Groep 5, hoofdstuk 3 - Les 3: Is alles waar?

• Digitale geletterdheid
• Basisschool
• Groep 5

Introduction

Voorbereidingstijd: 10 minuten Benodigdheden: Elke leerling heeft een device met toegang tot het internet. Print het werkblad uit voor de leerlingen. In deze les leren de leerlingen 3 checkvragen te stellen om te beoordelen of informatie op het internet een feit, een mening of een onwaarheid is.

Instructions

Bij de start bespreek je met leerlingen of ze weleens informatie hebben gekregen die ze geloofden, maar achteraf niet waar bleek te zijn. Bespreek ook hoe ze hier vervolgens achter zijn gekomen, daarna krijgen de leerlingen uitleg over het beoordelen van informatie op het internet. Ze leren wat een feit, een mening en een onwaarheid is en hoe je hier door checkvragen achter kunt komen. Vervolgens gaan de leerlingen zelfstandig aan de slag met een werkblad en oefenen met het beoordelen van informatie. Tot slot, blik je terug op de leervraag.

Leervraag: Hoe weet ik of informatie op het internet waar is?

Leerdoel: De leerlingen kunnen 3 checkvragen stellen om erachter te komen of informatie op het internet een feit, een mening of een onwaarheid is.

Kerndoel: 2. Media en informatie

Pre-teaching: Voor leerlingen die het verschil tussen een feit en een mening lastig vinden, kan je een video van het Klokhuis laten zien. Zie de link in de notitie bij slide 9.

Verdiepende opdracht: Wanneer de leerlingen de opdracht af hebben en de theorie eigen hebben gemaakt, kunnen de leerlingen aan de slag om de juiste informatie op te zoeken bij de onwaarheden van het werkblad.

Instructions

Voorbereiding leerkracht - Les 3 - Is alles waar.pdf

Worksheets

Werkblad_ Feit, mening of onwaarheid_.docx

Opening / tussenslides / afsluiting

Les 3:

Is alles waar?

Is jou weleens iets verteld wat je geloofde, maar achteraf niet waar bleek te zijn?

Ja

Nee

Je kunt deze vraag ook behandelen door leerlingen hun vinger omhoog te laten steken als het antwoord 'Ja' is.

Op de volgende slide staat een vervolgvraag.

Hoe ben je erachter gekomen dat dit niet waar was?

Door het aan mijn ouders te vragen.

Door het aan de juf/meester te vragen.

Door het op te zoeken in een boek.

Door het op te zoeken op het internet.

Iets anders.

Bespreek in de klas hoe je erachter kunt komen of informatie die je verteld wordt, ook echt waar is.

Hoe weet ik of informatie op het internet waar is?

Na deze les kunnen jullie antwoord geven op de vraag:

De leerlingen kunnen aan het einde van de les antwoord geven op deze vraag. 

Les 1

Hoofdstuk 3: Online op zoek gaan

Ik heb een vraag

Afbeeldingen zoeken

Is alles waar?

Online op zoek gaan

Les 2

Les 3

Herhaling en quiz

De routekaart laat zien hoe het hoofdstuk is opgebouwd.

Aan de slag

Uitleg

Wat gaan we deze les doen?

Je krijgt uitleg over hoe je kunt herkennen of informatie op het internet een feit, een mening of onwaarheid is.

Terugblik

Je gaat opzoeken of uitspraken een feit, een mening of een onwaarheid is.

Je geeft antwoord op de vraag: hoe weet ik of informatie op het internet waar is?

Deze slide laat zien hoe de les is opgebouwd. Klik op de pijltjes voor meer uitleg bij de lesfases.

Uitleg

Niet alle informatie op het internet is waar.

Je moet altijd goed checken of de informatie die je hebt gevonden klopt. 

Op het internet heb je 3 soorten informatie: feiten, meningen en onwaarheden.

Ter aanvulling: We hebben bewust gekozen, om niet voor het begrip nepnieuws te gaan. Nepnieuws valt onder onwaarheden en komt in latere groepen uitgebreid terug.

Voorbeeld: Als een leerling op het internet een oud krantenartikel vindt, waarin staat dat Nederland 17 miljoen mensen heeft dan is dit verouderde informatie dus een onwaarheid, maar het is niet bedoeld als nepnieuws. Met nepnieuws bedoelen we: verzonnen berichten, met als doel om mensen te misleiden om geld te verdienen of om je mening te beïnvloeden.

Op het internet heb je 3 soorten informatie:
 

• Een feit is waar.
   
• Een mening is wat iemand vindt.
   
• Onwaarheden zijn dingen die niet kloppen of niet waar zijn.

Samenvatting

Merk je dat leerlingen de concepten van feiten en meningen nog steeds lastig vinden. Bekijk dan deze video van het Klokhuis: https://youtu.be/xyNsdaKmkDg?si=1fo5Sg4ItNJqd5Cl

Stel jezelf deze vragen

Door een aantal simpele vragen te stellen, kun je erachter komen of informatie een feit, mening of onwaarheid is.

Bespreek de 3 checkvragen om leerlingen te laten zien hoe je informatie kunt beoordelen. Je kunt de afbeelding groter maken.

Feit, mening of onwaarheid?

Feit

Onwaarheid

Mening

Nederland is groter dan Frankrijk.

Vrijdag is de leukste dag van de week.

Een dag heeft 24 uur.

Check of leerlingen het concept van een feit, een mening en een onwaarheid snappen. 

Aan de slag

Feit, mening of onwaarheid?

Je krijgt van je docent een werkblad. Op het werkblad staan 15 uitspraken. 

Zoek op het internet op of de uitspraak een feit, een mening of onwaarheid is.

Ben je klaar?

Bespreek met je schoudermaatje de antwoorden.

Extra opdracht: Als het een onwaarheid is, zoek je de juiste informatie op.

Print het werkblad uit voor de leerlingen.

Terugblik

Hoe weet ik of informatie op het internet waar is?

Vertel aan je schoudermaatje welke checkvragen je kunt stellen om erachter 

te komen of informatie een feit, een mening of een onwaarheid is.

Voorbeeldantwoord: Door de 3 checkvragen te stellen kan ik erachter komen of informatie een feit, een mening of een onwaarheid is.

1. Vindt iedereen dat?

2. Kun je het controleren?

3. Is het waar?

Dit kan ik nu!

Lorem ipsum de inibus bonorum et malorum.

Lorem ipsum de inibus bonorum et malorum.

Inibus bonorum et malorum ipsummem

• Ik kan 3 checkvragen stellen om erachter te komen of informatie op het internet een feit, een mening of een onwaarheid is.

Op deze slide staan het leerdoel vermeld. Het behalen van deze leerdoelen zorgt ervoor dat de leerlingen antwoord kunnen geven op de leervraag. 

Afsluiting

In deze les heb je geleerd hoe kunt herkennen of informatie op het internet een feit, mening of onwaarheid is.

Er gaan veel neppe video's en afbeeldingen rond. Hoe kun je dit herkennen?

Einde les

De volgende les bestaat uit een herhaling van de eerdere lessen en een quiz.