9 Tekstopbouw

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Gesprek in de klas:

Wat is het verschil tussen vloekwoorden en scheldwoorden?

In hoeverre vloeken of schelden de leerlingen zelf?

Hoe reageren ouders hierop?

Wat is het favoriete vloek- of scheldwoord?

Waarom is vloeken goed voor je?

Lees de tekst die je van je docent krijgt.

Geef hier niet te veel tijd. Leg de artikelen op de kop op de tafels van de leerlingen. Geef de ene helft van de klas het artikel met duidelijke structuur en de andere helft het artikel zonder structuur.

Waarom is vloeken volgens de tekst goed voor je?

Verbinding

• Macro: (groot) - inleiding, kern, slot
• Micro: (klein) - inzoomen op alinea's  en tekstdelen
• Binnen alinea's kun je aanwijzingen vinden over de samenhang binnen de tekst
• Functiewoorden: letterlijke aankondiging - aanleiding, voorbeeld, argument, gevolg, conclusie.
• Signaalwoorden: geeft het karakter van het verband aan. Helpt je om te begrijpen waar de tekst over gaat en wat er volgt.
  

1. Nog belangrijker voor het terugdringen van het aantal besmettingen is het handhaven van de maatregelen.
2. Voordat het zover is, moeten we waarschijnlijk vrede hebben met de huidige situatie.
3. Het is echter de vraag of iedereen dat geduld kan opbrengen.
4. Kortom, we hebben nog een lange weg te gaan.

Verbindingswoorden

1) Wat is het signaalwoord?

2) Welke tekstverband geeft het aan?

3) Wat is een logische plek in een tekst? (inleiding, kern, slot)

4) Wat weet je over het vermoedelijke tekstgedeelte ervoor?

In welk deel van de tekst verwacht je onderstaande zinnen?

Inleiding

Kern

Slot

En daarom raad ik iedereen aan om meer televisie te kijken.

Televisie biedt bovendien de broodnodige ontspanning.

Het moge duidelijk zijn: televisiekijken is de beste invulling van je vrije tijd.

Zullen onze kleinkinderen nog weten wat een televisie is?

Voor velen zal het een bekend gevoel zijn: zo veel kanalen en toch zo weinig leuke programma's op tv.

Toch is het misschien te kort door de bocht om te zeggen dat er geen goede televisie meer wordt gemaakt.

     informeren                                                            overtuigen                       

                                                                                                                               

  

Het is de bedoeling dat de lezer iets gaat doen.

Nieuwsbericht in de krant of een tekst in een leerboek.

In een opiniestuk in de krant wordt dit vaak gebruikt, zodat de lezer zelf nadenkt.

beschouwen

activeren

Feitelijke informatie en objectief

Zowel voor- als nadelen worden besproken. Het uitgangspunt is een vraagstelling.

Je herkent vaak een duidelijk standpunt van de schrijver.

column in de krant

reclame

Wat weet je nog over tekstdoelen?

Theorie: tekststructuur

Zelfstandig leren

Check

Je kent het belang van tekststructuur;

Je kunt tekstdelen onderscheiden.

Terugblik:

Je loopt stage bij Quest. Je hebt gewerkt aan je taalverzorging en je hebt een samenvatting in de vorm van een mindmap gemaakt voor je artikel over een taalkundig onderwerp voor het themanummer.

Nu:

Je schrijft je artikel. Eerst leer je hoe je een tekst goed opbouwt. Daarna schrijf je een alinea uit je middenstuk om die voor te leggen aan de hoofdredacteur. (aftekenopdracht 2)

Vooruitblik:

Je schrijft twee verschillende inleidingen die passen bij de rest van je artikel (aftekenopdracht 3). Daarna rond je het artikel af.

Werken in stilte. 

1. Werk in stilte.
2. Maak de opdrachten over tekstopbouw in Kern Nederlands.
3. Kijk je opdrachten kritisch na.
4. Aftekenopdracht 2: schrijf een goede alinea waarin je de twee bronnen samenhangend hebt gebruikt. (deadline: 31 oktober)
5. Aftekenopdracht 3: schrijf twee alinea's die passend zijn voor Quest.