Rouw bij kinderen

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Rouw bij kinderen

Afspraken in de les

• Met respect naar elkaar luisteren en op elkaar reageren
• Grenzen aangeven mag en kan altijd
• Wat in de klas besproken wordt, blijft in de klas

Verwerken van groot verlies.

Verlies kan zijn scheiding, overlijden, relatie, geliefde die na een ongeluk niet meer hetzelfde is (dementie kan ook). 

Vandaag

Leerdoelen les

Wat valt er onder rouw?

Begrip van rouw

Fases van rouw

Wat zou je graag willen leren over rouw?

Afsluiting

Lesdoelen

• Ik kan verschillende vormen van rouw benoemen
• Ik kan de fases van rouw bij kinderen herkennen 

Waar denken jullie aan bij het begrip rouw?

Wat valt er onder rouw?

• Overlijden
• Ziekte of ongeluk
• Einde van een relatie (of verbroken contact)
• Verhuizing
• Verlies van een baan

Laat ze eerst zelf nadenken

Begrip rouw 

Baby 0-2 jaar

• Voelen dat er is iets mis
• Huilen, bang zijn of stilstaan ontwikkeling
• Liefde, aandacht en troost

https://www.nji.nl/opvoeden-en-ouderschap/rouw-bij-kinderen-en-jongeren#:~:text=Kinderen%20die%20rouwen%20staan%20voor,hun%20eigen%20groei%20en%20ontwikkeling. 

Begrip rouw 

Peuters van 2-4 jaar

• Geen begrip van dood
• Emoties
• Fantasie en werkelijkheid
• Terugvallen in ontwikkeling
• Vragen

https://www.nji.nl/opvoeden-en-ouderschap/rouw-bij-kinderen-en-jongeren#:~:text=Kinderen%20die%20rouwen%20staan%20voor,hun%20eigen%20groei%20en%20ontwikkeling. 

Begrip rouw 

Kinderen van 4-7 jaar

Kinderen van 7-12 jaar

https://www.nji.nl/opvoeden-en-ouderschap/rouw-bij-kinderen-en-jongeren#:~:text=Kinderen%20die%20rouwen%20staan%20voor,hun%20eigen%20groei%20en%20ontwikkeling. 

Fases van rouw

Noem de fasen van rouw volgens Elisabeth Kübler-Ross 

(ontkenning (zelfbescherming, niet onder ogen willen zien), 

woede (waar heb ik dit aan verdient?, boos op iedereen), 

onderhandelen (hoop op herstel, wie goed doet goed ontmoet), 

verdriet en depressie (machteloos)

aanvaarding (het een plekje kunnen geven)

) en bespreek kort hoe deze fasen ook voor kinderen kunnen gelden, maar vaak in een andere volgorde en op een minder gestructureerde manier.

Zelf laten uitzoeken

Fases van rouw

• Ontkenning
• Woede
• Onderhandelen
• Depressie
• Aanvaarding

Hoe kunnen deze fasen zich uiten bij kinderen?

 Tim is een 8-jarige en zijn moeder is net overleden na een langdurige ziekte. Hij zegt vaak tegen andere kinderen: "Mama is op vakantie, ze komt snel weer terug." Tim blijft steeds vragen of zijn moeder misschien nog wel in het ziekenhuis is of wanneer ze weer thuis zal zijn.

Lars is een 12-jarige jongen en zijn vader is net overleden door een auto-ongeluk. Lars is vaak stil, trekt zich terug van zijn vrienden en heeft moeite om zich te concentreren op school. Hij zegt tegen zijn mentor: "Het heeft allemaal geen zin meer. Wat maakt het uit of ik school maak of niet?" 

Joris is 9 jaar oud en zijn moeder is onlangs overleden aan kanker. In de maanden na haar overlijden lijkt Joris rustiger geworden. Hij praat af en toe over zijn moeder, maar op een kalme manier, en zegt: "Mama was heel ziek, maar ik weet dat ze nu geen pijn meer heeft." Hij heeft zich aangepast aan de situatie en begint weer deel te nemen aan schoolactiviteiten en speelt weer met zijn vrienden.

Herkennen van rouw bij kinderen

Angsten (bijvoorbeeld bang voor donkere plekken of alleen zijn)

Onverklaarbare woede of frustratie

Terugtrekking of het vermijden van sociale interactie

Fysieke klachten zoals buikpijn of hoofdpijn

Gedragsproblemen zoals slechte concentratie of agressie

Terug naar een eerdere ontwikkelingsfase (bijvoorbeeld een peuter die opnieuw in bed plast)

Ondersteunen van kinderen die rouw ervaren

Zorg voor structuur en vast ritme

Troost het kind en accepteer iedere emotie

Geef het kind ruimte om te spelen

Geef eerlijk antwoord op vragen

Eerlijk zijn over je eigen gevoelens

Organiseer momenten van herdenking of herinnering 

Wat zou je graag willen leren over rouw?

Afsluiting

Terugkomen op de leerdoelen

Volgende keer

• Kinderen vanaf 4 jaar