Enkelvoudige/samengestelde zinnen + hoofdzin/bijzin + voegwoorden (16 maart)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Persoonsvorm en vraagzinnen, hoe zit dat ook alweer? 

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Zinnen met 1 pv: enkelvoudige zin 

Zinnen met meerdere pv's: samengestelde zin. 

Mevrouw Çakir geeft ons geen toets, want ze is heel cool.

1. Mevrouw Çakir geeft ons geen toets. 

2. Zij is heel cool. 

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Die twee zinnen kun je weer onderverdelen in 2 categorieën.

Kijk naar de volgende zinnen, en probeer ze in te delen in 2 categorieën. 

Verdeel de zinnen over 2 groepen

1. Ik wil naar de kermis dit jaar, mijn moeder wil ook.

2. Omdat ik geen zin heb, gaan we niet. 

3. Waarom ik geen zin heb, durf ik niet te zeggen. 

4. Aangezien ik de baas ben, beslis ik hierover.

5. Jullie mogen gelukkig vaker op school komen. 

6. De zus van mijn man heeft pas een baby gekregen.

Antwoorden

Categorie 1: 

1,5,6

Categorie 2: 

2,3,4 

Categorie 1: hoofdzinnen

1. Ik wil naar de kermis dit jaar, mijn moeder wil ook wel mee.

2. Jullie mogen gelukkig vaker op school komen.

3. De zus van mijn man heeft pas een baby gekregen.

Onderwerp en persoonsvormen staan naast elkaar. 

Andere eigenschap: pv heeft een eerste of tweede plek in de zin. (bijna altijd). 

 

Categorie 2: bijzinnen

1. Omdat ik geen zin heb, gaan we niet.

2. Waarom ik geen zin heb, durf ik niet te zeggen.

3. Aangezien ik de baas ben, beslis ik hierover.

Tussen onderwerp en persoonsvorm staan meerdere zinsdelen. 

Andere eigenschap: pv staat vaak achteraan in de zin.

Samengestelde zinnen

In samengestelde zinnen bestaan alle combinaties. 

Hoofdzin + hoofdzin

Hoofdzin + bijzin of andersom. 

Hoofdzin	Bijzin
Onderwerp - pv naast elkaar	Tussen onderwerp en pv kunnen meer zinsdelen staan.
PV staat voor in de zin	PV staat vaak achter in de zin

Is de zin samengesteld of enkelvoudig?
We stonden met z'n allen te juichen

1. Samengesteld
2. Enkelvoudig

Is de zin samengesteld of enkelvoudig?
Het liefst waren we op de stoelen geklommen, maar daar was het uitreikingsgala iets
te deftig voor.’

1. Samengesteld
2. Enkelvoudig

Is de zin samengesteld of enkelvoudig?

Het WNF kreeg samen met de Zuid-Afrikaanse Peace Parks Foundation een dikke veertien miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij.

1. Samengesteld
2. Enkelvoudig

Is de zin samengesteld of enkelvoudig?
Nathalie van Koot van het Wereld Natuur Fonds (WNF) wordt opnieuw blij als ze erover vertelt.

1. Samengesteld
2. Enkelvoudig

Is de zin samengesteld of enkelvoudig?

Van Koot: ‘Nu kunnen we neushoorns gaan inspuiten met gif.’

1. Samengesteld
2. Enkelvoudig

Aan de slag

Maak eerst in de taak een paar opdrachten over enkelvoudige en samengestelde zinnen.

Ga daarna verder met deze LessonUp

Voegwoorden

Mevrouw Çakir is heel cool, WANT ze geeft ons geen toets. 

Mevrouw Çakir is heel cool 

Ze geeft ons geen toets. 

Twee zinnen worden aan elkaar geplakt met een 'voegwoord'

Voegwoorden =  signaalwoorden 

Nevenschikkende voegwoorden

Verbinden twee woorden, of woordgroepen of twee hoofdzinnen met elkaar. 

Lars kan goed koken, MAAR zijn zus bakt er niets van.

Vijf stuks: 

dus, maar, en, of, want. 

Onderschikkende voegwoorden

Verbinden een bijzin met een hoofdzin 

Pak je een paraplu, VOORDAT je naar buiten gaat.

Er zijn veel meer onderschikkende voegwoorden: 

aangezien, doordat, hoewel, mits, nadat, of, omdat, opdat, tenzij, terwijl, toen, voordat, zodat en zodra. 

Niet signaalwoorden, maar wel onderschikkend: als, dan, dat

Is de zin samengesteld of enkelvoudig?

‘Pardon’, zei ze, ‘gif’?

1. Samengesteld
2. Enkelvoudig

Om welke zinscombinatie gaat het?
Elke zomer werkt de Australische brandweer op volle toeren, omdat de combinatie van droogte en hitte telkens weer tot bosbranden leidt.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Uitleg 

Elke zomer werkt de Australische brandweer op volle toeren, OMDAT de combinatie van droogte en hitte telkens weer tot bosbranden leidt.

1. Elke zomer werkt de Australische brandweer op volle toeren.

2. De combinatie van droogte en hitte leidt telkens weer tot bosbranden. 

Om welke zinscombinatie gaat het?
Zwitserland ligt in het hart van Europa, maar het wijkt in veel opzichten af van andere Europese landen.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Zwitserland ligt in het hart van Europa, MAAR het wijkt in veel opzichten af van andere Europese landen.

1. Zwitserland ligt in het hart van Europa. 

2. Het wijkt in veel opzichten af van andere Europese landen. 

Om welke zinscombinatie gaat het?
Skeleton is een goede sport voor adrenalinejunkies, want de sleetjes roetsjen met bijna 140 kilometer per uur naar beneden.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Skeleton is een goede sport voor adrenalinejunkies, WANT de sleetjes roetsjen met bijna 140 kilometer per uur naar beneden.

1. Skeleton is een goede sport voor adrenalinejunkies. 

2. De sleetjes roetsjen met bijna 140 km/h naar beneden.

Aan de slag

Ga nu verder met de taak in Planning