Verdieping modernisme: muziek

• Kua
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verdieping modernisme: muziek

oefenen met examenvragen

Leerdoelen

• Ik weet welke begrippen van muziek ik nog lastig vind
  
• Ik kan een muziekfragment analyseren met begrippen (muziek) uit de syllabus
  
• Ik weet hoe ik een volledig antwoord geef op een examenvraag

Vormgeving muziek

• Toonhoogte (hoogte klanken, instrumenten en/of stemmen)
  
• Toonduur (maat en ritme)
  
• Tempo (snelheid muziekstuk, langzaam-snel)
  
• Dynamiek (klanksterkte, hard-zacht)
  
• Klankkleur (kleur of karakter van stem of instrument)
  

Begrippen muziek?
Muziek in cultuur van het moderne?

Wat hoor je in fragment?

Wat hoor je in fragment?

Examenvragen

Deze examenvragen gaan over parodie en absurdisme in het werk van de componist Erik Satie en over het ballet Parade.

Vr 10 - 2021 tv1

In zijn stijl van componeren sloeg Satie een andere weg in dan veel van zijn tijdgenoten zoals de componist Claude Debussy.

In geluidsfragment 1 hoor je Arabesque no. 1, een compositie van Debussy. In geluidsfragment 2 hoor je Le Tango van Satie.

Tussen geluidsfragment 1 en 2 is een aantal verschillen hoorbaar.

(2p) Benoem twee verschillen tussen geluidsfragment 1 en 2 aan de hand van TWEE van de volgende muzikale vormgevingsaspecten:
- vorm
- tempo
- toonhoogte

(2p) Benoem twee verschillen tussen geluidsfragment 1 en 2 aan de hand van TWEE van de volgende muzikale vormgevingsaspecten:
- vorm
- tempo
- toonhoogte

Vorm

Geluidsfragment 1

(Debussy)

De vorm van de melodie

is opgebouwd als een

lange doorlopende lijn. 

Geluidsfragment 2

(Satie)

De compositie is

opgebouwd uit losse

korte motieven. 

Tempo

Geluidsfragment 1

(Debussy)

Het tempo wisselt tussen

vertraging en versnelling. 

Geluidsfragment 2

(Satie)

Het tempo is constant. 

Toonhoogte

Geluidsfragment 1

(Debussy)

De toonhoogte bestaat uit

veel verschillende

akkoorden / veel

harmonische beweging /

ontwikkeling. 

of

De melodie heeft een

grote toonomvang / kent

veel grote intervallen. 

Geluidsfragment 2

(Satie)

De toonhoogte bestaat uit

weinig verschillende

akkoorden / weinig

harmonische beweging /

ontwikkeling. 

of

De motieven hebben elk

een kleine toonomvang /

weinig beweging / weinig

melodische variatie. 

Vr. 11

Satie gaf zijn composities vaak titels mee zoals Echte slappe preludes (voor een hond) (1912) en Zaken die je links en rechts kan zien (zonder bril) (1914). Deze titels waren geschikt om te provoceren, omdat ze speelden met de verwachtingen van het concertpubliek ten aanzien van kunst in het begin van de twintigste eeuw.  

(1p) Geef aan welke verwachtingen HET CONCERTPUBLIEK destijds had van kunst

(1p) Geef daarna aan hoe titels zoals Echte slappe preludes (voor een hond) spelen met deze verwachtingen

ANTW vr. 11

maximumscore 2

De antwoorden moeten de volgende strekking hebben:

• Het publiek verwachtte van kunst destijds een verheven / waardevolle /

serieuze ervaring (boodschap) 1

• Dergelijke titels zetten het publiek op het verkeerde been (bevatten

onzin (zijn absurdistisch) / humor / tegenstrijdigheden) wat verwarring /

ergernis kon oproepen (en waardoor de verwachting van het publiek

niet werd waargemaakt) 1

Vraag 12 

In geluidsfragment 3 hoor je Le Piccadilly van Satie uit 1904. In dit stuk heeft Satie elementen van de populaire Amerikaanse ragtime overgenomen, die ook kenmerkend zijn voor de jazzmuziek.

(1p) Noem een kenmerk van het ritme dat in Le Piccadilly te horen is, dat ook kenmerkend is voor de jazzmuziek.

(1p) Noem een kenmerk van het ritme dat in Le Piccadilly te horen is, dat ook kenmerkend is voor de jazzmuziek.

ANTW vr. 12

12 maximumscore 1

een van de volgende:

 syncopen (met name in de melodie)

 constant / dansbaar 

Syncope (ritme)

accent op een onverwacht moment, net voor of na de tel.

EERST EVEN DIT:

Wat is ritme?

Noten van verschillende lengtes vormen samen een ritme. Het ritme van een muziekstuk hangt sterk samen met de maatsoort en met de afwisseling van sterke en zwakke maatdelen. Denk bijvoorbeeld aan het ritme van je hart, of aan het ritme van een tikkende klok (tik tak tik tak).

Wat is een syncopisch ritme

In de pop- en jazzmuziek hoor je heel wat syncopes.

In de muziek spreekt men van een syncope wanneer een of meer tonen niet op de tel of puls vallen, waardoor een of meer normale accenten verlegd worden.

De syncope wordt in de muziek gebruikt om het accent te verleggen, om het accent op een andere dan de gebruikelijke / verwachte plaats aan te brengen. Vaak is dit de plek vlak voor het verwachte telaccent of vlak na de verwachte tel.

Of in simpele woorden…

Een syncope is wanneer er geen toon klinkt op een plek in de maat waar je het wel verwacht.

Huiswerk

Maak vragen