MEDISCHE BASISKENNIS STOFWISSELING EN SPIJSVERTERING

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 3

STOFWISSELING EN SPIJSVERTERING

DOEL VAN DE LES

• Evalueren voor wat betreft de kennis van de basisstof

• Aandoeningen stofwisseling en spijsvertering bestuderen

• Nagaan of de lesstof begrepen is

INHOUD VAN DE LES

• Oefentoets basisstof
• Metabole ziekten
• Alvleesklierontsteking = pancreatitis
• Prikkelbare darm syndroom = PDS
• Darmkanker
• Ziekte van Crohn 

Stofwisseling en spijsvertering

Welk enzym is nodig om de koolhydraten te splitsen?

1. Amylase
2. Lipase
3. Protease

Waar leven de colibacteriën?

1. In de dunne darm
2. In de maag
3. In de dikke darm

Door welk orgaan wordt gal gemaakt?

1. Door de alvleesklier
2. Door de galblaas
3. Door de lever

OEFENTOETS

• Jullie gaan een oefentoets maken over de basisstof van stofwisseling en spijsvertering

• We gaan de toets daarna bespreken

AANDOENINGEN STOFWISSELING EN SPIJSVERTERING

• Metabole ziekte 
• Alvleesklierontsteking = pancreatitis
• Prikkelbare darm syndroom = PDS
• Darmkanker
• Ziekte van Crohn

METABOLE ZIEKTEN = STOFWISSELINGSZIEKTEN

• Er iets mis in de chemische fabriek van het lichaam
• Vaak ontbreekt een eiwit, waardoor het lichaam voedingsstoffen niet goed opneemt of afvalstoffen niet goed afbreekt
• Gevolg ernstige schade aan de organen, zoals hart, hersenen en zenuwstelsel

OORZAAK EN ZIEKTEBEELDEN

• Metabole ziekten zijn erfelijk
• Er zijn meer dan 1.300 metabole ziekten 
• De ziektebeelden lopen sterk uiteen
• De de levensverwachting van de jonge patiënten loopt sterk uiteen 
• Het is één van de grootste doodsoorzaken onder kinderen in Nederland

SYMPTOMEN

• Ze zijn heel verschillend

• Treden op in verschillende levensfasen

BELANGRIJKE KENMERKEN

• Achteruitgang van ontwikkeling en vaardigheden
  

• Een kind dat dingen die het heeft geleerd ineens vergeet
  

• Een kind dat plotseling niet meer goed kan lopen

OVERIGE SYMPTOMEN ONDER ANDERE

• (Onverklaarbare) verstandelijke beperkingen
• Bewegingsstoornissen
• Spierzwakte
• Groeiachterstand
• Onverklaarbare sufheid/vermoeidheid,
• Hartfalen
• Leverfalen
• Epilepsie
• Coma

HIELPRIK

Er wordt bloed afgenomen en dan wordt er op veel aandoeningen onderzoek gedaan onder andere op een aantal metabole ziekten

BELANGRIJKSTE BEHANDELMETHODE

• Dieet 

• Geeft geen genezing maar klachten en/of symptomen verminderen

ALVLEESKLIERONTSTEKING = PANCREATITIS

• De alvleesklier maakt spijsverteringsenzymen

• Ze worden normaal gesproken toegevoegd aan de dunne darm

• In dit geval worden de enzymen al werkzaam in de alvleesklier en tasten deze aan

VERLOOP

• Normaal is de ontsteking tijdelijk

• Bij 1 op de 13 patiënten wordt het chronisch 

SOORTEN ONTSTEKING

• Oedemateuze ontsteking 

• Necrotiserende ontsteking (ernstige vorm)

Wat is necrose?

1. Verharding van het weefsel
2. Weefselversterf

OORZAKEN, DIAGNOSE EN BEHANDELING VAN ACUTE ALVLEESKLIERONTSTEKING

https://www.mlds.nl/ziekten/alvleesklierontsteking-acute/

Ga naar deze website en maak aantekeningen over de oorzaken, diagnose en behandeling

PRIKKELBAAR DARM SYNDROOM = PDS

• = een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal, met name van de dikke darm 

• Het is een veel voorkomende chronische darmaandoening
• De darm maakt teveel of te weinig bewegingen
• Wordt steeds meer gezien als een verstoring tussen hersenen en darm
• Belangrijkste kenmerk is buikpijn

MEEST VOORKOMENDE KLACHTEN

Voor de diagnose minimaal 2 van deze klachten:

• Buikpijn 
• Problemen met de ontlasting: diarree en/of verstopping
  
• Opgezette buik en/of opgeblazen gevoel
  
• Overmatige winderigheid

TEST

https://www.mlds.nl/chronische-ziekten/pds-prikkelbare-darm-syndroom/

DARMKANKER

• Ontstaat uit poliepen 

• Een poliep is een goedaardige voorloper van darmkanker, een soort ‘pukkel’ die op den duur kan uitgroeien tot een kwaadaardig gezwel

RISICOFACTOREN OP HET ONTSTAAN VAN DARMKANKER

• Beïnvloedbare factoren

• Niet beïnvloedbare factoren

BEINVLOEDBARE FACTOREN

• Gewicht
• Voeding
• Alcohol
• Roken 
• Beweging

NIET BEINVLOEDBARE FACTOREN

• Erfelijkheid
• Leeftijd
• Chronische darmontstekingen

TEST

https://www.mlds.nl/kanker/darmkanker/wat-is-het/

ZIEKTE VAN CROHN

• = een chronische ontstekingsziekte van de darm

• Bij de meeste patiënten met de ziekte van Crohn zijn de dunne darm, de dikke darm, en/of de endeldarm ontstoken

• Er kan ook sprake zijn van ontstekingen in de rest van het spijsverteringskanaal

KLACHTEN

• Diarree
• Buikpijn
• Koorts
• Gewichtsverlies
• Vermoeidheid
• Bloedverlies bij de ontlasting

VERLOOP VAN DE ZIEKTE

• Niet te genezen, maar wel te behandelen

• De behandeling bestaat uit medicatie en soms een operatie

• Een behandeling met medicijnen is vaak levenslang nodig

• De behandeling is gericht op het verkrijgen van remissie (een rustige fase zonder ontstekingen).