26. Grieks: aoristus passief

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Aoristus passief

In deze les leer je:

- hoe je een aoristus passief vormt en herkent

- hoe je een aoristus passief vertaalt

Aoristus passief: vertalen

De aoristus is het enige aspect waarbij naast actieve en mediale vormen ook het passief bestaat. Dit vertaal je bijvoorbeeld als: ik werd overwonnen (ἐνικηθην)

Aoristus passief: kenletters

De letters waaraan je de aoristus passief vaak kan herkennen, zijn: -θη-

Daarnaast heb je bij de indicativus-vormen natuurlijk ook een augment.

Let op: bij de imperativus, het participium en de infinitivus is geen augment!!

Aoristus als aspect

Een klein zijweggetje tussendoor: hoe kan het nu eigenlijk dat er een imperativus bestaat in de aoristus? Je kunt toch geen bevel geven in de verleden tijd? (Ging weg!)

Hier treedt de aoristus echt op als aspect, en niet als tijd. De aoristus geeft hier een afgesloten handeling aan, een actie (dus niet iets wat op de achtergrond gebeurt), een feit of een beginnende toestand (hij begon te lachen).

Een imperativus in de aoristus vertaal je dus altijd gewoon als een bevel in de tegenwoordige tijd!

Aoristus passief: vorming

De aoristus passief wordt als volgt opgebouwd:

- augment (in geval van indicativus, niet bij imp/ptc/inf)

- praesens-stam

- aor. pass. uitgang, vaak met kenletters -θη-

Dat ziet er dus zo uit:

Aoristus passief

Indicativus:

ἐλυθην

ἐλυθης

ἐλυθη

ἐλυθημεν

ἐλυθητε

ἐλυθησαν

Aoristus passief

Imperativus:

λυθητι

λυθητε

Participium (m/v/o):

λυθεις, -θεντος

λυθεισα, -θεισης

λυθεν, -θεντος

Infinitivus:

λυθηναι

Opmerkingen

Let op de volgende dingen:

1. Bij sommige werkwoorden valt de -θ- weg en eindigt de passieve vorm op -ην in plaats van -θην. De uitgangen zijn hier wel gelijk: ἐγραφην, ἐγραφης, ἐργαφη enz.

2. Bij de verba contracta wordt de stamklinker verlengd tot η: ποιεω - ἐποιηθην

3. Bij mk-stammen verandert soms de slotletter van de stam:

-π(τ)/-β/-φ wordt -φθην: ἐπεμφθην (πεμπω)

-κ/-γ/-χ wordt -χθην: ἐδιωχθην (διωκω)

-δ/-θ/-ζ wordt -σθην: ἐψευσθην (ψευδω)

Indicativus

Imperativus

Participium

Infinitivus

ἐκωλυθημεν

πιστευθητε

τιμηθητι

ποιηθηναι

ἀγγελθεισης

ἐταχθησαν

προσηγορευθης

λυθεις

Wat voor vorm is διωχθητε?

1. 2 mv aor med
2. 2 mv aor pass
3. imp mv aor med
4. imp mv aor pass

Wat voor vorm is ἐπεμψαν?

1. 3 mv aor med
2. 3 mv aor act
3. 3 mv impf act
4. 3 mv aor pass

Wat voor vorm is νομισθεν?

1. aor pass ptc o nom/acc ev
2. aor pass 3 ev
3. aor pass 3 mv
4. aor pass ptc m acc ev

Wat is de correcte vertaling van de volgende zin?

Τα πλοια ἐκινηθη ἀνεμῳ κατα θαλατταν προς τον των Ἀθηνων λιμενα.

1. Het schip wordt door de wind over zee naar de kust van Athene bewogen.
2. Het schip werd door de wind over zee naar de kust van Athene bewogen.
3. De wind bewoog het schip over zee naar de kust van Athene.
4. Het schip is door de wind over zee naar de kust van Athene bewogen.

Wat is de correcte vertaling van de volgende zin?

Ἐπει παντες οἱ ξενοι ἠγερθησαν, ἀνῳχθησαν αἱ του μεγαρου θυραι.

1. Toen alle vreemdelingen bijeen werden geroepen, openden ze de deuren van de kamer.
2. Nadat de vreemdelingen bijeen waren geroepen, werden de deuren van de kamer geopend.
3. Toen alle vreemdelingen bijeen werden geroepen, werden de deuren van de kamer geopend.
4. Alle vreemdelingen zijn bijeen geroepen, toen openden ze de deuren van de kamer.

Wat is de correcte vertaling van de volgende zin?

Παντων χρηματων κλεφθεντων οὐδεν ἐτι ἐλειφθη τοις ἀθλιοις ἀνθρωποις.

1. Van al het gestolen geld bleef niets over voor de ongelukkige mensen.
2. Van al het gestolen geld werd niets meer achtergelaten voor de ongelukkige mensen.
3. Al het gestolen geld werd gestolen en er werd niets meer achtergelaten voor de ongelukkige mensen.
4. Toen al het geld werd gestolen, werd niets meer achtergelaten voor de ongelukkige mensen.

Heb je nog vragen of opmerkingen over de aoristus passief?