3.7 grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

Grammatica 3.7

Welkom in deze (digitale) les

Fijn dat je er bent!

3.7 Grammatica

                                                    "Taalvoutje"

Doel:

In deze paragraaf leer ik:

Ik kan het werkwoordelijk gezegde vinden.

Ik weet wat splitsbare werkwoorden zijn.

Ik kan het onderwerp vinden.

Ik kan het lijdend voorwerp vinden.

Ik laat zien dat ik dat doel bereikt hebt door:

De opdrachten bij bij 3.7 te maken en door de test jezelf goed te maken. We sluiten dit af met een toets voor een cijfer.

Hoe zat het ook alweer?

Wat zijn ook alweer zinsdelen? (zinsdeelstrepen)

Hoe vind je de
persoonsvorm in de zin?

Persoonsvorm

- als je de zin vragend maakt, komt de persoonsvorm vooraan

- de persoonsvorm is altijd maar 1 werkwoord

- als je de zin in een andere tijd zet, verandert de persoonsvorm     van klank

(- je kunt de aantallen in de zin veranderen)

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin?
Morgen ga ik naar een nieuwe school.

1. morgen
2. ga
3. ik
4. school

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Wanneer ga je die toets inhalen?

1. wanneer
2. ga
3. je
4. inhalen

in de volgende les gaan we verder

Je maakt nu opdracht 

Doel:

In deze paragraaf leer ik:

Ik kan het werkwoordelijk gezegde vinden.

Ik weet wat splitsbare werkwoorden zijn.

Ik kan het onderwerp vinden.

Ik kan het lijdend voorwerp vinden.

Ik laat zien dat ik dat doel bereikt hebt door:

De opdrachten bij bij 3.7 te maken en door de test jezelf goed te maken. We sluiten dit af met een toets voor een cijfer.

Hoe vind je het werkwoordelijk gezegde?

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde = alle ww in de zin.                            (Dus de persoonsvorm en de andere werkwoorden)

Jantje heeft een fiets gestolen. 

wg: heeft gestolen

Een splitsbaar werkwoord

Een splitsbaar werkwoord is een werkwoord dat je kunt delen

Jantje slaapt tot twaalf uur uit 

werkwoord: uitslapen

pv: slaapt uit

nog een paar voorbeelden

Ik bel mijn vriendin op. (opbellen) 

Morgen neem ik een medicijn in.(innemen)

Teken dat figuur maar even na.(natekenen) 

Dat glas spoel je eerst even om voordat je het gebruikt.(omspoelen)

Vanavond zet ik de televisie aan.(aanzetten) 

 

De dikgedrukte woorden zijn splitsbare werkwoorden

Infinitief

Het hele werkwoord noem je ook wel 'infinitief'.

Je vindt de infinitief door 'wij' voor het werkwoord te zetten. 

wij lopen 

wij fietsen 

maar het wwg is ook

aan het + infinitief            De kinderen zijn aan het zingen.

te + infinitief                        De jongen probeert te zingen.

Wat is hier het werkwoordelijk gezegde?

De politiemannen grijpen in.

Mijn ouders hebben de film opgenomen.

De kinderen stappen de bus in.                                                                                                De kinderen zijn de bus aan het instappen.

Mijn zus probeert een boek voor te lezen.

Samengevat: een werkwoordelijk gezegde

- kan splitsbaar werkwoord zijn (bijvoorbeeld opstaan,                         uitslapen)

- kan een werkwoord met aan het +infinitief zijn

- kan een werkwoord met te + infinitief zijn

- zijn alle werkwoorden in de zin.

oefenen

Maak van 3.7 opdracht 4

in de volgende les gaan we verder

dan gaan we aan de slag met het onderwerp

oefenen

Maak van 3.7 opdracht 4

soms horen er ook andere woorden dan een werkwoord bij het wwg. Wanneer is dat?

het onderwerp

Doel:

In deze paragraaf leer ik:

Ik kan het werkwoordelijk gezegde vinden.

Ik weet wat splitsbare werkwoorden zijn.

Ik kan het onderwerp vinden.

Ik kan het lijdend voorwerp vinden.

Ik laat zien dat ik dat doel bereikt hebt door:

De opdrachten bij bij 3.7 te maken en door de test jezelf goed te maken. We sluiten dit af met een toets voor een cijfer.

Als je de PV gevonden hebt,
hoe vind je dan
het onderwerp?

Het onderwerp

Het onderwerp doet iets in de zin

Het onderwerp van de zin vind je door de volgende vraag te stellen: 

wie-wat + pv

Bij: 'Jantje loopt op straat' vraag je dus:  

Wie loopt? Jantje

of

Je verandert het aantal: Het meisje fietst naar school

De meisjes fietsen naar school.

Wat is in deze zin het onderwerp?
De lange jongen kuste het kleine meisje.

1. kuste
2. de lange jongen
3. het kleine meisje
4. weet ik niet

Wat is in deze zin het onderwerp?
Gisteren heeft mijn hond mijn huiswerk opgegeten.

1. gisteren
2. heeft
3. mijn hond
4. mijn huiswerk

in de volgende les gaan we verder

dan gaan we aan de slag met het lijdend voorwerp

oefenen

3.7 opdracht 8, 10 en 11

Hoe vind je het onderwerp?

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

het lijdend voorwerp

Een zin kan een lijdend voorwerp bevatten, maar dat hoeft niet. Er staat altijd maximaal één lijdend voorwerp in de zin.

Het lijdend voorwerp (lv) kun je vinden door de volgende vraag te stellen:

lijdend voorwerp: wie/wat + gezegde + onderwerp?

Op de plaats van 'gezegde' en 'onderwerp' vul je het gevonden gezegde en het gevonden onderwerp in.

Lijdend voorwerp

Wie/wat + pv + O

Jantje heeft Pietje geslagen.

pv: 

wg: 

O: 

LV: 

Jantje geeft bloemen aan zijn moeder.
wat is de pv, het wwg, het ond, het lv?

De conducteur knipt de kaartjes.
wat is de pv, het wwg, het ond, het lv?

De jongen aaide het hondje.
wat is de pv, het wwg, het ond, het lv?

Doel:

In deze paragraaf leer ik:

Ik kan het werkwoordelijk gezegde vinden.

Ik weet wat splitsbare werkwoorden zijn.

Ik kan het onderwerp vinden.

Ik kan het lijdend voorwerp vinden.

Ik laat zien dat ik dat doel bereikt hebt door:

De opdrachten bij 3.7 te maken en door de test jezelf goed te maken. We sluiten dit af met een toets voor een cijfer.

oefenen

3.7 opdracht 13,14,15

Daarna kun je verder met

opdracht 18 t/m 20, 23, en Test jezelf 3.7

Hoe vind je het lijdend voorwerp?