herhalen H3. Politiek

• maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De politiek in Nederland

Herhalen H3.

Taken van de regering

• Dagelijks bestuur van het land
• Maken van wetsvoorstellen
• Wetten uitvoeren
• Rijksbegroting opstellen
• Maatschappelijke problemen (werkeloosheid, drugsproblematiek, schooluitval etc) aanpakken. 

Welke drie taken hebben ministers? 

kenmerken parlementaire democratie

1. vrije en geheime verkiezingen
   
2. parlement
3. meerderheid
4. grondwet
5. trias politica

Coalitie en oppositie

• In Nederland is nog nooit voorgekomen dat één partij de meerderheid in de Tweede Kamer had.
  
• Om die meerderheid wél te hebben, moeten partijen dus samenwerken. 
• Partijen die in de regering samenwerken, heten de coalitie.
• Partijen die niet in de regering zitten, maar wel in de Tweede Kamer, heten de oppositie

Prinsjesdag

Derde dinsdag van september is Prinsjesdag. De Koning leest de troonrede voor in de Ridderzaal. 

In de troonrede staan de plannen van de regering voor het komende jaar.

De minister van financiën opent later het koffertje met de miljoenennota. Dit is een overzicht van de belangrijkste uitgaven en inkomsten die verwacht worden.

Het parlement keurt de begroting goed of af. 

Wil je meer weten over de Nederlandse Staatsschuld? Kijk de video van NOS op 3! 

trias politica

wetgevende macht: regering + parlement

uitvoerende macht: regering

onafhankelijke rechterlijke macht

Nederland is een Rechtsstaat

• Land waarin burgers EN overheid zich aan de wet moeten houden
• Niemand wordt zomaar opgepakt
• Iedereen krijgt een eerlijk proces
• Machtenscheiding

Basis van een Rechtsstaat = Machtenscheiding-> zo wordt misbruik voorkomen.

3 machten => zij controleren elkaar:

1- Rechterlijke macht: onafhankelijke rechters

2- Wetgevende macht: parlement + regering

3- Uitvoerende macht: regering

Wat doet de koning dan wél? 

• De koning plaatst zijn handtekening onder wetten en bepaalde benoemingen. Dit is een symbolische functie, zijn handtekening staat symbool voor die van de hele regering 
• Troonrede voorlezen. Dit is een ceremoniële functie. Een traditie wordt voortgezet
• Regelmatig overleg met de ministerpresident. Ook symbolisch want de koning kan geen invloed uitoefenen op het beleid van de regering
• De koning vertegenwoordigt Nederland in het buitenland. Dit is een representatieve functie

Sommigen vinden dat Nederland beter een republiek kan worden. Wat vind jij?   

Wat is een voorbeeld van symbolische functie van de koning? 

                                        Het                             

Taken Eerste Kamer       

mede wetgever

controleren regering

Parlement                                       

Tweede Kamer

medewetgever

controleren regering

Hoofdtaken Eerste Kamer

• Controleren van de regering (controlerende taak)

• Chambre du reflection (Kamer van reflectie = nogmaals, vooral technisch, bekijken van een wetsvoorstel dat al door de Tweede Kamer is goedgekeurd)

wetgevende taak parlement

stemrecht

recht van initiatief  ( alleen Tweede Kamer)

recht van amendement ( alleen Tweede Kamer)

politieke partijen

doel?

• Hoe?
• verkiezingsprogramma's
• standpunten
• vertegenwoordigen  belangen van maatschappelijke organisaties.
• politieke functies: beïnvloeding

Indeling van politieke partijen

• Links of rechts: (hierbij wordt gekeken naar de rol van de overheid)
  

• Politieke stroming: (hierbij wordt gekeken naar de belangrijkste waarde)
  

stromingen politieke partijen

 

 Liberaal ( vrijheid) VVD

sociaaldemocratie ( opkomen voor de zwakkeren \

sterke overheid) PVDA

christen democratie ( bijbel als basis) CDA

Politieke partijen