Les 3 Uitleg begrijpend lezen

• Nederlands
• Middelbare school

    Begrijpend lezen

Herhaling vorige les

We gaan brainstormen over wat je vorige les hebt gedaan.  

Begrijpend lezen

Waarom is dit belangrijk?

- in (bijna) elke les/ bij elk vak moet je dit doen

-  om opdrachten/ toetsen beter te kunnen maken

Tekstgeraamte

uitleg
(Plot 26 - toolbox - tekstgeraamte)

Bekijk de tekst op de volgende slide en schrijf op welke onderdelen bij het tekstgeraamte horen.

Tekst 1 

Manneken Pis is het beroemdste standbeeldje in België. Het plassende jongetje is maar 58 centimeter groot. Je vindt hem in het centrum van Brussel, vlak bij de Grote Markt. Het originele beeldje is naakt, maar op bepaalde dagen in het jaar krijgt hij een kostuum aan. Inmiddels heeft Manneken Pis meer dan 900 kostuums. Zo was hij al eens verkleed als brandweerman, Chinese draak en Mickey Mouse. Even klein, maar een stuk minder bekend is de zus van Manneken Pis: Jeanneke Pis. Het beeld van het hurkende meisje dat aan het plassen is, is in 1987 geplaatst. 

Tekst 2 

Brussels beroemdste inwoner 

Manneken Pis is het beroemdste standbeeldje in België. Het plassende jongetje is maar 58 centimeter groot. Je vindt hem in het centrum van Brussel, vlak bij de Grote Markt.  

Kostuum  

Het originele beeldje is naakt, maar op bepaalde dagen in het jaar krijgt hij een kostuum aan. Inmiddels heeft Manneken Pis meer dan 900 kostuums. Zo was hij al eens verkleed als brandweerman, Chinese draak en Mickey Mouse. 

 

Zusje  

Even klein, maar een stuk minder bekend is de zus van Manneken Pis: Jeanneke Pis. Het beeld van het hurkende meisje dat aan het plassen is, is in 1987 geplaatst. 

Indeling tekst

1) titel

2) inleiding (onderwerp van de tekst)

3) kern (verschillende deelonderwerpen)

4) slot (tekst wordt afgesloten)

Tekst 1 

Manneken Pis is het beroemdste standbeeldje in België. Het plassende jongetje is maar 58 centimeter groot. Je vindt hem in het centrum van Brussel, vlak bij de Grote Markt. Het originele beeldje is naakt, maar op bepaalde dagen in het jaar krijgt hij een kostuum aan. Inmiddels heeft Manneken Pis meer dan 900 kostuums. Zo was hij al eens verkleed als brandweerman, Chinese draak en Mickey Mouse. Even klein, maar een stuk minder bekend is de zus van Manneken Pis: Jeanneke Pis. Het beeld van het hurkende meisje dat aan het plassen is, is in 1987 geplaatst. 

Tekst 2 

Brussels beroemdste inwoner 

Manneken Pis is het beroemdste standbeeldje in België. Het plassende jongetje is maar 58 centimeter groot. Je vindt hem in het centrum van Brussel, vlak bij de Grote Markt.  

Kostuum  

Het originele beeldje is naakt, maar op bepaalde dagen in het jaar krijgt hij een kostuum aan. Inmiddels heeft Manneken Pis meer dan 900 kostuums. Zo was hij al eens verkleed als brandweerman, Chinese draak en Mickey Mouse. 

 

Zusje  

Even klein, maar een stuk minder bekend is de zus van Manneken Pis: Jeanneke Pis. Het beeld van het hurkende meisje dat aan het plassen is, is in 1987 geplaatst. 

Horen de alinea's bij inleiding, middenstuk of slot? 

inleiding

middenstuk

slot

alinea 1

alinea 2

alinea 3

alinea 4

alinea 5

Tekst met vragen

Stap 1: bekijk het tekstgeraamte (waar zal de tekst over gaan +
                wat weet je er al over?).
Stap 2: lees de tekst.

Stap 3: beantwoord de vragen.

Red de egels!

Wat is er aan de hand met de egels? Er zijn steeds minder egels in Nederland. En er zijn de laatste tijd veel egels ziek. Hoe kunnen we de egels helpen? 

Dier vol stekels

Bijna iedereen kent de egel wel. Het dier is makkelijk

herkenbaar met al z’n stekels. Ze zitten op de rug en bovenop de kop. Een volwassen egel heeft tussen de 7000 en 8000 stekels. Op zijn buik zitten stugge haren. Bij gevaar rolt een egel zich op tot een balletje. Egels kunnen bijna overal leven. Belangrijk is dat er planten, struiken en schuilplaatsen zijn. Tuinen zijn dus een goede plek voor de egel. Ze kunnen ook in parken in de stad leven. Egels eten allerlei kevers, rupsen en wormen. Slakken zijn voor egels een echte lekkernij. Egels zijn nachtdieren. Overdag slapen ze onder struiken tussen bladeren en takken. Van november tot mei houden ze een winterslaap. 

Marjolein Mekking is dol op egels. Daarom maakte ze van haar tuin een echt egelparadijs. ‘Ik

heb mijn tuin zó gemaakt dat het er prettig is voor de egel. Van een omgekeerde bak heb ik een

egelrestaurant gemaakt. En er staan houten egelhuisjes. Egels gaan er via een tunneltje in. Zo

35 kunnen ze ongestoord slapen of eten.’ Marjolein vertelt verder: ‘Maak ook een egelsnelweg in je

tuin. Maak dan een opening in de schutting. Zo kan de egel makkelijk van tuin naar tuin gaan.

Een kleine moeite voor jou, maar veel plezier voor de egel!’ 

Bron: jeugdjournaal.nl, ad.nl, rtlnieuws.nl, eenvandaag.avrotros.nl

mysterieus = geheimzinnig, iets wat je niet goed kunt begrijpen

het volwassen dier = als een dier zo oud is dat het niet meer groeit

Moeilijk

De egel is een beschermde diersoort. Egels mogen dus niet

verstoord worden. Je mag ze ook niet vangen of doodmaken. Toch zijn er de laatste jaren steeds minder egels. De grootste vijand van de egel is de mens. Ieder jaar worden er veel egels doodgereden in het verkeer. En in de tuinen van de mensen zijn steeds meer tegels, minder struiken en meer schuttingen. Daardoor heeft de egel minder leefgebied. En daarom kan hij niet genoeg eten vinden. 

  

Bron: jeugdjournaal.nl, ad.nl, rtlnieuws.nl, eenvandaag.avrotros.nl

1. Wat is er aan de hand met de egels? Noem twee dingen.

2. Hoe kun je een egel beschrijven?
Noem minstens vier kenmerken die bij een egel horen.

3. De egel is een beschermde diersoort. Welke drie dingen mogen daarom niet?

4. Waarom is de mens de grootste vijand van de egel?
Noem twee redenen.

5. Heeft dit verhaal een goed slot?