4H - Leesvaardigheid blok 2 alle theorie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom 4H!

Deze les: Leesvaardigheid

Herhaling theorie, maken opdr. 6 en 7 

Vorige lessen

• Manieren om alinea's te verbinden
  
• Signaalwoorden, tekstverbanden
  
• Tekststructuren 
• Functiewoorden (herhalen we deze les)

Deze les

Vragen om theorie te herhalen/oefenen

Aan de slag / zelfstandig nakijken

Eerst een peiling! Hoe was je week tot nu toe?

😒🙁😐🙂😃

Wat is GEEN manier om alinea's met elkaar te verbinden?

1. Signaalzinnen gebruiken
2. Signaalwoorden gebruiken
3. Woorden of zinsdelen herhalen
4. Samenvatting geven

Weet je nog?
Wat is het verschil tussen een signaalwoord en een functiewoord?

1. functiewoord geeft een verband aan, signaalwoord niet
2. functiewoord staat niet altijd in de tekst, signaalwoord wel
3. er is geen verschil
4. er zijn veel minder functiewoorden dan signaalwoorden

Een alinea of een samenhangend groepje alinea’s kun je niet ‘zomaar’ verplaatsen in de tekst. Elk tekstgedeelte vervult een functie of rol in het geheel van de tekst. De schrijver heeft met dat tekstgedeelte een bedoeling.

De eerste alinea van een tekst kan verschillende functies hebben. Welke functie heeft de eerste alinea van de tekst hiernaast? (klik om in te zoomen)

1. Het onderwerp introduceren
2. Het uitspreken van een verwachting
3. De aanleiding voor het schrijven van de tekst noemen
4. Het aanduiden van de probleemstelling

Een ander woord voor goede raad is ...

1. argument
2. afweging
3. aanbeveling
4. verklaring

Welk functiewoord wordt er bedoeld? Verhaaltje dat de schrijver vertelt als illustratie
bij het onderwerp van de tekst.

1. argument
2. constatering
3. conclusie
4. anekdote

Welk functiewoord wordt er bedoeld? De schrijver legt uit
waarom iets is zoals het is.

1. argument
2. verklaring
3. conclusie
4. voorwaarde

Wat is de juiste omschrijving bij het functiewoord?

stelling

argument

aanbeveling

samenvatting

conclusie

aanleiding

definitie

voorbeeld

constatering

uitwerking

reden om nu een tekst te schrijven over het onderwerp

omschrijving van wat er met een bepaald verschijnsel wordt bedoeld

beschrijving van één concreet geval

er wordt een verschijnsel/ontwikkeling vastgesteld

er wordt extra informatie gegeven over het onderwerp

Iemand doet een bewering over het onderwerp (niet feitelijk)

reden waarom iemand iets vindt

goedbedoelde raad

beknopte navertelling

slotgedachte obv voorgaande

Welk functiewoord is van toepassing op alinea 1?

1. constatering
2. aanleiding
3. definitie
4. nuancering

Welk functiewoord is van toepassing op alinea 2?

1. constatering
2. aanleiding
3. definitie
4. nuancering

Welk functiewoord is van toepassing deze alinea?

1. constatering
2. definitie
3. nuancering
4. vraagstelling

Antwoorden opdr. 3 

1 het Nederlands van een bepaalde bevolkingsgroep

2 De schrijver geeft voorbeelden.

3 a definitie (of: begripsomschrijving)

 b aanleiding (tot het schrijven)

4 met een overgangszin (met het verwijzend woord ‘zulk’)

5 een aankondigende signaalzin

6 Omdat het Joods-Amsterdams veel aandacht krijgt in het besproken boek.

Antwoorden opdr. 3 

7 door woorden te herhalen

8 Alinea 6 wordt verbonden door een overgangszin (met het verwijzende woord ‘dat’; alinea 7 door het signaalwoord ‘dus’.

9 Een register is een spreekstijl die je gebruikt in een bepaalde situatie.

10 Daarmee bedoelt hij dat de ene groep leeftijdsgenoten een manier van praten overneemt van een andere groep.

11 a toelichtend verband

 b oorzakelijk verband

 b De schrijver bespreekt het verschijnsel ‘etnolect’ aan de hand van het pas verschenen boekje Wijdvertakte wortels: Over etnolectisch Nederlands. De auteur heeft als voornaamste doel de lezers te informeren.

Antwoorden opdr. 3 

12 a C

 b De schrijver bespreekt het verschijnsel ‘etnolect’ aan de hand van het pas verschenen boekje Wijdvertakte wortels: Over etnolectisch Nederlands. De auteur heeft als voornaamste doel de lezers te informeren.

Antwoorden opdr. 4

Opdracht 4 (blz. 95)

1. De schrijver begint met een verrassende, uitdagende uitspraak. (Geen retorische vraag, want het is geen vraag).

2. redengevend, zie: ‘Om die reden’ (regel 9)

3. aankondigend

4a ‘Een paar jaar later’ (regel 21), ‘In 1994’ (regel 24)

4b. een chronologisch verband

Antwoorden opdr. 4

5. tegenstellend (‘echter’)

6a. Dat er steeds minder papieren media overleven. 

6b. Dat komt door de opkomst van internet.

7a. A

7b. Met zijn verhaal ondersteunt de schrijver zijn opvatting dat het met het verdwijnen van papier nog niet zo’n vaart zal lopen.

Antwoorden opdr. 4

8a. conclusie

8b. Daarom (zeg ik)

9. Er zijn nog steeds goede vooruitzichten voor het lezen van papier, maar het wordt wel wat luxer. (16 woorden)

Let bij het formuleren van de hoofdgedachte vooral op de titel, de inleiding en het slot.

Antwoorden opdr. 4

10a. A

10b. De schrijver maakt zijn opvatting over het lezen van papier (zie hoofdgedachte) duidelijk aan de hand van zijn eigen ervaringen. Hij wil de lezer overtuigen.

Aan de slag!

Lees en maak opdr. 6 af en begin aan 7 op blz. 102-104

Je werkt zelfstandig, in stilte en zonder muziek

Klaar? Ga de theorie lezen en samenvatten.

Of: maak opdracht 8. Dit is een goede diagnostische toets. Je mag deze ook maken nadat je geleerd hebt: de antwoorden komen online te staan.