§1.3 Arbeiders gaan samenwerken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 2

BIJ BINNENKOMST...

LEG OP JE TAFEL:

je boek op blz 37

IN STILTE:

Lees de tekst op blz 41 (2)

Nakijken H1§3 opdracht 12

Uitleg §1.3

Aan de slag

Afsluiting

Planning

§1.3 Arbeiders gaan samenwerken

...kan ik uitleggen hoe de arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

...kan ik uitleggen wat het socialisme inhoudt

...kan ik met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Aan het einde van de les...

Arbeiders en armen werden door de staat niet geholpen.

Door wie wel?

• Familie
• Kerk
• Liefdadigheid van de rijken

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen hoe arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

Begrippen:

• liefdadigheid
• vakbonden

Een vrouw zamelt geld in
voor een goed doel

Eind 19e eeuw richten arbeiders vakbonden op.

Zij strijden voor:

• hoger loon
• kortere werktijd
• afschaffing kinderarbeid

Dit deden zij door:

• Stakingen organiseren
• Doel: fabrieksbazen dwingen om lonen te verhogen en werkomstandigheden te verbeteren

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Wie werd in de 19e eeuw waarschijnlijk geholpen door liefdadigheid?

1. Een arbeider zonder werk
2. Een eigenaar van een textielfabriek
3. Een man van een liberale politieke partij
4. Een vrouw uit de gegoede burgerij

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat het socialisme inhoudt

Begrippen:

• socialisme
• politieke partij
• algemeen kiesrecht

Fabriekseigenaar

Arbeiders

alle winst van de fabriek

bezaten grondstoffen, machines, fabrieken

kregen laag loon

Oneerlijk!!!

Socialisme

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Socialisten: de arbeiders zullen ooit in opstand komen en dan het bezit van de rijken afpakken.

Om echt dingen te veranderen was invloed op het bestuur nodig.

1881: oprichting socialistische politieke partij

Belangrijkste doel: algemeen kiesrecht.

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Algemeen kiesrecht

Ook arme arbeiders mogen stemmen

Socialisten zouden in bestuur komen

Wetten om arbeiders te beschermen

Wat? Maken opdracht 2 t/m 6 op blz. 38 t/m 40

Hoe? Individueel

Tijd? 15 minuten

Hulp? Docent

Klaar? Markeer/onderstreep de belangrijkste zinnen uit de teksten op blz 37 en 39

Aan de slag

Rond 1870: liberalen voeren eerste sociale wetten in.

• Kinderwetje van Van Houten (1874)
• Ongevallenwet (1901)
• Leerplichtwet (1901)

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

C

Sociale wetten

Leerdoel:

• Je kun met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Begrippen:

• sociale wetten

Wat? Maken opdracht 8 t/m 11

Hoe? Individueel

Tijd? x minuten

Hulp? Docent

Klaar? Maak opdracht 14

Aan de slag

...je kunt beschrijven wat verschillende groepen deden om de arbeiders en armen te helpen

...je kunt uitleggen wat socialisten wilden veranderen aan de samenleving en hoe ze dat wilden doen

...je kunt uitleggen door welke twee ontwikkelingen er aan het einde van de 19e eeuw sociale wetten kwamen

Volgende week: SO 1.1 t/m 1.3

Afsluiting