Jordy in Transitland [andere versie]

• Mediawijsheid
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4-6

 Gender in film

Onderzoek genderindentiteit in de film Jordy in Transitland

De les is voor VO klas 4, 5, 6

De les duurt 30 minuten, exclusief maakopdracht.

' Jordy in Transitland' is een dromerige zoektocht naar wat vrouwelijkheid betekent. Documentaire en animatie  worden gebruikt om Jody's gedachten en innerlijke strijd te laten zien.

In de les wordt ingegaan op genderontwikkeling. Dit is een spannend en kwetsbaar onderwerp. Zorg dat er een veilige leeromgeving is in de klas!

Aan het eind van de les kan ik.. 

• ..beschrijven hoe de gedachten van de hoofdpersoon over gender in beeld zijn gebracht.
• .. het verschil tussen genderidentiteit en genderexpressie uitleggen.   

Bespreek de leerdoelen

• De leerling leert het verschil tussen genderidentiteit en genderexpressie.
• De leerling beschrijft hoe de twijfels van de hoofdpersoon over gender in beeld zijn gebracht.
• De leerling kan een mening over de boodschap van de film verwoorden.

Weten de leerlingen wat gender is?

Je wordt geboren met een (on)bepaald geslacht, maar gender krijg je mee vanuit de samenleving waarin je geboren bent en wordt dus culturueel, sociaal en psychologisch bepaald. 

Bekijk op de volgende slide de eerste minuut van de film. 

Waar denk je dat de film over gaat? 

Kijkvraag

Vertel kort aan de leerlingen dat deze les gaat over de film: Jordy in Transitland. We gaan zometeen met de klas de eerste minuut van de film kijken. Waar denk dat deze film over gaat?

fragment 1

Eerste minuut (tot 1.10)

Bekijk de eerste minuut uit Jordy in Transitland (Willem Timmers, 2016)

Kijk de eerste minuut van de film. 

Waar denk je dat de film verder gaat?

Kijkvraag nabespreken

Bespreek de volgende vraag: Waar denk je dat deze film over gaat?

Vraag door aan de leerlingen: Hoezo denk je dat? Wat heb je gezien in de film waardoor je dat denkt.  

Laten we gaan kijken of wij het goed hebben! (Start film op de volgende slide)

Let tijdens het kijken goed op: hoe wordt het hoofdpersonage in beeld gebracht? Wat ontdekken we over haar?

Let op: 

Besteed tijdens het bespreken van de antwoorden aandacht aan het taalgebruik van leerlingen.

Het gebruik van de verkeerde voornaamwoorden of termen kan kwetsend zijn voor leerlingen die bezig zijn met hun eigen genderidentiteit. Het is goed om hier als docent alert op te zijn.

Een transgender persoon is iemand wiens genderidentiteit niet overeenkomt met het biologische geslacht. Deze persoon kan ervoor kiezen om in transitie te gaan, om geheel of gedeeltelijk van geslacht te veranderen.

De hoofdpersoon van de film identificeert zich als vrouw en gebruikt dus zij/haar als voornaamwoorden. 

Tip: vind je dit spannend om te bespreken omdat je bang bent om fouten te maken, deel dit met de leerlingen. Het gaat er tenslotte om dat je je best doet om rekening te houden met anderen.

Hele film

5.58 min

Jordy in Transitland (Willem Timmers, 2016)

In de film volgen we Jody* in haar gedachten over vrouwelijk en twijfel over haar transitie. 

Let tijdens de film op hoe wordt Jody  in beeld gebracht. Wat valt je op?

* Jordy is inmiddels Jody. Wij gebruiken haar nieuwe naam. 

Verliep de film zoals je verwachtte?

Geef een reactie in 1 woord op de film.

Nabespreken film

Laat de leerlingen in 1 woord reageren op de film. Wat is hun eerste reactie?

Vraag een aantal leerlingen om hun reactie toe te lichten. 

Bespreek vervolgens de kijkvragen na: 

• Was de film zoals de leerlingen verwachtten?
• Hoe werd Jody in beeld gebracht?

Vertel dat de filmmaker heel bewust heeft gekozen voor de vorm van de film. Weten de leerlingen watvoor soort film ze net hebben gezien? 

Stelling: we hebben net naar een documentaire gekeken

Een documentaire is een op feiten gebaseerde film waarin de maker een beeld geeft van een maatschappelijk onderwerp, of van de persoonlijke belevingswereld van de documentairemaker. Met een documentaire wil de filmmaker vaak een standpunt overbrengen of informeren.

😒🙁😐🙂😃

Bespreek de vorm van de film

Stelling: we hebben net naar een documentaire gekeken.

Links is oneens, rechts is eens.

Vraag aan leerlingen waarop ze hun keuze hebben gebaseerd.

Geef als docent de volgende definitie: 

Documentaire is een creatieve verwerking van de werkelijkheid. Het is een subjectief verhaal over de realiteit. 

Geef de leerlingen de gelegenheid om aan de hand van deze definitie nog een andere positie in te nemen. 

Leg uit dat de makers zelf stellen dat de film een documentaire, fantasy en animatie film is, dus niet in een genre te vatten. Vooral de audiofragmenten zijn documentaire, want die heeft Jody zelf ingesproken. 

Dit is misschien niet wat je verwacht van een documentaire, veel poëtischer en meer dromerig. 

Vraag: Waarom zou de maker hier voor gekozen hebben?

Deze film is niet te vatten in een filmgenrehokje. Dit past bij het thema van de film, die ook gaat over het niet passen in een hokje!

Boodschap van de film

De regisseur van de film, Willem Timmers, zei in een interview het volgende: "We vonden het allebei belangrijk dat het niet over het fysieke aspect zou gaan, maar juist over de periode daarvoor, waarin je nog tussen die genderhokjes zweeft. Die zoektocht van Jody is eigenlijk interessanter dan de transitie."

Boodschap van de film

Bij transgender personen wordt vaak veel aandacht gelegd op de transitie, terwijl de persoon zoveel meer is dan dat. Jody onderzoekt in de film hoe zij zich moet verhouden tot genderhokjes, welke verwachtingen zijn er? En wat wilt zij zelf? In deze film wordt nadruk gelegd op deze mentale zoektocht ipv de fysieke transitie.

Laten we ons verdiepen in de mentale zoektocht! 

 

]

Bekijk de afbeelding en lees de verschillende begrippen. Je gaat zo een fragment kijken. Wat kan je zeggen over genderidentiteit en genderexpressie van Jody? 

Genderexpressie en genderidentiteit

Als je het hebt over gender, dan kan je dat doen aan de hand van deze begrippen.  

GENDERIDENTITEIT

Dat is wat je bent. Bij de meeste mensen klopt het geslacht dat ze bij ze geboorte kregen met wat ze zelf vinden dat past. Dat noem je cisgender. Maar wanneer jouw geslacht niet is wat bij je geboorte gedacht werd dat het was, dan noem je dat transgender. 

GENDEREXPRESSIE 

Niet iedereen kan, of wil voldoen aan de verwachtingen van anderen. Hebben mensen moeite je in het hokje ‘man’ of hokje ‘vrouw’ te plaatsen dan zegt dit vaak meer iets over hen, dan over jou. Uiteindelijk bepaal jij natuurlijk zelf hoe je je aan de wereld presenteert. Als mensen daar moeite mee hebben dan is dat hún probleem.

filmfragment: 01:33 - 01:57

fragment uit Jordy in Transitland (Willem Timmers, 2016)

Hoe heeft de filmmaker de zoektocht naar gender in beeld gebracht?

Wat is de genderidentiteit en genderexpressie van Jody en hoe werd het in beeld gebracht? 

Zoektocht in beeld

Bespreek eerst de vraag:

Wat is de genderidentiteit en genderexpresie van Jody. Laat de leerlingen vervolgens de open vraag beantwoorden:

Vraag: Hoe heeft de filmmaker deze zoektocht naar gender in beeld gebracht?

Mogelijke antwoorden:

- Jody loopt zoekend door een roze bos

- In animatie zien we een vrouw in een ziekenhuisbed

- Er is veel roze en (licht)blauw gebruikt in de film (kleuren van de transgender vlag)

We hebben net gender aan de hand van de film besproken. De filmmaker is van mening dat gender in verschillende vormen komt. Ben je het daarmee eens?

Stelling: Gender is geen spectrum, maar bestaat uit 2 opties: man of vrouw

😒🙁😐🙂😃

Optioneel

Bespreek deze slide alleen als er een veilige omgeving in de klas is.

Bespreek de genderzoektocht

Door de filmmakers wordt gesteld dat zowel de film als Jody's zoektocht niet in een genre- of genderhokje  is te vangen. Wat vind jij? Vind jij dat gender allerlei verschillende vormen kan hebben? 

Stelling: Gender is geen spectrum, maar bestaat uit 2 opties: man of vrouw.

Links is oneens, rechts is eens.

Ga hierover in gesprek met de leerlingen door door te vragen.

Maakopdracht

Aan het einde van de film neemt Jody een besluit. Zoals zij het zelf noemt: "Elke cel in mij verlangt naar mijn wedergeboorte, mijn herprogrammering, mijn herschepping".

Toch laten wij haar in het laatste beeld achter op de operatietafel. 

Vraag: Als jij de film 30 seconden langer zou mogen maken om Jody's wedergeboorte te laten zien, hoe zou jij dit in beeld brengen?

Je kunt dit beschrijven, maar ook in beeld laten zien door middel van een kort storyboard.

Gebruik je creativiteit!

Een storyboard is een stripverhaalachtige serie plaatjes, waarin een filmmaker laat zien wat hij van plan is om te gaan filmen. Je kunt hier ook tekst en regieaanwijzingen in gebruiken.

Maakopdracht

Duur: 20 minuten

Aan het einde van de film neemt Jody een besluit. Zoals zij het zelf noemt: "Elke cel in mij verlangt naar mijn wedergeboorte, mijn herprogrammering, mijn herschepping".

Toch laten wij haar in het laatste beeld achter op de operatietafel. 

Vraag: Als jij de film 30 seconden langer zou mogen maken om Jody's wedergeboorte te laten zien, hoe zou jij dit in beeld brengen? 

Tip: Leerlingen kunnen dit beschrijven, maar je kunt deze opdracht ook in een storyboard uit laten werken. 

Reflectie: laat leerlingen in groepjes uitwisselen over hun einde van de film. Wat zouden ze in 30 extra seconden laten zien?

Meer lessen over dit onderwerp? Bekijk de website van GSA of neem contact op met COC!

Meer informatie 

Meer weten over gender en seksuele diversiteit? bekijk de website http://www.gsanetwerk.nl

Voor voorlichting over dit onderwerp kunt u bij COC terecht: https://voorlichtingindeklas.nl/