3.1 Chili beeft CALA

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3.1 Chili beeft

Wat kun je na de les?

1. Je kunt uitleggen waarom Chili zo vaak getroffen wordt door zware aardbevingen
2. Je kunt uitleggen wat er gebeurt bij subductie en wat de mensen in Chili daarvan merken
3. Je kunt uitleggen waarom subductie voorkomt 
4. Je kunt de verschillende plaatbewegingen noemen

Aardplaten

Plaatbewegingen (B67 en B68)

• Welke plaatbewegingen zijn er?
• Wat zijn de gevolgen van deze plaatbewegingen?

Convergentie

Convergentie

Divergentie

Transform

Steen papier schaar!

• Divergent (Uit elkaar) convergent sterker
  
• 
  
• Convergent (Tegen elkaar) transform sterker 
• 
  
• Transform (Langs elkaar) divergent sterker
  

Chili

Platentektoniek (subductie) leidt tot:

• Gebergtevorming
• Aardbevingen
• Vulkanisme
• Trog

Waarom bewegen aardplaten?

Convectiestromen

Motor

De motor achter de bewegingen van de platen is de inwendige warmte van de aard(e)(kern). 

Convectiestromen dus!

Opdracht

Maak opdracht 1 en 2 op pagina 47 van je werkboek

Aardbevingen

Aardschokken

• Platen schuiven over of langs elkaar.
  
• Dit gaat niet soepel, maar in schokken. 
  
• Plaat blijft hangen, druk bouwt op. 
  
• Op het moment van losschieten komen er trillingen vrij die te voelen zijn aan het aardoppervlak. 
  

Aardbeving

Hypocentrum: de plek waar de aardbeving plaatsvindt diep in de aarde

Epicentrum: de plek waar de aardbeving gevoeld wordt aan het aardoppervlak. Recht boven het hypocentrum. 

Aardbevingen komen voor bij:

Subductie door convergentie

Transforme plaatbreuken

Tsunami

Aardbeving onder de zee: zeebeving

• Plaat schiet los
  
• Brengt zeewater in beweging
  
• Vloedgolf
  

Waarom komen er zulke zware aardbevingen voor in Chili?

Opdracht

Maak opdracht 3 t/m 5 op  47 van je werkboek

Opdracht

Maak opdracht 6 t/m 8 op pagina 44 van je werkboek

Chili beeft quiz 1

Wat is de hoofdstad van Chili?

1. Buenos Aires
2. Montevideo
3. Santiago
4. Asunción

Hoeveel inwoners heeft Chili in vergelijking met Nederland?

1. Heel veel minder
2. Een beetje minder
3. Een beetje meer
4. Heel veel meer

17,249,632 (2018)

17,574,003 (2017)

Met welke schaal worden aardbevingen gemeten?

1. Schaal van Rigter
2. Schaal van Richter
3. Schaal van Plichter
4. Schaal van Swifter

De aardbeving voor de kust van Chili was de zwaarste ooit gemeten. Hoe zwaar was hij op de Schaal van Richter?

1. 8
2. 8,5
3. 9
4. 9,5

Hoe heet het deel van de aarde tussen de kern en de aardkorst?

1. Magma
2. Mantel
3. Jas
4. Tussenkorst

In de mantel maakt het stroperige gesteente ronddraaiende bewegingen. Hoe wordt zo'n beweging genoemd?

1. Convectiestromen
2. Conventiestromen
3. Magma stuwingen
4. Magma rotatie

Aardbevingen ontstaan vooral op plekken waar aardplaten .... ?

1. Langs elkaar schuiven
2. Op elkaar botsen
3. Langs elkaar schuiven óf op elkaar botsen
4. Uit elkaar gaan

Chili ligt vlak bij de grens tussen twee aardplaten. De Zuid-Amerikaanse plaat en de .... ?

1. Nazsca Plaat
2. Afrikaanse Plaat
3. Pacifische Plaat
4. Latijnse Plaat

Hoe snel bewegen deze twee platen naar elkaar toe?

1. 10 tot 8 cm per jaar
2. 10 tot 8 cm per maand
3. 10 tot 8 cm per dag
4. 12 tot 15 cm per jaar

De plek op het aardoppervlakte waar de beving het sterkst is het het ... ?

1. Episch Centrum
2. Drillcentrum
3. Hypocentrum
4. Epicentrum

De plek in de grond waar de aardbeving echt plaatsvind heet .... ?

1. Hypocentrum
2. Botsingsplek
3. Epicentrum
4. Subductielocatie