Invalshoeken Hofcultuur

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Examenblad.nl

Syllabus kunst (algemeen) VWO 2024

Accenten binnen het onderwerp:

- renaissancehoven in de zestiende eeuw in Europa (bijvoorbeeld          

   Florence, Rome, München,Londen); hoven van (absolute) vorsten in

   de zeventiende eeuw;

- (stads)paleizen, villa's, tuinen; Versailles: inrichting en functie van  

   paleis en tuinen (Lodewijk XIV);

- ontwikkeling in tragedie en komedie (inspiratie klassieken en

   eigentijdse ontwikkelingen);

- hofdans en hofballet (ballet de cour);

- ontstaan van opera, ontwikkeling van de instrumentale muziek,

  ontwikkelingen binnen de kerkmuziek.

Invalshoeken Hofcultuur

INVALSHOEKEN

- Kunst en religie, levensbeschouwing

- Kunst en Esthetica

- Kunst en vermaak

- Kunst, wetenschap en techniek

- Kunst intercultureel

Kunst en religie, levensbeschouwing

– Verbinding christelijke heilsgeschiedenis, klassieke geschiedenis

   en mythologie.

– Kunst als propaganda van/voor vorsten via allegorische

   voorstellingen (bijvoorbeeld Catharina de Medici, Lodewijk XIV).

– Humanisme: studie van klassieke teksten, levenshouding gericht

   op het wereldlijke en het individu.

– Reformatie en contrareformatie.

Kunst en esthetica

– Klassieke theorieën over schoonheid (Plato, Aristoteles): schoonheid als eenheid  

   van delen, maat, verhouding, symmetrie, orde.

– Uomo universale als beschavingsideaal.

– Invloed van contrareformatie op de kunsten.

– Maakbare en beheersbare natuur (bijvoorbeeld tuinen).

– Originaliteit: inventio en aemulatio (bijvoorbeeld 'David' van Michelangelo).

– Retorica en affectenleer.

– Ontwikkelingen binnen theater: aristotelische principes in de tragedie

   (bijvoorbeeld Jean Racine) en Engeland (bijvoorbeeld William Shakespeare).

– Lichaamshouding en dans als uiting van beschaving (bijvoorbeeld Baldassare

   Castiglione: 'Boek van de hoveling').

– Hofballetten en opera's als poging om het Griekse totaaltheater te reconstrueren.

– Ontwikkelingen in de muziek: prima pratica (polyfonie en homofonie) en seconda

   pratica (Claudio Monteverdi): opera, monodie.

Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht

– Organisatie samenleving en bestuur: onafhankelijke stadsstaten in de zestiende

   eeuw in Italië; (absolute) monarchieën in de zeventiende eeuw (bijvoorbeeld

   Frankrijk): centrale bestuursmacht van de vorst betekent ook economische macht.

– Mythologie als allegorische verwijzing naar politiek en status vorst.

– Status van de kunstenaar: van ambachtsman naar kunstenaar (artes liberales),

   opkomst hofkunstenaar (musici, dansmeesters, toneelschrijvers, architecten,

   schilders) en 'vrije' ondernemer; academies.

– Positie van vrouwelijke kunstenaars: veelal afhankelijk van afkomst/familie

   (bijvoorbeeld Artemisia Gentileschi).

– Opdrachtgevers: hof, kerk, adel, vermogende burgers; patronage/mecenaat.

– Encyclopedische verzamelingen van vorsten en wetenschappers.

Kunst en vermaak

– Mythologische verhalen als bron van vermaak (bijvoorbeeld

   Metamorphosen, Ovidius).

– Monodie; ontwikkeling instrumentale muziek vanuit de

   begeleiding van de dans (danssuite).

– Villa's als 'lustoorden' en vermaaksfuncties van tuinen.

– Theaterspektakel (intermezzi), Italiaanse en Franse opera.

– Hofdans (gezelschapsdans) en hofballet (theatrale dans).

– Commedia dell'arte: stereotypering en improvisatie.

Kunst, wetenschap en techniek

– Toepassing van wetenschappelijke ontdekkingen in de kunsten:

   bijvoorbeeld optica, perspectief, anatomie, landmeten,

   cartografie, mechanica.

– Ontwikkeling van muziekinstrumenten (bijvoorbeeld

   uitbreiding van de strijkinstrumenten).

– Empirisch onderzoek van werkelijkheid (Leonardo da Vinci),

   samenhangend wereldbeeld.

– Tractaten in alle kunsten, naar voorbeeld van Vitruvius (opbouw:

   theoretisch en praktisch deel)

Kunst intercultureel

– Ontdekkingsreizen en nieuwe zeeroutes, contacten met andere

   culturen (bijvoorbeeld Ottomaanse Rijk, Nieuwe Wereld, China).

– Invloed van het Midden-Oosten op de hernieuwde

   belangstelling voor de klassieke cultuur en op de ontwikkeling

   van de wetenschappen (bijvoorbeeld lijnperspectief, cartografie).