1E Dichtvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Doe je telefoon in de telefoontas

Leg je boeken op tafel

Ga rustig op je plek zitten

10 min lezen uit je leesboek

1E Dichtvormen

Wat gaan we vandaag doen?

- Verkennen

- Theorie

- Werken aan de opdracht

Je leert welke dichtvormen er zijn en hoe je deze herkent. 

Verkennen

Verkennen

Wat? Maak opdracht 1 op bladzijde 20

Hoe? Zelfstandig en stil

Tijd? 4 minuten

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs

Klaar? Lees verder in je leesboek of lees de theorie op bladzijde 134 

Theorie

Theorie

Versregel:

• Een regel in een gedicht 

Strofe:

• Een groepje regels 
  
• Hoeveel strofes heeft het gedicht van opdracht 1?

Theorie

Enjambement:

• De versregel wordt afgebroken

• Ze had een vaart genomen en was af-
  gesprongen van de rotsen...
• ik luister naar de geluiden
  binnen in mijn oor en niet daar-
  buiten loop ik op en af trappen

Theorie

Er zijn verschillende rijmschema's:
- Gepaard rijm: aabb

- Gekruist rijm: abab

- Omarmend rijm: abba

- Slagrijm: aaaa

- Verspringen rijm: abc abc def def (alleen voor de strofes van drie regels)

- Gebroken rijm: abcb of abac (een nieuwe klank doorbreekt dus de regelmaat)

Theorie

Je hebt vrije dichtvormen en vaste dichtvormen. Er zijn veel klassieke dichtvormen met een vast vorm. 

Haiku:

• Beschouwende dichtvorm.
• Zeventien lettergrepen -> drie versregels (5-7-5)
• Boeddhistische cultuur en is bedoeld voor meditatie.
• Natuurwaarnemingen, diepzinnige gedachtes 

Voorbeeld 1

Oh, oude vijver,

een kikker springt van de kant,

geluid van water.

Voorbeeld 2

In het morgenrood

Op de tip van het graanblad

De rijp van ’t voorjaar

Theorie

Limerick:

• humoristische dichtvorm 
• Vijf regels, vast rijmschema (aabba)
• Eerste, tweede en vijfde regels evenveel lettergrepen en rijmen 
• Derde en vierde regen zijn korter en rijmen 
• Eerste regel eindigt met een rijmplaats 
• Laatste regel zorgt voor een humoristische wending 

Voorbeeld 1

Een zorglijke longarts uit Ede

had virussen altijd vermeden.

Maar zag toen ontzet:

computer besmet.

Van schrik is de man overleden.

Voorbeeld 2

Een simpele kerel uit Assen

wou dolgraag zijn vrouwtje verassen.

Hij schreef haar een brief,

dat vond ze wel lief,

maar vroeg toch een r in te lassen.

Theorie

Sonnet:

• Dichter uit zijn gevoelens
• Viertien regels, twee strofes van vier regels en twee strofes van drie regels
• Rijmschema 
• Octaaf beschrijft situatie, sextet beschrijft gevoel / conclusie 
• Chute (wending)

Werken aan de opdracht

Wat? Maak opdracht 2, 3, 4, 5 en 6 op bladzijde 20-21

Hoe? Zelfstandig en stil

Tijd? Tot het einde van de les 

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs

Klaar? Lees verder uit je leesboek of maak ander huiswerk 

Gebruik de theorie op bladzijde 134 van je handboek