Wed en wedig vnw en telwoorden 30112022

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands - V2b

Leg klaar: boek, schrift, pen 

Leerdoelen

Aan het eind van de les kan je: 

- wederkerende en wederkerige voornaamwoorden herkennen en benoemen

-  bepaalde en onbepaalde hoofdtelwoorden herkennen en benoemen

- bepaalde en onbepaalde rangtelwoorden herkennen en benoemen

Wederkerend voornaamwoord (wed. vnw)

Bij wederkerende werkwoorden zie je het onderwerp wederkeren (terugkomen) in een wederkerend voornaamwoord. Het hangt dus van het onderwerp af welk wederkerend voornaamwoord je moet gebruiken. 

Voorbeelden wed. vnw

Ik vergis me

Jij vergist je

Hij/zij/ze vergist zich

U vergist zich

Wij/we vergissen ons

Jullie vergissen je

Zij/ze vergissen zich 

Verplicht wederkerend voornaamwoord

Als je het wederkerend voornaamwoord niet door iets of iemand kan vervangen dan is het een verplicht wederkerend voornaamwoord. Het hoort dan bij het gezegde als je de zin moet ontleden. 

Voorbeeld: Ik schaam me diep voor het onjuiste antwoord. 

"me" kun je niet vervangen, dus is "me" hier een verplicht wed vnw. 

Toevallig wederkerend voornaamwoord

Soms kun je het wederkerend voornaamwoord wel vervangen door iets of iemand. Dan is het een toevallig wederkerend voornaamwoord en als je de zin gaat ontleden is het een lv. 

Voorbeeld: 

Hij scheert zich iedere ochtend. 

Hij scheert de hond elke week. 

Zich is hier een toevallig wederkerend voornaamwoord. 

Wederkerig voornaamwoord (wedig vnw)

In het Nederlands kennen we maar één wederkerig voornaamwoord en dat is 'elkaar'. 

Soms zie je ook mekaar (spreektaal) en elkander (ouderwets Nederlands). 

Deze woorden drukken uit dat twee personen een wederzijdse handeling verrichten: ‘Sem en Indy groeten elkaar’ en ‘We hebben elkaar gisteren nog gezien.’

Wat is het wederkerend vnw in onderstaande zin?

Ik was me iedere morgen met koud water om goed wakker te worden.

Toevallig of vast wederkerend voornaamwoord?

Ik was me iedere morgen met koud water om goed wakker te worden.

1. toevallig
2. vast

Wat is het wederkerend vnw in onderstaande zin?

Zij heeft zich ontzettend geërgerd aan haar kleine zusje.

Toevallig of vast wederkerend voornaamwoord?

Zij heeft zich ontzettend geërgerd aan haar kleine zusje.

1. toevallig
2. vast

Wat is het wederkerend vnw in onderstaande zin?

Er was niemand om mee te spelen, dus we hebben ons ontzettend verveeld vandaag.

Toevallig of vast wederkerend voornaamwoord?

Er was niemand om mee te spelen, dus we hebben ons ontzettend verveeld vandaag.

1. toevallig
2. vast

Wat is het wederkerend vnw in onderstaande zin?

Jullie herkennen je niet in het beeld dat geschetst wordt.

Toevallig of vast wederkerend voornaamwoord?

Jullie herkennen je niet in het beeld dat geschetst wordt.

1. toevallig
2. vast

Opdrachten

Ga naar NN Online en maak de opdrachten:

Planning -  wed en wedig vnw

Houd bij opdracht 4  de theorie uit De Brug (p. 250-254) bij de hand!

Noteer de telwoorden uit onderstaande zin:

In de eerste wedstrijd van 2021 ben ik op plaats vijf geëindigd en helaas is mijn vriendin laatste geworden.

Deel 2: telwoorden

Na de les kan je:

- bepaalde en onbepaalde hoofdtelwoorden herkennen en benoemen

- bepaalde en onbepaalde rangtelwoorden herkennen en benoemen

Benoem de telwoorden

De gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt bedroeg in 2017 10,9 graden.

1. bep.hoofdtelw
2. onbep.hoofdtelw
3. bep.rangtelw
4. onbep.rangtelw

Wat zijn de 2 telwoorden?
Van de twaalf kinderen heeft Jan de meeste eieren gevonden

1. kinderen / heeft
2. twaalf / jan
3. twaalf / eieren
4. twaalf / meeste

Wat voor telwoord is het?
Jaap is bij de wedstrijd zeventiende geworden.

1. bep. hoofdtw
2. onbep. hoofdtw
3. bep. rangtw
4. onbep. rangtw

Wat voor telwoord is het?
Klaas was als laatste klaar met zijn proefwerk.

1. bep. hoofdtw
2. onbep. hoofdtw
3. bep. rangtw
4. onbep. rangtw

Wat voor telwoord is het?
Er zijn vannacht drie muizen ontsnapt in de dierenwinkel.

1. bep. hoofdtw
2. onbep. hoofdtw
3. bep. rangtw
4. onbep. rangtw

Wat voor telwoord is het?
Vannacht hebben veel mensen vuurwerk afgestoken.

1. bep. hoofdtw
2. onbep. hoofdtw
3. bep. rangtw
4. onbep. rangtw

bepaald hoofdtelwoord

onbepaald hoofdtelwoord

bepaald rangtelwoord

onbepaald rangtelwoord

2274

middelste

vijftiende

sommige

Opdrachten

Ga naar NN Online en maak de opdrachten:

Planning -  telwoorden