Scheidingsmethodes 3H

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.4 Scheidingsmethodes

Leerdoelen

1.4.1 Je kunt een aantal scheidingsmethoden herkennen en beschrijven.

1.4.2 Je kunt uitleggen op welk principe bepaalde scheidingsmethoden berusten.

1.4.3 Je kunt een beredeneerde keuze maken voor een scheidingsmethode om een bepaald mengsel te scheiden.

Bezinken

      Filtreren

oplossing

Type mengsel	Wat is het?	helder of troebel
Oplossing
Oplossing
Oplossing
Emulsie
Suspensie

Troebel

Troebel

Helder

Helder

Helder

Vloeistof + vaste stof

2 vloeistoffen

2 vloeistoffen

Vloeistof + gas

Vloeistof + vaste stof

Scheiden

bezinken en afschenken

filtreren

indampen

extraheren

destilleren

adsorberen

chromatografie

Bezinken en afschenken

De vaste stof met een hogere dichtheid zinkt naar de bodem.

De heldere vloeistof met een lagere dichtheid blijft drijven.

De stof die naar de bodem zinkt wordt neerslag genoemd.

Wanneer de stoffen van elkaar gescheiden zijn kun je deze voorzichtig afschenken.

Bezinken en afschenken

Een makkelijke manier om een suspensie te scheiden is laten bezinken en afschenken.

Dit werkt het beste als je vaste stof bestaat uit grote deeltjes die niet goed drijven. Anders gaan ze bij het afschenken mee!

Bezinken en afschenken wordt soms als eerste stap gebruikt om daarna een tweede techniek te gebruiken.

Filtreren

Je kunt een suspensie ook scheiden door te filtreren. Deze manier is sneller en beter dan bezinken en afschenken.

Het is hetzelfde principe als bij zeven. De vaste stof blijft in het filter achter en de vloeistof loopt door het filter heen.

Filtreren

Scheiden op deeltjesgrootte

De stof die in het filter achterblijft heet residu.

De stof die door de filter gaat het filtraat.

Wat doen we bij scheiden

1. stoffen kapot maken
2. Stoffen uit elkaar halen
3. Stoffen sorteren

Waarop is de scheidingsmethode bezinken en afschenken gebaseerd

1. Deeltjesgrootte
2. Dichtheid
3. Kookpunt
4. Aanhechtingsvermogen

Waarop is de scheidingsmethode filtreren gebaseerd

1. Deeltjesgrootte
2. Dichtheid
3. Kookpunt
4. Aanhechtingsvermogen

Hoe noem je wat bij bezinken naar de bodem zakt?

1. neerslag
2. residu
3. filtraat
4. destilaat

Hoe noem je wat in het filter achterblijft

1. neerslag
2. residu
3. filtraat
4. destilaat

Hoe noem je wat door het filter gaat

1. neerslag
2. residu
3. filtraat
4. destilaat

Extraheren

In de theebladeren zitten stoffen die goed oplossen in water. Door er heet water bij te doen komen die moleculen los van de bladeren en lossen op in het water. 

Tekening extraheren

Bij thee zetten wordt er nog een scheidingsmethode gebruikt; benoem die.

1. destilleren
2. filtreren
3. adsorberen
4. indampen

Methode

Bij extraheren worden er vaste stoffen uit een mengsel getrokken. De methode berust op het verschil in oplosbaarheid van de stoffen in een bepaald oplosmiddel.

Door een verwarmd extractiemiddel te gebruiken wordt de oplosbaarheid groter.

Suikerbieten

Een suikerbiet is een mengsel van verschillende stoffen; water, suiker, cellulose en eiwitten. Het percentage suiker is ongeveer 16%. 

De bieten worden in stukken gesneden, deze stukken gaan warm water in en de suiker lost op in het water.

Adsorberen

Waarop is deze scheidingsmethode gebaseerd?

Weten jullie een paar voorbeelden van adsorpties?

Adsorberen

Scheiden op basis van aanhechtingsvermogen aan het adsorptiemiddel.

Vaste stoffen uit oplossingen scheiden.

Vaste stof aan adsorptiemiddel

Voorbeeld: Norit

er ontstaat een suspensie van actieve kooldeeltjes met daaraan gebonden de te adsorberen stof.

Norit is het adsorptiemiddel.

verschil tussen absorberen en adsorberen

Bij absorptie wordt één stof (materie of energie) in een andere stof opgenomen. (in een doekje bijvoorbeeld)

Maar bij adsorptie vinden alleen de interactie op het oppervlak plaats. (bijvoorbeeld Norit)

Indampen en destilleren

Scheiden van een oplossing

Indampen

door welke stofeigenschap kan je de twee stoffen scheiden?

• kookpunt

vaste stof heeft een veel hoger kookpunt dan de vloeistof

Indampen

Destilleren

Niet alleen opgeloste vaste stof terug winnen maar ook het oplosmiddel op willen vangen

of

twee vloeistoffen van elkaar scheiden

Destilleren

Huiswerk

Leren: Hst 1.3 en 1.4