H4 BS 4: Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkomm

Boek en laptop op tafel

tassen van tafel

Planning 

• SO bespreken 
• Herhaling
• Leerdoelen
• BS 4: Spieren
• Leerdoelen checken
• Zelfstandig aan de slag
• Afsluiten

Herhalen Herhalen Herhalen!!

Wat is een gewricht?

1. Verbinding tussen twee beenderen
2. Een orgaan
3. Een kraakbeenlaagje
4. Een spier

Wat is de meest beweeglijke verbinding tussen botten?

1. kraakbeenverbinding
2. naadverbinding
3. gewricht
4. vergroeiing

Je ruggengraat kan bewegen, dit komt door verbindingen van:

1. kraakbeen
2. gewrichten
3. gewrichtssmeer
4. gewrichtsbanden

Sleep de namen van de onderdelen van het gewricht uit de rechter kolom naar het juiste nummer in de linker kolom.

kraakbeenlaagje

gewrichtssmeer

gewrichtskapsel

gewrichtsband

gewrichtskogel

gewrichtskom

Leerdoelen B4

-  Je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven. 

-  Je kunt voorbeelden noemen van bewuste en onbewuste spierbewegingen.

Spierstelsel

Alle skeletspieren in je lichaam samen, noemen we het spierstelsel. 

Spieren werken samen om te kunnen bewegen. 

Bouw van een spier

• Om de spier ligt ook een laag bindweefsel: de spierschede.( VWO)

• Spierschede loopt over in een pees

• Pezen: bevestigingen van spieren aan botten

• De plek waar een spier vastzit aan een bot noemen we aanhechtingsplaats

• een groep spiervezels vormen een spierbundel, hier omheen zit een laag bindweefsel(VWO)

Bouw en werking van spieren

• Spiervezels trekken samen -> spier wordt korter en dikker.
• Spier trekt botten naar elkaar toe ->  hierdoor beweging. 
• Hoe meer spiervezels samentrekken, hoe meer kracht de spier kan uitoefenen.

Bouw en werking van spieren 

• Richting van beweging hangt af van de plek van de spier.
• Voor je onderarm: 

- Biceps = armbuigspier

- Triceps = armstrekspier

• Je hebt altijd een buigpsier en strekspier nodig!
• Een buigspier en strekspier die samen één beweging mogelijk maken = antagonistische paar

Bicep is aangespannen

Tricep is ontspannen

Bicep isontspannen 

Tricep is aangespannen

Spierweefsel(VWO)

• Spiervezel bestaat uit spierfibrillen
  
• Actine- en myosine eiwitten schuiven in elkaar als spier aanspant.
• Donker band -> eiwitten overlappen elkaar.
• Onder microscoop te zien als streepjes
• Dwarsgestreepte spierweefsel.

• Te vinden in skeletspieren
• Eiwitten zijn mooi gerangschikt
• Hierdoor zie je streepjes

• In orgaanspieren
• Wand van de slokdarm, maag, darmen en bloedvaten.
• Langgwerpige cellen
• Eiwitten niet mooi gerangschikt -> geen streepjes -> glad

• Hart = een spier
• Speciale structuur
• Bestaat uit spierfibrillen die niet in spiervezels zitten
• Dwarsstreepjes te zien

Langzame en snelle spiervezels(VWO)

Dwarsgestreepte spierweefsels bestaat uit langzame en snelle spiervezels:

Snelle:

• Kunnen snel en krachtig samentrekken
• Kunnen korter samentrekken 
• Gebruiken veel energie'
• Hebben meer voedingsstoffen nodig. Raakt dit op, dan raken de spieren vermoeid.

Spieren die zorgen voor beweging

Langzame:

• Doen er langer over om samen te trekken en zetten hierdoor minder kracht.
• Kunnen langer blijven samentrekken
• Gaan efficiënt om met energie en hebben hierdoor minder energie nodig. 

Spieren die zorgen voor lichaamshouding, zoals rugspieren

Rondvraag

Vragen

Leerdoelen checken

Wat zijn biceps en triceps samen?

1. Zij vormen een antogonistisch paar
2. Het zijn beide buigspieren
3. Het zijn beide orgaanspieren
4. Het zijn beide trekspieren

Spier vezel

Spier schede

Spierbundel

Pees

Welke soorten spieren zijn er?

Dwarsgestreepte spieren

Gladde spieren

Hartspieren

Welk spierweefsel kan je vinden in de wand van de darmen?

1. dwarsgestreept spierweefsel
2. glad spierweefsel
3. hartspierweefsel

Welk soort spierweefsel zie je op de afbeelding?

1. skeletspierweefsel
2. glad spierweefsel
3. hartspierweefsel

welke soort
spierweefsel zie je
op de afbeelding

1. Skeletspierweefsel
2. Gladspierweefsel
3. Hartspierweefsel

Wat is er anders aan orgaanspieren ten opzichte van de skeletspieren?

1. bewegen alleen als je eraan denkt.
2. Je kan ze makkelijk aansturen.
3. bewegen zonder dat je je er bewust van ben.

Zelfstandig werken

wat	Maak van 4.4: Havo: 3,6,5,4(het tabel niet) Vwo: 1,3,6,4,5,8 --> Opdrachten moeten af zijn!
Hoe	Lees de tekst van 4.4 spieren
Hulp	1) boek 2) medeleerling 3 ) docent
Tijd	Tot einde van de les
Klaar	Klaar? - Maak test jezelf van basisstoffen 4.1 t/m 4.5 - Oefen op biologiepagina --> stevigheid en beweging - Maak een begrippenlijst voor jezelf