Paardenkoper tm bwb + aantekeningen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Grammatica 

Ontleden met de tekens van Paardenkoper 

tm bijwoordelijke bepaling

Lesdoelen

Na deze les: 

-  Heb je het ontleden tot en met meewerkend voorwerp herhaald

- Heb je geleerd hoe je bijwoordelijke bepaling kan vinden. 

Herhaling zinsdelen

Je moet stappen zetten om te kunnen ontleden. 

Je begint bij het zetten van strepen (zinsdelen)

Eerst zet je de persoonsvorm tussen twee strepen:

Ik / heb /  gisteren nieuwe schoenen gekocht. 

Dan ga je kijken of je nog meer vragen kan stellen. Wie / wat / waar / wanneer? 

Die zet je allemaal tussen twee strepen. 

Ik / heb / gisteren /  nieuwe schoenen / gekocht.

Herhaling pv

persoonsvorm

- maak de zin vragend of zet hem in een andere tijd. 

- Hier zet je haakjes om (     ) 

voorbeeld:  Ik (lig) te slapen

Herhaling wwg 

wwg

- zoek eerst de pv, schrijf die op, en zet alle andere werkwoorden uit de zin er achter.

- noteer de pv met ( ). Alle andere werkwoorden met {   }

voorbeeld:         Ik  (heb) een mailtje {gestuurd} 

LET OP bij WWG

zinnen met 'te': hebben een blokhaakje [ en een accolade }

voorbeeld:  Ik (lig) [te slapen}

splitsbare werkwoorden hebben bij de pv (   ) en bij het overblijvende gedeelte [   ]

voorbeeld:         Ik  (belde) mijn oma [op].

Herhaling  ond

onderwerp

-  wie of wat + pv + wwg 

Herhaling lijdend voorwerp

lijdend voorwerp

- stel de vraag: wie / wat + wwg + onderwerp? 

Mijn broer heeft een mooie jas gekocht

pv = heeft

wwg = heeft gekocht

onderwerp = mijn broer

lijdend voorwerp: wie of wat heeft mijn broer gekocht? >> een mooie jas. 

Herhaling meewerkend voorwerp

meewerkend voorwerp:

- stel de vraag: aan of voor wie / wat + wwg + onderwerp + lijdend voorwerp? 

Mijn broer heeft een mooie jas voor mij gekocht

pv = heeft

wwg = heeft gekocht

onderwerp = mijn broer

lijdend voorwerp = een mooie jas

meewerkend voorwerp = aan of voor wie heeft mijn broer een mooie jas gekocht? >> voor mij

Wat is het lijdend voorwerp?

Mijn oma bakt een lekkere taart voor mij.

1. Mijn oma
2. een lekkere taart
3. voor mij
4. bakt

Wat is de pv?

Mijn vader maait het gras.

Wat is het wwg?

Overal liggen jouw boeken te slingeren.

Wat is het wwg?

Mijn vader haalde mij na het feestje op.

Wat is het onderwerp?

De kinderen zongen een liedje.

Wat is het onderwerp?

Vanmiddag hebben de lieve, hardwerkende, gezellige leerlingen een toets gemaakt.

Noteer het lijdend voorwerp. Geen lv? Zet dan een streepje.

Mijn hond heeft een lekker bot gekregen op dierendag.

Noteer het lijdend voorwerp. Geen lv? Zet dan een streepje.

Ik ben met mijn hond naar de dierenarts geweest.

Noteer het lv. Geen lv? zet dan een streepje

'Sint kocht dit jaar veel cadeautjes'.

Mijn mentor helpt mij.
lv =

Wat is het lijdend voorwerp? (als er geen lijdend voorwerp in de zin staat, zet je een - )

Leerplicht controleerde vorige maand alle ziekmeldingen

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het meewerkend voorwerp geeft aan aan of voor wie iets is. 

Dus niet in alle zinnen staat een meewerkend voorwerp! 

Het meewerkend voorwerp

* het meewerkend voorwerp is altijd een mens, dier of ding

* het meewerkend voorwerp kan één woord zijn, maar het kunnen ook meerdere woorden zijn.

* het meewerkend voorwerp staat niet altijd in een zin.

* je vindt het meewerkend voorwerp door aan wie  of  voor wie te vragen.

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook 

een meewerkend voorwerp staan.

Bekijk de video over het meewerkend voorwerp.

Het meewerkend voorwerp is altijd een 'wie'.

1. ja
2. nee

Wat is het meewerkend voorwerp?

Joris heeft mij de betekenis van het meewerkend voorwerp uitgelegd

1. Joris
2. de betekenis
3. het meewerkend voorwerp
4. mij

Wat is het meewerkend voorwerp?
De pakketbezorger geeft het pakketje aan de buren

Wat is het meewerkend voorwerp?

Ik had niet goed genoeg geleerd voor de toets.

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Om de bijwoordelijke bepaling te vinden stel je de vragen:

• waar?= bijwoordelijke bepaling van plaats
  
• wanneer?= bijwoordelijke bepaling van tijd
  
• hoe?= bijwoordelijke bepaling van reden
  

Bijwoordelijke bepaling

Let op: 

Niet in alle zinnen komt een bijwoordelijke bepaling voor, maar een zin kan ook meerdere bijwoordelijke bepalingen bevatten!

Een bijwoordelijke bepaling kan uit een of meer woorden bestaan.

Aantekeningen              ontleden +  tekens van paardenkoper. 

pv: maak de zin vragend (   )

wwg: alle werkwoorden uit de zin {    }

ond: wie / wat + wwg (    ) 

lv: wie / wat  + wwg + onderwep  _________________

mv: wie/ wat + wwg + onderwerp + lijdend voorwerp =========

bwb: alles wat overblijft   _____________________

splitsbare werkwoorden: belde [op]         schenkt [in]

woorden met te: [te vissen}    [te slapen}                        

 v                       v