H6.1 Scheiding in de industrie HAVO

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H6.1 Scheiding in de industrie

Is een kopje thee een zuivere stof? (H1.3)

1. Ja
2. Nee, hangt van de thee af
3. Nee

Wanneer is iets een zuivere stof? (H1.3)

1. Als er 1 soort atoom in voorkomt
2. Als er 1 soort molecuul in voorkomt
3. Als 1 soort molecuul is opgelost in water

Wat voor soort mengsel is koffie? (H2.1)

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing

Welke scheidingsmethode zie je in de afbeelding?(H2.3)

1. Filtreren
2. Indampen
3. Destilleren
4. Extraheren

Welke scheidingsmethode heb je nodig om van theeblaadjes thee te maken? (H2.2)

1. Filtreren
2. Extraheren
3. Bezinken
4. Destilleren

Door het verschil in welke stofeigenschap kun je een mengsel scheiden met bezinken? (H2.2)

1. Deeltjesgrootte
2. Dichtheid
3. Kookpunt
4. Oplosbaarheid

Adsorptie

Bij adsorptie hechten sommige stoffen zich wel en andere stoffen zich niet aan het oppervlak van een adsorptiemiddel. De scheiding berust op een verschil in aanhechtingsvermogen.

Bijvoorbeeld met het gebruik van actieve kool kunnen afvalstoffen gebonden worden en zo wordt voorkomen dat deze in het milieu terecht komen.

Adsorptie

• Actieve kool is een speciaal bewerkte vorm van koolstof. 
• Deze koolstofvorm bevat veel scheuren en poriën, waardoor hij een groot oppervlakte heeft. 
• In deze scheuren en poriën kunnen andere stoffen gemakkelijk vasthechten.

0

Adsorptie en Absorptie

LET OP!

• Er is een verschil tussen adsorptie en absorptie. Bij adsorptie hechten de

moleculen zich aan de buitenkant van het adsorptiemateriaal. 

• Bij absorptiedringen de moleculen het materiaal binnen. 
• Keukenpapier absorbeert dus water 
• terwijl Norit kleurstoffen in water kan adsorberen.

Chromatografie

Om te testen of een bepaald product zuiver genoeg is, kun je gebruikmaken van de scheidingsmethode chromatografie. 

Er zijn verschillende vormen van

chromatografie, zoals papierchromatografie en gaschromatografie.

Chromatografie

• Scheiden van mengsel van vaste stoffen of vloeistoffen
• Scheiden op basis van oplosbaarheid en aanhechting.
• Resultaat noem je een chromatogram.
• Voorbeeld: kleurstoffen scheiden uit viltstift.

Papierchromatografie

• Breng beetje mengsel aan onderop papier
• Zet papier rechtop in loopvloeistof
• Loopvloeistof 'loopt' door papier omhoog en neemt sommige stoffen uit mengsel mee omhoog
• mobiele fase = vloeistof
• stationaire fase = papier

Papierchromatografie

Chromatografie

• De stof die beste oplost in de loopvloeistof en het minst goed hecht aan het papier, eindigt het hoogst.
  

• "Wedstrijd" tussen oplosbaarheid in loopvloeistof en hechting aan papier.

Rf-waarde

• Elke stof heeft bij een bepaalde
  temperatuur en een bepaalde  stationaire fase en loopvloeistof, een Rf-waarde. Daaraan kun je een stof herkennen. 
• Om de Rf-waarde van een stof te bepalen, meet je op een chromatogram twee afstanden, hiernaast aangegeven met A en B.

Rf-waarde

1. Meet de afstand van het punt
    waar je de kleurstof(fen) hebt  opgebracht tot het midden van het punt waar een kleurstof is blijven steken. (A) 
2. Meet de afstand van het punt
    waar je de kleurstof(fen) hebt opgebracht tot waar de
    loopvloeistof is opgetrokken. (B) 

1. De Rf-waarde is A : B.

Wat is geen scheidingsmethode?

1. Destilleren
2. Chromatografie
3. Elektrolyse
4. Adsorbtie

Hoe scheid je een mengsel van zand en zout?

1. Bezinken, filtreren en indampen
2. Extraheren en filtreren
3. Extraheren, filtreren en indampen
4. Indampen en filtreren

Lucht zuiveren met een afzuigkap is een voorbeeld van

1. filtreren
2. adsorberen
3. absorberen
4. destilleren

Als je een suspensie wilt scheiden, dan moet je

1. extraheren
2. filtreren
3. destilleren
4. adsorberen

Welke scheidingsmethode gebruik je bij een mengsel van opgeloste kleurstof in vloeistof?

1. Destilleren
2. Extraheren
3. Indampen
4. Adsorberen

Waarop is papierchromatografie gebaseerd?

1. Verschil in kookpunt van de componenten
2. Verschil in absorptievermogen van het papier
3. Verschil in de oplosbaarheid van het mengsel in de loopvloeistof
4. Zowel B als C

We willen een mengsel van 2 stoffen A en B scheiden dmv papier chromatografie. Stof A lost beter op in de loopvloeistof dan stof B.
Stof B adsorbeert beter dan stof A. Welke stof komt hoger in het chromatogram ? Leg je antwoord uit.

De scheidingsmethode adsorberen maakt gebruik van de stofeigenschap:

1. Aanhechting
2. Oplosbaarheid
3. Aanhechting + oplosbaarheid
4. Kookpunt

De scheidingsmethode chromatografie maakt gebruik van de stofeigenschap:

1. Aanhechting
2. Oplosbaarheid
3. Aanhechting + oplosbaarheid
4. Kookpunt

Welke kleurstof loste het best op in de loopvloeistof? Zie chromatogram.

1. Bruin
2. Oranje
3. Geel
4. Rood