14.2 Cellen in het zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

14.2 Cellen in het zenuwstelsel

Doel 14.2

Je leert uit welke cellen het zenuwstelsel is opgebouwd.

Je leert de bouw van neuronen.

Opdracht Reflex: even herhalen

Beschrijf stap voor stap wat er gebeurt als je in een legoblokje stapt. Vermeld ook het type cellen dat betrokken is.

Cellen in het zenuwstelsel

Neuronen (10%) – 100.000.000.000

Een neuron, of zenuwcel, is een speciaal soort cel die gespecialiseerd is in het ontvangen, verwerken en doorgeven van informatie

Gliacellen (90%)

Een gliacel is een cel die de neuronen ondersteunt in het uitvoeren van hun taak (voeden, beschermen, verwijderen)

Neuronen

Cellichaam: kern en 

celorganellen

Neuronen

Dendriet: uitloper die signalen opvangt van andere neuronen of zintuigcellen en richting het cellichaam stuurt

Neuronen

Axon: uitloper die signalen van het cellichaam doorstuurt naar andere neuronen of een spier/ klier

Neuronen

Myelineschede: isolerende laag rondom uitlopers (dendrieten of axonen)

Neuronen

Synaps: plaats waar neuronen signalen aan elkaar doorgeven

Neuronen

Neurotransmitter: chemische stof die berichten tussen zenuwcellen doorgeeft

Lees "Functies van neuronen" 

Sensorisch neuron

Waar in het zenuwstel vindt je sensorisch neuronen?

Schakelneuron

Waar in het zenuwstel vindt je schakelneuronen?

Motorisch neuron

Waar in het zenuwstel vindt je motorische neuronen?

Lees "Het zenuwstelsel: meer dan neuronen" 

- Maak een begrippentabel met de volgende begrippen (leerstof): gliacel

cel van Schwann

myeline-schede

insnoering van Ranvier

- Let op: de overige cellen zijn geen leerstof

Gliacellen

Ondersteunende cellen in het zenuwstelsel zijn o.a:

• 
  
• Cellen van Schwann: deze kennen!

Astrocyten

Stervormig met lange uitlopers.

Regelen de uitwisseling van 

stoffen tussen bloed en 

hersenen.

Geven steun aan neuronen.

Hebben een rol bij herstel na

beschadiging.

Oligodendrocyten

Klein, komen verspreid in het CZS voor.

Vormen de myelineschede rond

uitlopers in de hersenen en het

ruggenmerg.

Microgliacellen

Spelen een rol bij de afweer tegen ziekteverwekkers.

Ependymcellen

Dekweefselcellen die hersenkamers (gevuld met hersenvloeistof) en het centrale

kanaal van het ruggenmerg

bedekken.

Produceren hersenvocht en zijn

bedekt met trilharen.

Cellen van Schwann

Vormen de myelineschede om de lange uitlopers van neuronen buiten het CZS, dus in het perifere zenuwstelsel.

Rol bij herstellen van neuronen.

Insnoeringen van Ranvier

In de myelineschede van uitlopers

zitten insnoeringen waar de

zenuwcel niet geïsoleerd is:

insnoeringen van Ranvier.

biologiepagina.nl

Begrippen 14.2: ken je ze?

gliacellen, cellen van Schwann, myelineschede, dendriet, axon, synaps, neurotransmitter, insnoeringen van Ranvier

Zet de begrippen die je niet weet in een begrippenlijst

Welke vragen voor de volgende les?