Les 5 (21 september 2024) DRAFT

• Nederlands
• Secondary Education
• Age 12

L5 Wat doen we vandaag? 

1. Hoe ging het huiswerk?

2. Herhaling Cursus 5, §7  (Lijdend voorwerp) en herhaling §1 persoonsvorm, werkwoordelijke gezegde.  

3. Huiswerk voor komende week 

4. Inloginstructies diataal

Laatste helft van de les: 

Zelf doen:  Diataal: Diatekst toets. 

Hoe ging het met huiswerk maken?

😒🙁😐🙂😃

Hoe lang duurde het huiswerk maken ongeveer?

minder dan 1.5 uur

meer dan 1.5 uur

Diataal toets: diatekst

- Ga naar www.diatoetsen.nl/login. Vul je gebruikersnaam in en je wachtwoord in - zie blad van diataal.

- Er staan 1 toets klaar: Diatekst (Begrijpend lezen)

- Start met de toets. 

Probeer de toets helemaal af te maken. Heb je geen tijd? Stop de toets dan: je kunt het een andere keer afmaken. 

Wat is de persoonsvorm ook alweer?

- De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

- (Bijna) Elke zin heeft een persoonsvorm.

- Elke zin heeft maar één persoonsvorm (behalve samengestelde zinnen!)  

-  Staat er maar één werkwoord in de zin? Dan is dat automatisch de persoonsvorm.

-  Als je er een vraagzin van maakt, komt de persoonsvorm vooraan. Door de zin van tijd of getal te veranderen kan je de persoonsvorm vinden. Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm. 

Hoe maak je zinsdelen?

Doe de zinsdeelproef: Probeer welke woorden je samen voor de persoonsvorm kunt zetten.

Kijk welke woorden altijd naast elkaar blijven staan als je de zin verandert.

- Na het zesde lesuur / mogen / de leerlingen / naar huis.

- De leerlingen / mogen / na het zesde lesuur / naar huis. 

- Naar huis / mogen / de leerlingen / na het zesde lesuur. 

- Naar / mogen / de leerlingen / huis / na het zesde lesuur.

- na het / mogen / de leerlingen / naar huis / zesde lesuur.

Wat is de persoonvorm? "Mijn moeder doet elke woensdag boodschappen op de markt."

Wat is de persoonvorm? "Op zondag ga ik altijd een heel eind wandelen met mijn hond."

Werkwoordelijk gezegde (wg)

• Alle werkwoorden in een zin vormen samen het werkwoordelijk gezegde (wg). 
• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp ‘doet’ of wat het onderwerp ‘overkomt’.
  
• Soms bevat het werkwoordelijk gezegde maar één werkwoord (de persoonsvorm), soms zijn het er meer. 

• Bij scheidbare werkwoorden horen alle stukjes van het werkwoord bij het werkwoordelijk gezegde.
  

    Bijvoorbeeld:

    – Thomas zet samen met Sofia de tent  op.

       pv = zet, wg = zet op (want het hele werkwoord is ‘opzetten’)

Morgen ga ik fietsen naar school.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. ga
2. ga fietsen
3. fietsen

De groene kat is over straat gelopen.

wat is WWG ?

1. is
2. gelopen
3. is gelopen

werkwoordelijk gezegde?

Hij heeft gisteren zijn pap niet gegeten.

1. hij heeft
2. heeft
3. heeft gegeten
4. heeft zijn pap gegeten

Het werkwoordelijk gezegde?

Wie was er vanmiddag aan het spelen?

1. wie
2. was
3. was spelen
4. was aan het spelen

werkwoordelijk gezegde?
Mijn vader wil mijn kamer opnieuw schilderen.

1. wil
2. wil schilderen
3. wil opnieuw schilderen
4. schilderen

Zelfevaluatie:
"Ik kan het werkwoordelijk gezegde van een zin vinden"
0 = echt (nog) niet / 10 = absoluut wel

-110

Het lijdend voorwerp (zinsdeel)

Hoe vind je het lv (lijdend voorwerp) in de zin?

> Zoek de pv (persoonsvorm)

> Zoek het wg (werkwoordelijk gezegde) 

> Zoek het ow (onderwerp)

Vraag: Wie/wat + wg + ow = lijdend voorwerp

Wat is het lv in deze zin?

Binnen twee tellen stond hij het hele verhaal te vertellen

Wat is het lv in deze zin?

We gaan in de klas het interview bekijken.

Ze lusten graag plakton, krill en kleine visjes.

In deze zin zit GEEN lijdend voorwerp.

1. waar
2. niet waar

Lesafsluiting

Volgende week weer een online les. 

▪ Cursus 5 Grammatica   

§5 wwg maken opdracht 2 en 3  

  

▪ Cursus 1 meer dan lezen - voorbereiden op volgende les: §4 lees de theorie door en tekst 1-5 (blz 24-25)  

  

  

Antwoorden huiswerkopdracht

Cursus 1 Meer dan lezen   

▪ §3 Tekstdoelen en tekstsoorten:  Opdracht 1

a filmtip – activeren

b gebruiksaanwijzing– instrueren

c montagehandleiding – instrueren 

d nieuwsbericht – informeren

e raadsel – amuseren

f supermarktfolder – activeren 

g tekst over de voordelen van groene stroom – overtuigen

h uitnodiging – activeren

Antwoorden huiswerkopdracht

Cursus 1 (Meer dan lezen) opdracht 4:  

1 a nors – onaardig                                   tegenstelling

b aanvankelijk – in het begin                synoniem

c zoetwaren – suikerrijk voedsel          voorbeeld(en)

d hint – tip                                                  synoniem

e beheerst – kalm                                     tegenstelling

f robotisering – werkovername door apparaten               bekend woorddeel

Antwoorden huiswerkopdracht

Cursus 1 (Meer dan lezen) opdracht 5:  

1 

- onwaarschijnlijk (tekst 2, al. 1) – haast niet mogelijk – bekend woorddeel 

- componisten (tekst 2, al. 1) – schrijvers van muziekstukken – voorbeelden 

- beklemtonen (tekst 2, al. 2) – met nadruk zeggen – bekend woorddeel 

- functioneren (tekst 2, al. 3) – werken – synoniem

- aantonen (tekst 3, al. 1) – bewijzen – bekend woorddeel 

- onaangename (tekst 3, al. 2) – vieze – tegenstelling

2 Stimuleren betekent: prikkelen; actief maken

Antwoorden huiswerkopdracht

Cursus 5 Grammatica §3 Onderwerp: Opdracht 2.1, 2.2, 2.3 (getalsproef toepassen)

PV is onderstreept.

OW is vet gedrukt. 

 a De vele beterschapskaarten / hebben / Ingela / verrast.

b Aanstaande zaterdag / zullen / we / de buren / wegbrengen / naar het vliegveld.

c De onrijpe kersen / worden / door de plukkers / apart / gehouden.

d Op het strand / zien / de badgasten / meerdere strandwachten / rondlopen.

e Hoeveel pakketjes / vervoert / de chauffeur van deze bus / op een dag?

f In Rotterdam / heeft / de politie / onlangs / een drugslab / ontmanteld.

Antwoorden huiswerkopdracht

Cursus 5 Grammatica  §3 Onderwerp: Opdracht 1.1, 1.2, 1.3. (stel vraag wie/wat + PV?

PV is onderstreept.

OW is vet gedrukt. 

a ’s Avonds / zie / je / op de kermis / veel verliefde stelletjes.

b Op zon- en feestdagen / zal / de nieuwe eigenaar / zijn café / sluiten.

c Volgens mij / heeft / de bakker / heerlijke truffels / gemaakt.

d Om 7 uur ’s morgens / behandelt / de fysiotherapeut / zijn eerste patiënt.

e Dit tuincentrum / heeft / vierkante parasols / in de aanbieding.

f Op de bodem van de fontein / liggen / duizenden muntjes.

Antwoorden huiswerkopdracht

Cursus 1 Meer dan lezen   

▪ §3 Tekstdoelen en tekstsoorten: Opdracht 2

infrastructuur (tekst 1) – alles wat hoort bij verbindingen tussen plaatsen

voorzieningen (tekst 1) – zaken die nodig/nuttig zijn

realiseren (tekst 1) – verwerkelijken; maken

hanenpoten (tekst 5) – lelijk geschreven letters

ontcijferen (tekst 5) – achterhalen wat er staat

bevoegd zijn (tekst 5) – toestemming hebben

Antwoorden huiswerkopdracht

Cursus 1 Meer dan lezen   

▪ §3 Tekstdoelen en tekstsoorten: theorie en opdracht 1, 2 3

Opdracht 2

infrastructuur (tekst 1) – alles wat hoort bij verbindingen tussen plaatsen

voorzieningen (tekst 1) – zaken die nodig/nuttig zijn

realiseren (tekst 1) – verwerkelijken; maken

hanenpoten (tekst 5) – lelijk geschreven letters

ontcijferen (tekst 5) – achterhalen wat er staat

bevoegd zijn (tekst 5) – toestemming hebben

Extra: Niet alle zinnen hebben een Pv. 

1a.  Het was een gure donkere dag. 

1b.     Heel guur... 

2a  Zijn jullie er klaar voor?

2b.     Hartstikke goed! 

1b en 2b hebben geen PV.