(2M) H3 Bronnen: het landschap verandert paragraaf 4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Planning:

• Nakijken
  

• Introductie
• Uitleg: paragraaf 4 H3
  
• maken opdracht 1,2,3,5
  
• nabespreken paragraaf 4
  
• afsluiting

aan het einde van de les kan/weet je:

• uitleggen hoe een gebergte zoals de Alpen ontstaat.
•  uitleggen hoe gesteente verweert.
• beschrijven hoe een gebergte door verwering en erosie wordt afgebroken.
• beschrijven wanneer en hoe stuwwallen in Nederland zijn ontstaan.
• beschrijven wanneer en hoe denkzand in Nederland is neergelegd.

nakijken

uitleg/aantekeningen

Verwering

"Het verbrokkelen of uit elkaar vallen van gesteente onder invloed van het weer en de werking van planten."

Chemische verwering, dit komt door:

- Zure regen
- Plantenwortels die zuren afgeven aan de grond

Mechanische verwering, dit komt door:

- Boomwortels 
- Water (bevriezen)
- Temperatuurverschillen

Verwering

Hoe is verwering hier terug te zien?

Ontstaan Alpen

Al 35 miljoen jaar bewegen twee aardplaten bij de Alpen naar elkaar toe. De Euraziatische plaat en de Afrikaanse plaat. 

Ontstaan Alpen

Ontstaan Alpen

• plaat verschuiving
• opstuwing land
• plooiingsgebergte 

Klik op de illustratie 

Het ontstaan van een berg

Landschap Nederland ook verandert door gletsjers

1. Stuwwallen (Utrechtse heuvelrug & hondsrug)

2. Hunebedden (Drenthe)

3. Dekzand

IJstijden

• Nederland heeft ijstijden gekend: Saalien en Weichselien.

Wat zijn door deze ijstijden ontstaan?
- Stuwwallen: een door ijs omhoog geperste heuvel 
- Dekzand: zand dat de wind in de laatste ijstijd, een koude periode tussen ongeveer 115.000 en 12.000 jaar geleden, in Nederland heeft neergelegd.

Nederland was toen een koude woestijn met weinig tot geen plantengroei. De zeespiegel stond veel lager en een groot deel van de Noordzee lag droog. Dat kwam doordat er veel water uit de zee bevroren was als landijs en gletsjers.

De wind nam het losse zand mee richting Nederland.

HUN-lijn

HUN lijn

Tot deze lijn is het landijs gekomen in Nederland.

H = Haarlem

U = Utrecht

N = Nijmegen

Bladel

Veranderend landschap in Nederland

• In NL vind je sedimenten zoals grind, zand en klei aan de oppervlakte en in de ondergrond.
• 200.000 jaar geleden was er een ijstijd, het ijs dat op het land lag duwde land omhoog tot heuvels. Dit noem je stuwwallen.

Veranderend landschap in Nederland

• In Oost- en Zuid-Nederland ligt er veel zand. 
• Nederland was na de ijstijd een koude woestijn met weinig tot geen planten.
• Zand werd meegenomen door de wind en neergelegd als sediment. Dit zand noem je dekzand. 

zelfstandig werken

lezen paragraaf 4 H3
maken opdracht 1,2 (b niet),3, 5
gebruik hierbij:

• tekstboek blz. 46/47
• werkboek blz. 60 t/m 63
  

stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

vandaag heb ik geleerd:

vandaag vind ik nog moeilijk: