Grammatica tot en met lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen

Welkom 

Lesdoel

1. Aan het einde van de les: 
2. kun je een zin ontleden in pv-wwg - o - lv 
3. heb je een stappenplan voor het vinden van het pv-wwg - o - lv
4. Heb je geoefend met het ontleden van zinnen in pv-wwg - o - lv 

De persoonsvorm (PV)

In elke zin staan werkwoorden. Een van deze werkwoorden is de persoonsvorm.

Iedere persoonsvorm is gekoppeld aan een onderwerp. Beiden zijn enkelvoud óf beiden zijn meervoud.

Mijn broer vindt de les saai.

Mijn broers vinden de les saai. 

De persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.
• Elke zin heeft minimaal één persoonsvorm.
• Door de zin van tijd te veranderen kan je de persoonsvorm vinden. Het werkwoord dat is veranderd is de persoonsvorm. 

Ik vind de les saai. 

Ik vond de les saai. 

Stappenplan

Schrijf in je schrift: 
Stappenplan Grammatica

1. Onderstreep de PV. 

Zinsdelen

Een zin | bestaat | uit zinsdelen.

Kijk welk deel voor de persoonsvorm kan.

Dit deel is dan een zinsdeel.

Stappenplan

1. Onderstreep de PV

2. Zet zinsdeelstrepen. 

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Over twee weken heb ik vakantie ?

1. 4 zinsdelen
2. 5 zinsdelen
3. 3 zinsdelen
4. 6 zinsdelen

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde (WWG) bestaat uit alle werkwoorden in een zin. Een persoonsvorm behoort dus ook altijd tot het werkwoordelijk gezegde.

Zin 1: Max wint elke wedstrijd. 

Zin 2: Max heeft elke wedstrijd gewonnen. 

Zin 3: Max zit vaak te dromen tijdens de wedstrijd. 
 

Stappenplan

1. Onderstreep de PV

2. Zet zinsdeelstrepen. 

3. Benoem WWG = alle werkwoorden in de zin. 

Wat is het WWG in de zin: Ze zit al uren te knutselen

1. zit
2. zit knutselen
3. zit te knutselen
4. er is geen gezegde

Wat is het WWG in:
Fluitend liep Tonny het veld af na de gewonnen wedstrijd

1. Fluitend
2. liep
3. liep fluitend
4. liep fluitend af

Let op!

Een onvoltooid deelwoord (zoals fluitend) wordt niet als werkwoord gebruikt.

Onvoltooide deelwoorden horen dan ook niet bij een werkwoordelijk gezegde.

Onderwerp (O)

Vind je door de vraag te stellen

WIE/WAT+ werkwoordelijk gezegde?

Stappenplan

1. Onderstreep de PV. 

2. Zet zinsdeelstrepen. 

3. Benoem WWG = alle werkwoorden in de zin. 

4. Benoem O = Wie/Wat + wwg? 

Wat is het onderwerp?

Marina legt het onderwerp uit.

1. Marina
2. legt
3. het onderwerp
4. uit

Wat is het onderwerp?

Als onderwerp kozen ze pooldieren.

1. Onderwerp
2. Pooldieren
3. Kozen
4. Ze

Wat is het onderwerp?

Ik kan nu het onderwerp uit een zin halen.

1. kan
2. halen
3. het onderwerp
4. ik

Lijdend voorwerp

Vind je door de vraag te stellen

WIE/WAT+ werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

TIP: HET LIJDEND VOORWERP BEGINT NOOIT MET EEN VOORZETSEL!!!!

Stappenplan

1. Onderstreep de PV. 

2. Zet zinsdeelstrepen. 

3. Benoem WWG = alle werkwoorden in de zin. 

4. Benoem O = Wie/Wat + WWG? 

5. Benoem LV = Wie/Wat + WWG + O?

Voorbeeld! 

Vanochtend heb ik een lekkere cake gebakken voor mijn jarige oma. 

• wwg = 
• o = 
• lv = 

1. Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. WWG = Mijn moeder
2. WWG = heeft
3. WWG = straf gegeven
4. WWG - heeft gegeven

1. Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. O= Mijn moeder
2. O= Mick
3. O = straf

1. Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. LV = Mijn moeder
2. LV = Mick
3. LV = straf

Wil je voor mij een paar van die vakantiefoto's laten maken?

1. WWG = wil
2. WWG = wil laten
3. WWG = wil laten maken
4. WWG = wil vakantiefoto's laten maken

Wil je voor mij een paar van die vakantiefoto's laten maken?

1. O = je
2. O = voor mij
3. O = een paar van die vakantiefoto's
4. O = vakantiefoto's

Wil je voor mij een paar van die vakantiefoto's laten maken?

1. LV = je
2. LV = voor mij
3. LV = een paar van die vakantiefoto's
4. LV = vakantiefoto's

Ik vond dit een nuttige les.

0100

Ik ben goed in grammatica.

😒🙁😐🙂😃

Ik ga het stappenplan gebruiken bij het ontleden van zinnen.

Ja

Nee

Wat past bij jou?

1. Ik zorg er zelf voor dat ik goed kan ontleden.
2. Ik wil samen met de docent oefeningen maken.
3. Ik heb meer uitleg nodig.

Lesdoel

1. Aan het einde van de les: 
2. kun je een zin ontleden in pv-wwg - o - lv 
3. heb je een stappenplan voor het vinden van het pv-wwg - o - lv
4. Heb je geoefend met het ontleden van zinnen in pv-wwg - o - lv 

Tot de 

volgende les!