Gedragsonderzoek op de kinderboerderij 5-7-2024

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Onderzoeken en ontdekken

Diergedrag

Deze LessonUp gebruiken bij de papierenversie

Leerdoelen 

• Je kunt het gedrag van een dier bestuderen 
  
• Je kunt een ethogram en een protocol maken 
• Je kunt een onderzoeksvraag en hypothese opstellen
• Je kunt de resultaten weergeven
• Je kunt een conclusie trekken
• Je kunt een discussie schrijven

Wat is gedrag?

1. het maken van alle bewegingen van een mens of een dier.
2. alles wat een dier of mens doet, dus ook zweten en huilen.
3. alles wat een dier doet om zijn baasje het naar zijn zin te maken.
4. een reactie

Soorten gedrag 

Dieren vertonen allerlei soorten gedrag zoals sociaal gedrag:

• Leven in een groep
• Territoriumgedrag (zoals dreigen)
• Voortplantingsgedrag/ partner vinden: (zoals paringsgedrag)
• Zorg gedrag

Gedragsonderzoek (doen we volgende week)

Stap 1: je onderzoekt (in tweetallen) 1 dier (je zoekt zelf een filmpje)

Stap 2: de onderzoeksvraag = Welke handeling voert het dier het vaakst uit?

Stap 3: bedenk een hypothese

Stap 4: je onderzoekt het gedrag: ethogram en protocol

Stap 6: maak (in tweetallen) een verslag (invullen)

Het verslag (dit doen we volgende week in de les)

• Voorblad met namen, klas, datum en titel van het onderzoek
  
• Inhoudsopgave en paginanummering
  
• Onderzoeksvraag
  
• Hypothese
  
• Werkwijze
• Resultaten
  
• Conclusie
• Discussie

Welke dieren zijn geschikt? 

Helaas kunnen we niet naar de kinderboerderij. Je mag daarom zelf een dier uitkiezen waarvan je een filmpje op internet kunt vinden. alle dieren die bewegen zijn geschikt. 

Het verslag

• Voorblad met namen, klas, datum en titel van het onderzoek
  
• Inhoudsopgave en paginanummering
  
• Onderzoeksvraag
  
• Hypothese
  
• Werkwijze
• Resultaten
  
• Conclusie
• Discussie

Informatie opzoeken

• Zoek informatie op over het dier. 
• Bedenk jullie onderzoeksvraag.
• De informatie die relevant is (het heeft te maken met de onderzoeksvraag) schrijven jullie op in de inleiding. 
• Waar je de informatie hebt gevonden schrijf je op bij bronvermelding. 

Onderzoeksvragen (voorbeelden)

Voorbeelden:

• Wat is het verschil in gedrag tussen een mannetje en een vrouwtje?
• Welke handeling voert een actief dier het vaakst uit?

Onderzoeksvraag

Welke handeling voert het dier het vaakst uit? 

Werkwijze

In het verslag beschrijven jullie de werkwijze

- Wat jullie hebben onderzocht

- Hoe jullie dat hebben onderzocht 

- Waarmee jullie dat hebben onderzocht

Beschrijf ook speciale omstandigheden en de weersomstandigheden. 

  

Hypothese

Een hypothese is een antwoord op de onderzoeksvraag voordat het onderzoek is uitgevoerd.

Wat verwacht je dat er uit het onderzoek komt?

Voorbeeld:

Een gans is het grootste deel van de tijd bezig met om zich heen kijken.   

Ethogram

Eerst maakt je een ethogram.

Dat is een lijst met handelingen.  

Objectieve beschrijving! Feiten vermelden en geen mening

Het ethogram heb je nodig om een protocol te kunnen maken

Protocol

Een beschrijving van het aantal handelingen van een dier in een bepaalde tijd.

Hoe vaak komt een handeling voor?

Ethogram

Protocol

Even oefenen

Een ethogram maken

Maak een ethogram met dit filmpje

Heb je het ethogram goed gemaakt?

Ja

Nee

Protocol maken

Maak een protocol met dit filmpje

Naar de kinderboerderij

• We spreken af bij de receptie en we lopen samen naar de kinderboerderij (Je gaat dus niet naar het lokaal).
• Zorg voor een pen en iets om op te schrijven
• Op de kinderboerderij: 
• Let erop dat je alle hekken steeds weer sluit!
  
• Ga met respect om met de dieren en de mensen.
  
• Wees rustig en niet luidruchtig.
• Heb je je ethogram en je protocol? Lever deze weer in bij mij. 

Een filmpje opzoeken 

Zoek een filmpje van een dier dat jij wilt onderzoeken.

De resultaten verwerken

• De resultaten zijn de gegevens uit jullie onderzoek.
  
• Geef de resultaten weer in een diagram met een legenda.
  
• Bij dit diagram staat een korte toelichting. Dus je legt uit wat we zien in het diagram.
  
• Alleen de resultaten worden hier weergegeven, jullie trekken hier nog geen conclusie.
  

Voorbeeld van een staafdiagram

De resultaten van het protocol geef je weer in een diagram

Het verslag

• Voorblad met namen, klas, datum en titel van het onderzoek
  
• Inhoudsopgave en paginanummering
  
• Onderzoeksvraag
  
• Hypothese
  
• Werkwijze
• Resultaten
  
• Conclusie
• Discussie