Hoofdstuk 4 Steden en Staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4 Steden en Staten

Wat is geen kenmerk van de tijd van Steden en Staten?

1. In deze tijd werden de Kruistochten ondernomen om het christendom buiten Europa te verspreiden.
2. In deze tijd groeide de bevolking, mede door verbeterde landbouwtechnieken.
3. In deze tijd streefden vorsten naar uitbreiding van hun macht door te centraliseren.
4. In deze tijd begonnen missionarissen het christendom in Europa te verspreiden.

Tijd van Steden en Staten

4.1 Opbloei en de macht van de stad

KA De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarische-urbane samenleving

KA De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden. 

4.2 Staten ontstaan

KA Het begin van staatsvorming en centralisatie

4.3 De paus en de kruistochten

KA Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben. 

KA de expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten. 

Hoe ontstaan steden?

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

Er ontstaan steden.

De landbouw wordt verbeterd.

Er blijft voedsel over

Handelaren gaan wonen bij de markt.

Deze worden verkocht op de markt

De Middeleeuwse stad

We kijken naar een video over de middeleeuwse stad.

Maak aantekeningen over:

- oorzaken ontstaan steden

- economie van de stad

- bestuur van de stad (politiek)

- Welke bevolkingsgroepen er in de middeleeuwen ontstaan.

Bestuur middeleeuwse stad

• Elke stad heeft zijn eigen stadsbestuur 

• Het stadsbestuur bestond uit Schepenen en Schouten

• Schouten              
• Schepenen                                                     

• Rijke burgers
• Kooplieden/Gildemensen

• Het vonnis werd uitgesproken
•  Haalde belasting op
• Zorgde voor veiligheid

• Door de heer benoemd
• Voorzichter van de rechtbank 

Do

• Gekozen leden door de rechtbank 

Welke bevolkingsgroep ontstaat en krijgt steeds meer macht in de late middeleeuwen.

1. geestelijken/missionarissen
2. koning en adel
3. stedelijke burgerij
4. horigen

Oefenen

Maak de volgende opdrachten bij hoofdstuk 4

4.1: Opdracht 1, 5, 6

4.2 Staatsvorming en centralisatie

Paragraaf 4.2 gaat over 3 landen; Engeland, Frankrijk en Duitsland. 

Maak met behulp van de tekst een tabel waarin je de volgende vragen behandeld: 

1. Op welke manier probeert de koning staatsvorming toe te passen?

2. Hoe verloopt de staatvorming in dit land?

3. Is de staatsvorming succesvol?

Land/vraag	1 Hoe?	2 Verloop?	3 Succes?
Engeland
Frankrijk
Duitsland

Klaar: maak dan de vragen bij deze paragraaf. 

4.1: Opdracht 1, 5, 6

4.2: Opdracht 1, 2, 7

4.3 De paus en de kruistochten

1. Kerk binnen Europa - wie heeft de macht? (koning of paus)

Investituurstrijd - rollenspel

2. Kerk buiten Europa - kruistochten

Juist

Onjuist

Door op te roepen tot de kruistochten presenteerde de paus zich als leider van de christelijke wereld.

Kruisvaarders geloofden dat ze een heilige oorlog voerden waarmee ze hun ziel redden.

Een oorzaak van de kruistochten was de uitbreiding van de handel tussen Europa en het Midden-Oosten.

De kruistochten waren onderdeel van een algemene expansie van christelijk Europa.

 De eerste kruistocht heeft veel oorzaken en veel gevolgen. Zet de oorzaken en de gevolgen bij elkaar.

Oorzaak

Gevolg

Er was nieuwe kennis over wetenschap. 

Pelgrims mochten niet meer naar Jeruzalem.

De paus vertelde dat moslims het Heilig Land onteerden. 

Jeruzalem werd veroverd.

Er was handel tussen de moslims en christenen.

Oefenen

4.1: Opdracht 1, 5, 6

4.2: Opdracht 1, 2, 7

4.3: Opdracht 4, 5, 10