde vergelijking
4. Cirkelredenering

Welke soorten argumenten kun je onderscheiden?

1. feitelijke en wenselijke argumenten
2. standpunten en drogredenen
3. wenselijke en waarderende argumenten
4. feitelijke en waarderende argumenten

Het is een goede beslissing geweest de scholen weer te openen. Onderwijs is belangrijk voor het welzijn, de ontwikkeling en de gezondheid van kinderen en jongeren.

Een redenering op basis van ...

1. kenmerken
2. oorzaak-gevolg
3. vergelijking
4. drogreden

Ben je goed voorbereid op argumentatie- en drogredeneringsvragen?

1. ja, heel goed voorbereid
2. ja, een beetje voorbereid
3. nee, nauwelijks voorbereid
4. nee, nog helemaal niet voorbereid

Waar heb jij het meeste moeite mee bij het examen Nederlands?

1. De hoofdgedachte of het onderwerp vinden
2. Samenvatten
3. Argumenten of drogredenen
4. Nauwkeurig genoeg lezen

Betrouwbaarheid

Aanvaardbaar

Als je de tekst op betrouwbaarheid moet beoordelen kijk je naar de expertise van de schrijver 

de bron

Aanvaardbaarheid argumentatie

De argumenten zijn op zichzelf aanvaardbaar als ze :

• in overeenstemming zijn met kennis van de wereld;
• ze controleerbaar en waar zijn;

• de bron betrouwbaar is.

Criteria voor aanvaardbaarheid van argumentatie

t

Tekst 2    2024-1

Lezen is cruciale oefening voor geest en lichaam

p. 278

Welke hoort NIET in het rijtje thuis?
Als je een betoog op aanvaardbaarheid wilt controleren, let je op....

1. Welke argumenten zijn gebruikt?
2. Zijn het feitelijke of waarderende argumenten?
3. Zijn de argumenten geen drogredenen?
4. Is de schrijver betrouwbaar?

Welke vragen heb je nog over het eindexamen?