13.2 Reactie op hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

13.2 Reacties op hormonen

Leerdoelen

Je kunt de werking van de hypofysehormonen GH en ACTH beschrijven

Je kunt beschrijven hoe steroïd- en peptidehormonen celprocessen regelen 

GroeiHormoon en 

AdrenoCorticoTroop Hormoon

Vanuit de hypothalamus zijn er meerdere stappen nodig om een hormoon daadwerkelijk te laten functioneren

Verschillende typen hormonen

• Steroïdhormonen
  
• Peptidehormonen 
  
• Tyrosinehormonen

Steroïdhormonen

• Gemaakt van cholesterol
  
• Kunnen celmembranen passeren (hydrofoob genoeg)
  
• Receptoreiwit bevindt zich in het grondplasma
  
• Hormoon-receptorcomplex -> DNA -> eiwitsynthese

Peptidehormonen

• Eiwitten (aminozuurketens)
  
• Kunnen celmembranen niet passeren (hydrofiel)
  
• Receptoreiwit bevindt zich op het celmembraan
  
• Binding van het hormoon activeert een second messenger (G eiwit -> cascade) die kunnen een enzym activeren of een gen.
  

Tyrosinehormonen

• Gemaakt van aminozuur tyrosine (hydrofoob)
• Sommigen gedragen zich als eiwithormonen (adrenaline)
  
• Sommigen gedragen zich als steroïdhormonen (schildklierhormoon-TSH)
  

Groeifactoren

Zetten buurcellen in hetzelfde weefsel 

aan tot deling en verdere ontwikkeling 

Komen ook vrij bij beschadigingen van 

weefsel om het herstel te bevorderen 

(celdeling en differentiatie).

Leerdoelen

Je kunt de werking van de hypofysehormonen GH en ACTH beschrijven

Je kunt beschrijven hoe steroïd- en peptidehormonen celprocessen regelen 

Opdrachten 13.1 + 13.2

Opdrachten 13.1

We bespreken 3 en 11

opdracht 3

a. Op welke hormoonklieren heeft de hypofyse invloed?

schildklier, bijnier, zaadballen en eierstokken

b. Op welke andere organen heeft de hypofyse invloed?

lever, melkklieren, baarmoeder, nieren

c. Welk orgaan controleert de hypofyse? 

de hypothalamus

Opdracht 11

De grijze junco is een vinkachtige vogel uit Noord-Amerika en Canada. In het voorjaar vliegen de dieren (vooral ’s nachts) naar het noorden om te broeden. Onderzoekers hielden gedurende 48 dagen grijze junco’s bij twee verschillende daglengtes. Daarna bepaalden ze de concentraties van het hormoon prolactine in het bloed van de grijze junco’s (zie tabel).

De vogels die bij een daglengte van 18 uur licht leefden, waren dikker, aten meer en waren ’s nachts veel actiever. De onderzoekers vermoeden een verband tussen daglengte, de productie van prolactine en de trek.

Bedenk welk verband de onderzoekers vermoeden.

Hoe langer de dag, des te meer prolactineproductie, des te betere conditie om te kunnen trekken.