Par. 4: Het landschap verandert

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Par. 4: Het landschap verandert

3.1

De kracht 

van

gletsjers

H3 Van de bergen naar de zee

3.2 

De kracht 

van

Rivieren

 3.3

De kracht

van

zee en wind

 3.4

Het landschap

verandert

Praktische opdracht

Hoofdvraag = 

Hoe veranderen landschappen door het weer, planten, water, wind en ijs?

Herhaling vorige lessen: wat weet jij nog?

Wat is erosie?

1. De schurende werking van water ijs en wind .
2. Het afzetten van sediment.
3. Het bewegen van een gletsjer.
4. Het kappen van bomen.

Op de foto's zie je verschillende soorten erosie. Combineer ze met de juiste foto. 

Erosie door ijs

Erosie door wind

Erosie door water

Zet de onderdelen in de juiste volgorde

Waterdeeltjes draaien rond

Door wrijving met de zandbodem daalt de snelheid van de golf

De golf stapelt zich op

De golf breekt

De golf loopt het strand op

Terugstroom

De wind veroorzaakt golven

Wat is sedimentatie?

1. Het afslijten van gebergten
2. Het neerleggen van materiaal door water, ijs en wind
3. Ontstaan van de ijstijd
4. Het afschuren van gesteente

wat is een gletsjer

1. een ijsmassa die over het land schuift
2. een ijsberg
3. een ijsmassa
4. een sneeuwlawine

Sleep de woorden 'Erosie' en 'Sedimentatie' naar de juiste plekken in de afbeelding!

Erosie

Erosie

Erosie

Sedimentatie

Sedimentatie

Sedimentatie

Bovenloop

Benedenloop

Middenloop

V-dalen worden gevormd door ...

1. Rivieren
2. Gletsjers

Hoe worden duinen gemaakt?

1. Door zee
2. Door de wind
3. Door zee & wind
4. Door mensen

Uitleg Par.4!

Leerdoelen Par. 4

• Je kunt uitleggen wat verwering is
• Je weet het verschil tussen verwering, erosie en sedimentatie
• Je kunt uitleggen hoe een gebergte wordt afgebroken door verwering en erosie
• Je weet hoe stuwwallen in Nederland zijn ontstaan
• Je weet hoe dekzand in Nederland is gekomen

Verwering

"Het verbrokkelen of uit elkaar vallen van gesteente onder invloed van het weer en de werking van planten."

Chemische verwering, dit komt door:

- Zure regen
- Plantenwortels die zuren afgeven aan de grond

Mechanische verwering, dit komt door:

- Boomwortels 
- Water (bevriezen)
- Temperatuurverschillen

Verwering

Hoe is verwering hier terug te zien?

Sleep de foto's onder het juiste woord

Verwering

Erosie

Verwering is het breken van gesteente. Dit gebeurt op 2 manieren:

1. Boomwortels groeien en breken het gesteente af.

2. Water komt tussen gesteente en zet uit als het bevriest. Dan breekt het gesteente.

Erosie is het schuren van gesteente op omdat het wordt meegenomen door water, wind of ijs.

Hoe zijn stuwwallen ontstaan?

1. Door wind
2. Door ijs
3. Door rivieren
4. Rivieren gingen ineens anders lopen

IJstijden

Nederland heeft 2 ijstijden gekend.

• Hoe hebben deze ijstijden het landschap in Nederland veranderd?

1-Stuwwallen: een door ijs omhoog geperste heuvel 

2-Dekzand: zand dat de wind in de laatste ijstijd, een koude periode tussen ongeveer 115.000 en 12.000 jaar geleden, in Nederland heeft neergelegd.

Nederland was toen een koude woestijn met weinig tot geen plantengroei. De zeespiegel stond veel lager en een groot deel van de Noordzee lag droog. Dat kwam doordat er veel water uit de zee bevroren was als landijs en gletsjers.

De wind nam het losse zand mee richting Nederland.

                                     Tegenwoordig zijn stuwwallen meestal bebost. 

Soms vind je er zwerfstenen. 

Weet jij waar dit is? Dichterbij dan je denkt...!

Vragen?