§ 3.5 Een rijk, twee keizers deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Het Romeinse Rijk

§ 3.5 Een rijk, twee keizers, deel 2

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Tijd van Grieken en Romeinen, ca 750 vC tot 500 nC

Kenmerkend aspect: de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur

herhaling 3.5 deel 1

• Wat betekent panem et circenses en waarom en door wie werd dit gegeven?
  
• Brood en spelen, om het volk rustig te houden zodat ze niet in opstand zouden komen.

Wat was GEEN fysiek kenmerk van Claudius?

1. Hij stotterde
2. Hij liep mank
3. Hij hoorde slecht
4. Hij had een druipneus

Welke keizer benoemde zijn paard tot consul?

1. Nero
2. Caligula
3. Commodus
4. Elagabalus

Welke keizer liep 's nachts verkleed op straat om iedereen in elkaar te slaan?

1. Nero
2. Caligula
3. Commodus
4. Elagabalus

Welke keizer stak christenen in brand als tuinfakkel?

1. Nero
2. Caligula
3. Commodus
4. Elagabalus

Welke keizer praatte tegen de maan?

1. Nero
2. Caligula
3. Commodus
4. Elagabalus

leerdoelen 3.5 deel 2

29.  Je kunt oorzaken noemen voor de val van het West-Romeinse Rijk. (aantekening + boek)

30. Je kunt verschillen noemen tussen het Oost-Romeinse Rijk en het West-Romeinse rijk.

samen lezen 3.5 deel 2

Het einde van het limes-systeem

De Romeinen terug

Het einde van het Romeinse Rijk

Samen maken: 87, 88, 89

video

Welke oorzaken worden in het filmpje genoemd voor de val van het (West) Romeinse Rijk

Welke oorzaak is volgens jou echt belangrijk geweest?

Oorzaken van de val

•  Te veel luxe / wijn / slappe mannen
  
• Loodvergiftiging
  
• Rijk was te groot om te verdedigen (belangrijk)
• veel epidemieën (belangrijk)

• Niet genoemd maar wel belangrijk: grote invasies van de Germanen
  

Was dit het einde van het Romeinse rijk?

• Nee! De oostelijke helft van het rijk heeft het nog duizend jaar overleefd (tot 1453).

Het West-Romeinse Rijk valt

476

• Volken vallen het Rijk binnen en plunderen de rijkdommen. 
• Romeinse aanvoerders hebben steeds minder te zeggen, en in 476 wordt zelfs een niet-Romein, keizer.
• Historici zien dit als het einde van het West-Romeinse Rijk.
  

video

De val van Rome

Hoe heette de laatste Romeinse Keizer?

Hoe oud was Romulus Augustulus toen hij werd afgezet (ongeveer)?

1. 10
2. 12
3. 14
4. 16

'Waarschijnlijk is de val van het West-Romeinse Rijk een combinatie van allerlei oorzaken.'

1. juist
2. onjuist

Zelf werken

§ 3.5: 76, 77,, 84, 86, 88, 89

extra uitleg (zelfstandig)

De crisis van de derde eeuw 

• Pokkenepidemie --> 30% minder bevolking --> minder belasting 

• Leger kostte steeds meer geld

• Generaals riepen zichzelf uit tot keizer en voerden bloedige burgeroorlogen

• Tussen 235-284 n.Chr. meer dan 50 keizers!! 

3e eeuw na Christus

Een nieuwe koers

• Keizer Diocletianus wil bestuursproblemen oplossen
• Verdeeld het rijk in vier delen: West-Romeinse Rijk en Oost-Romeinse Rijk
• Beide rijken bestuurd door een keizer en onderkeizer
• Hoofdsteden dichter bij grenzen, zo kon je sneller ingrijpen

Wat is er gebleven?

• In de duizend jaar dat het West-Romeinse Rijk heeft bestaan, heeft het veel achtergelaten
• Bijvoorbeeld: de taal (Latijn), de godsdienst (christendom), techniek, de kalender en wetgeving.
  
• Veel kennis van de grote Griekse en Romeinse geleerden blijft bewaard in boeken, vooral in de bibliotheken van het Oost-Romeinse Rijk.
  

De Amerikaanse schilder Thomas Cole maakte tussen 1833-1836 een serie schilderijen over een niet-bestaand rijk, dat erg lijkt op het Romeinse Rijk (maar het niet is!).

Dit is het vijfde schilderij uit de serie en heet Desolation (verlatenheid, eenzaamheid), en toont een rijk nadat het is ingestort.

Ook hier lijkt het weer een beetje op Rome, na de val van het West-Romeinse Rijk: de ruïnes zijn overgebleven...