9 Nederland waterland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Waterwinning en watergebruik in Nederland 

Leerdoelen 

• Je kunt verschillen in het watergebruik tussen huishoudens, landbouw en industrie beschrijven en verklaren.

• Je kunt de manieren van drinkwaterwinning in Nederland beschrijven en verklaren.

Examenvraag 

maximumscore 2

• Menselijke oorzaak: de mens pompt (te veel) water op 1

• Beschrijving: door het oppompen slinkt de zoetwaterzak onder de duinen waardoor het zoute water kan opdringen 1

of:

• Menselijke oorzaak: het versterkte broeikaseffect leidt tot

zeespiegelstijging 1

• Beschrijving: Als het verschil tussen de zeespiegel en het daar achterliggende grondwaterpeil van het land groter wordt, zal meer zoute kwel ontstaan in de kustzone 1

Welke groepen gebruiken water in Nederland

Industrie

Koelwater 

= water dat gebruikt wordt om stoom weer af te koelen 

Industrie 

Proceswater 

= tijdens het proces in de fabriek wordt water gebruikt om een product te maken. 

Landbouw 

Irrigatie 

= het kunstmatig nathouden of natmaken van akkers en gewassen

Wij 

Maar deze kennen we al heel goed. 

Toename:

- bevolkingsgroei 

- welvaart 

Er zijn drie manieren 

Waar komt jou water vandaan? 

1. grondwater 

2. oppervlakte 

3.duinen 

Soorten drinkwater 

De prijs van ons water

Oppervlakte water is duurder. Waarom? 

Beantwoord de examenvraag 

maximumscore 2

• Menselijke oorzaak: de mens pompt (te veel) water op 1

• Beschrijving: door het oppompen slinkt de zoetwaterzak onder de duinen waardoor het zoute water kan opdringen 1

of:

• Menselijke oorzaak: het versterkte broeikaseffect leidt tot

zeespiegelstijging 1

• Beschrijving: Als het verschil tussen de zeespiegel en het daar achterliggende grondwaterpeil van het land groter wordt, zal meer zoute kwel ontstaan in de kustzone 1

Hoe goed ken je het nu? 

Waarom hebben waterbesparende maatregelen thuis weinig invloed op het totaal?

'Brak' water is...

1. Zout water
2. Zoet water
3. Water tussen zout en zoet water in
4. Water met een kater

Wat is grijs water?

1. zwaar vervuild water
2. licht vervuild water
3. normaal water
4. helder water

Waarom worden energiecentrales vaak gebouwd naast een rivier?

1. Koelwater aanwezig
2. Wonen weinig mensen in de buurt
3. Is toeval
4. Bluswater aanwezig

Wat gebeurt het met het water van een rioolwaterzuiveringsinstallatie?

1. Hier wordt drinkwater van gemaakt
2. Het water wordt geloosd op het oppervlaktewater
3. Het wordt gebruikt als koelwater
4. Het wordt gebruikt als proceswater

Welke vorm van irrigatie zien we hier?

1. Oppervlakte-irrigatie
2. Beregening
3. Druppel irrigatie
4. Geen irrigatie

1. Beregening
2. Druppelirrigatie
3. Oppervlakte-irrigatie

Wat bedoelen ze met je watervoetafdruk?

1. hoeveelheid water dat je per dag gebruikt
2. het huishoudelijke watergebruik
3. het industrieel watergebruik

In het diagram zie je het watergebruik van Nederlanders per persoon per dag. Achter een aantal kleuren in de legenda is het watergebruik vervangen door de letters P, Q en R.

Waar staat het juiste watergebruik bij de letters uit de legenda van het diagram?

1. P= douche Q = wastafel R= wasmachine
2. P = douche Q = wasmachine R = wastafel
3. P = wasmachine Q = wastafel R = douche
4. P = wastafel Q = douche R = wasmachine

Wat is de goedkoopste manier van drinkwaterwinning?

1. Oppervlaktewater
2. Regenwater
3. Grondwater

Wat moet je nu kunnen en kennen? 

Je moet alle begrippen kunnen uitleggen. 

Je moet de lesdoelen kunnen beantwoorden.

Je moet een samenvatting of een mindmap kunnen maken.

Afwatering hoog-Nederland

Natuurlijke afwatering

• door hoogteverschil loopt water van hoog naar laag
  
• stuwen houden water tegen of laten water door
  

Opdrachten maken!

• Blz : 124

• Maken: 6 + 7 + 8

Oefenvragen 

✔Check je leerdoelen door het maken van de oefenvragen....

Even oefenen...

Op 26 augustus 2003 brak bij Wilnis een gedeelte van de ringdijk langs de

ringvaart van de Polder Groot-Mijdrecht door. De ringvaart ligt rechts van

de (doorgebroken) dijk.

De volgende gebeurtenissen hebben geleid tot het doorbreken van de

dijk. Ze staan in willekeurige volgorde.

1 Onder de veendijk kwam water uit de boezem omhoog.

2 Er kwamen scheuren in de dijk.

3 In 2003 was er een hittegolf.

4 De dijk, die uit veengrond bestaat, droogde uit.

5 De dijk gleed weg over de natte ondergrond.

➡ Wat is de juiste volgorde van de gebeurtenissen?

Neem het volgende schema over op het antwoordblad en vul het verder

in.

3 ➡ ...➡...➡1➡...

CV

3-4-2-1-5

Drie leerlingen doen een uitspraak over bron 15.

Welke uitspraak is juist?

A Cijfer 1 ligt in de uiterwaarden.

B De klei ligt dichter bij de rivier dan het zand, omdat kleideeltjes

zwaarder zijn dan zand.

C Tussen de Waal en de Neder-Rijn liggen meer dorpen op de

oeverwallen dan op de komgronden. 

CV

juiste antwoord = C

In de uiterwaarden worden soms nieuwe boerderijen of huizen gebouwd

op kunstmatige woonheuvels 

➡ Geef een reden waarom dit niet past in het beleid van meer ruimte

scheppen voor rivieren. 

CV

De rivier heeft hierdoor juist minder ruimte om te overstromen in de uiterwaarden.

Bekijk bron 1 (afbeelding) ➡

 Uiterwaarden hebben verschillende functies.

  a- Hoe heet de uiterwaard tussen Slijk-Ewijk en Loenen?

  b- Noem een functie van de uiterwaard voor de veiligheid.

  c- Noem een functie van de uiterwaard voor de landbouw.

cv

 Loenense buitenpolder.

  Uiterwaarden kunnen overstromen en zorgen er zo voor dat de rivier tijdelijk meer water kan bergen (waardoor de kans op een dijkdoorbraak kleiner is).

  Uiterwaarden zijn een groot deel van het jaar droog, waardoor er gras kan groeien en vee kan grazen.

 Bekijk de afbeelding: doorsnede van het rivierenlandschap.

Benoem de onderdelen A t/m F van het rivierengebied. 

➡ Kies uit: komgrond, oeverwal, rivier, uiterwaard, winterdijk, zomerdijk.

cv

A Winterdijk, B zomerdijk, C oeverwal, D kom(grond), E rivier,

 F uiterwaard

Welk sediment is niet door rivieren gevormd?

1. grind
2. zand
3. veen
4. klei

✔ Leerdoelen gehaald? Ja? ➡ Goed gedaan!

✔ Ging nog niet alles goed? ➡ Ga dan opnieuw aan de slag met de onderwerpen die je niet goed snapt..

Tot de volgende keer!