HFD 6 Utrecht: bisdom, Sticht en stad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Waar denk je dat het hoofdstuk 'Utrecht: bisdom, Sticht en stad over gaat?

HFD 6 Utrecht: bisdom, Sticht en stad

Periode: Vroege Middeleeuwen

Tijdvak: Tijd van monniken en ridders (500- 1000)

Periode: Late Middeleeuwen

Tijdvak: Tijd van steden en Staten (1000 - 1500)

Planning

Vooruitblik

Leerdoelen

6.1 Bisschopsstad en Sticht

Opdrachten

Herhaling

Leerdoelen

Deelvraag: Welke periodes van bloei en neergang kende Utrecht in de Middeleeuwen?

1. Je kan benoemen wie de macht hadden in het noordelijke rivierengebied.
2. Je kan uitleggen hoe de Friezen werden bekeerd en door wie.
3. Je kan uitleggen wat het verdrag van Verdun inhield en wat het gevolg was.
4. Je kan verklaren waarom de bisschopszetel van Utrecht werd verplaatst naar Deventer.
5. Je kan uitleggen wat een gebeurtenis, verschijnsel en ontwikkeling is.

Bisdom Utrecht

• De Merovingen zagen het noordelijke rivierengebied als  koninklijk bezit.
• Koning Dagobert (603-639) stuurde missionarissen.
• Utrecht kreeg toen haar eerste kerk.
• Na Dagobert heerste er verdeeldheid in het Frankische Rijk. 
• De Friezen gehoorzaamden niet meer.

Wie waren de Merovingers?

Bisdom Utrecht

• Pippijn II (635 - 714) ondernam veldtochten tegen de Friezen
• Monniken uit Engeland > Friezen kerstenen.
• Willibrord begon de bekering van de Friezen.
• 695: Gewijd tot bisschop van de Friezen
• Utrecht werd de bisschopszetel.
• Bonifatius zette het werk voort.
• 754: Vermoord bij Dokkum

Wat zijn missionarissen?

Macht en onmacht van de Frankische koningen en keizers

• Pippijn de Korte (714 - 768) stichtte een nieuwe koningsdynastie: de Karolingen.
• Karel de Grote (747-814) verenigde delen van Europa. 
• 800: gekroond tot keizer.
• De eenheid hield niet stand: 
• 843: Verdrag van Verdun
• Oostelijk, Westelijk deel en het Middenrijk. 

Waarom werd Karel de Grote gekroond tot keizer?

Macht en onmacht van de Frankische koningen en keizers

• Oorlogen > nieuwe verdeling:
• Noordelijke kustgebied bij Oost-FR
• Gevolg vd oorlogen: bestuur erg verzwakt.
• Noormannen plunderde het Europese vasteland.
• 834-863: plunderen van Dorestad
• Mensen trokken weg.
• Bisschopszetel van Utrecht naar Deventer.

Wie waren de Noormannen ook alweer?

Wat deden de Noormannen nog meer naast plunderen?

Gebeurtenis, verschijnsel, ontwikkeling

Iets dat is gebeurd (aantoonbaar) = gebeurtenis

Herhaling van een gebeurtenis = verschijnsel

De manier waarop iets verandert = ontwikkeling

Opdrachten 6.1

Maak opdrachten 1 t/m 5 van 6.1

Wie had de macht over het noordelijke rivierengebied?

Wie probeerde de Friezen te bekeren?

1. Liudger
2. Bonifatius
3. Willibrord
4. Frank de Vries

Wie probeert daarna nog meer de Friezen te bekeren?

1. Bonifatius
2. de paus
3. Liudger
4. Patrick

Verdrag van Verdun 843

Wat kan je uit de kaart afleiden over de verdeling van het rijk na de dood van Karel de Grote? Duid de juiste antwoorden aan.

1. Lodewijk de Vrome, Karels zoon erfde het volledige rijk
2. Het rijk werd door het verdrag van Verdun gesplitst
3. Zijn zonen Lotharius, Karel de Kale en Lodewijk de Duitser erfden elk een stuk van het rijk
4. Karel de Kale kreeg West-Francië

Waarom werd de bisschopszetel verplaatst van Utrecht naar Deventer?

Leg uit wat een gebeurtenis, een verschijnsel en een ontwikkeling is.