BLOK 4 Over taal

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Het woordenboek

leerdoelen

aan het einde van deze les:

- Je weet welke informatie woordenboeken geven

- Je kunt papieren en onlinewoordenboeken gebruiken

Waarvoor gebruik je een woordenboek

Je gebruikt een woordenboek om erachter te komen wat de betekenis van een woord is

Bijvoorbeeld: De vloeistof van de make-up reiniger is vervlogen

Ook kan je het woordenboek gebruiken om de geslachtsvorm van het woord op te zoeken/de uitspraak van het woord/  hoe je het meervoud moet maken

stappenplan moeilijke woorden...

Voordat je het woord opzoekt in het woordenboek moet je eerst kijken naar de volgende dingen ----->

Als je een woord niet begrijpt...

stap 1:     lees een stukje terug of lees een stukje verder. 

 Vaak zie je:

vaak zie je ....

een uitleg of een omschrijving van het woord.

Ik ga heel graag naar een musical. Dat is een voorstelling waarin zowel geacteerd als gezongen wordt.

vaak zie je.....

een woord dat ongeveer hetzelfde betekent.

De juf zei: ik moet de toetsen nog corrigeren, ik hoop dat ik ze morgen heb nagekeken.

vaak zie je ....

een woord dat het tegenovergestelde betekent.

Vroeger was mijn opa altijd sterk en fit, nu is zijn gezondheid broos.

grondwoorden

Zo staat het in het woordenboek.

Bij zelfstandige naamwoorden: je zoekt het enkelvoud en géén verkleinwoord.

jasje --> jas

piano's --> piano

kastjes --> kast

tafeltje --> tafel

grondwoorden

Zo staat het woord in het woordenboek:

Bij werkwoorden zoek je naar het hele werkwoord.

gelopen --> lopen

zwommen --> zwemmen

gezongen --> zingen

toverde --> toveren

grondwoorden

Zo staat het in het woordenboek

Soms zoek je de korste vorm.

goedkope --> goedkoop

zieke --> ziek

moeilijke --> moeilijk 

het grondwoord van computertje is:

het grondwoord van gewinkeld is

het grondwoord van veranderden is

het grondwoord van viooltje is

2 Een woordenboek gebruiken

Woordenboek

• De woorden in het woordenboek noem je trefwoorden. 
• De woorden staan op alfabetische volgorde. 
• Vraag: Wat is ook alweer alfabetische volgorde?
• Zoek de volgende woorden op:
• aap
• slangen

Woordenboek gebruiken

Kijk goed welke betekenis in de zin past.

Op de eerste dag van mijn stage moest ik me voorstellen aan de afdelingsleider.

Het woordenboek zegt:

In deze zin betekenis 2

zeggen hoe iemand heet

woordenboek

Let hier dus op wanneer je de betekenis uit een woordenboek haalt. 

Een woord kan meerdere betekenissen hebben. 

De zin bepaalt welke betekenis je moet gebruiken.

Woordenboek gebruiken

Kijk goed welke betekenis in de zin past.

Ik kan me niet voorstellen dat ik een voldoende voor mijn verslag krijg.

Het woordenboek zegt:

In deze zin betekenis 4

zich voor de geest halen (In gedachten voor zich zien)