Grammatica C - werkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica C - werkwoord

1HV

Planning

• Terugkoppeling vorige les 
• Leerdoelen van vandaag
•  Uitleg koppelwerkwoord
• Huiswerk nakijken 
• Les afsluiten

Terugkoppeling vorige les 

1. Welk zinsdeel zit er niet in de gebiedende wijs? 
2.  Kan een hulpwerkwoord alleen in de zin staan?
3. Wat is een aantonende wijs?

Leerdoelen vandaag

• Je weet welke drie werkwoorden een koppelwerkwoord zouden kunnen zijn. 
• Je weet de functie van het koppelwerkwoord.

Het koppelwerkwoord

• Het koppelwerkwoord benoem je als je taalkundig aan het ontleden bent;
  
• Als je redekundig aan het ontleden bent vormt het koppelwerkwoord samen met eventuele hulpwerkwoorden het werkwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde;
  
• Een koppelwerkwoord koppelt het onderwerp van een zin aan een toestand of eigenschap;
  
• De 3 meest voorkomende koppelwerkwoorden zijn: zijn, worden en blijven

Stappenplan koppelwerkwoord

Voorbeeld koppelwerkwoord

Isaac is boos.

Stap 1: Kijk of een werkwoord in de zin een koppelwerkwoord kan zijn

Is (vervoeging van het werkwoord ‘zijn’)

Stap 2: Zoek het onderwerp van de zin

Onderwerp is Isaac

Stap 3: Kijk of er een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord in de zin staat dat iets zegt over het onderwerp.

Vader is een zelfstandig naamwoord en het zegt iets over het onderwerp ‘Isaac’

Stap 4: Is bovenstaande het geval? Dan heb je te maken met een koppelwerkwoord.

‘Is’ is dus een koppelwerkwoord

Nakijken blz 96 opdracht 2A
Noteer van de onderstaande zinnen alle werkwoorden
"De jonge actrice zal de hoofdrol spelen in deze nieuw film."

Nakijken blz 96 opdracht 2B
Noteer van de onderstaande zinnen alle werkwoorden
"Onze buren komen vanmiddag op bezoek."

Nakijken blz 96 opdracht 2C
Noteer van de onderstaande zinnen alle werkwoorden
"Ze mocht een milkshake halen bij de snackbar."

Nakijken blz 96 opdracht 2D
Noteer van de onderstaande zinnen alle werkwoorden
"Van mijn ouders moet ik mijn kamer dit weekend opruimen."

Nakijken blz 96 opdracht 2E
Noteer van de onderstaande zinnen alle werkwoorden
"Het elftal heeft zijn beste wedstrijd in tijden gespeeld."

Nakijken blz 96 opdracht 2F
Noteer van de onderstaande zinnen alle werkwoorden
"Hij sliep vannacht slecht door het luide onweer."

Opdracht 4 a
Is de nieuwe Donald Duck al bezorgd?
Welk woord is een voltooid deelwoord?

1. is
2. bezorgd
3. al
4. nieuwe

Opdracht 4b
Ik wil hem graag meteen gaan lezen.
gaan en lezen zijn:

1. Infinitief
2. Voltooid deelwoord
3. Onvoltooid deelwoord
4. Persoonsvorm

Opdracht 4C
De Nederlandse Donald Duck is voor het eerst verschenen in 1952.
verschenen =

1. onvoltooid deelwoord
2. persoonsvorm
3. infinitief
4. voltooid deelwoord

Opdracht 4d
Denkend en pratend bewonen honden en eenden de strips.
denkend en pratend =

1. Onvoltooid deelwoord
2. Voltooid deelwoord
3. Infinitief
4. Persoonsvorm

Opdracht 4 e
De ducks worden door de dogs geterroriseerd.
geterroriseerd =

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord
3. Persoonsvorm
4. Infinitief

Opdracht 4 f
Daardoor zijn de eenden meestal de 'underducks'.
Zijn =

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord
3. Persoonsvorm
4. Infinitief

Opdracht 4 g
Lezend in 'een vrolijk weekblad' kun je van alles leren.
Lezend =
Leren =

1. Voltooid deelwoord Infinitief
2. Onvoltooid deelwoord Infinitief
3. Persoonsvorm Voltooid deelwoord
4. Infinitief Onvoltooid deelwoord

Opdracht 4 h
Sommige mensen durven dit natuurlijk te betwijfelen.
Durven =
Betwijfelen =

1. Voltooid deelwoord Infinitief
2. Onvoltooid deelwoord Infinitief
3. Persoonsvorm Infinitief
4. Infinitief Onvoltooid deelwoord

Opdracht 4 i
Zij rekenen Donald Duck zelfs tot de 'lage kunst'.
Rekenen =

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord
3. Persoonsvorm
4. Infinitief

A. De Efteling heeft afscheid genomen van de omstreden zwarte figuur Monsieur Cannibale.

B. De controversiele attractie moest na 33 jaar wijken. 

C. De karikatuur had al langer kritiek te verduren gekregen. 

D. In 2014 noemde The Wall Street Journal de Monsieur zelfs een 'racistische throwback naar de dagen van de VOC.'

E. Maar de Efteling zou Monsieur Cannibale niet alleen daarom hebben vervangen. 

F. Hij was aan een onderhoudsbeurt toe.

G. Op de plek van Monsieur Cannibale zal een toestel komen met Sindbad de Zeeman, een held uit Duizend-en-een-nacht.

VTT

VVT

OVT

VVTT

OVT

OTTT

6A
Psychologie moet een vak worden op de middelbare school.

1. Aantonende wijs
2. Gebiedende wijs
3. Aanvoegende wijs
4. Onbepaalde wijs

6B
Je zou jezelf er beter mee leren begrijpen.

1. Aantonende wijs
2. Gebiedende wijs
3. Aanvoegende wijs
4. Onbepaalde wijs

6C
Genoeg mensen lijken te kampen met psychische uitdagingen.

1. Aantonende wijs
2. Gebiedende wijs
3. Aanvoegende wijs
4. Onbepaalde wijs

6D
Lijkt psychologie als nieuw vak jou ook een goed idee?

1. Aantonende wijs
2. Gebiedende wijs
3. Aanvoegende wijs
4. Onbepaalde wijs

6E
Teken dan nu onze petitie.

1. Aantonende wijs
2. Gebiedende wijs
3. Aanvoegende wijs
4. Onbepaalde wijs

6F
Moge dit vak bijdragen aan een groter aantal gelukkige scholieren.

1. Aantonende wijs
2. Gebiedende wijs
3. Aanvoegende wijs
4. Onbepaalde wijs

Lesdoel 1:
Wat zijn de drie koppelwerkwoorden?

Lesdoel 2:
Wat doet het koppelwerkwoord?

Les afsluiten

Huiswerk voor morgen: 

Blz 97 opdracht 7