2021 vwo 5 pluriforme samenleving 1

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• WO
• Leerjaar 5

Pluriforme samenleving

Deel 1

Docent J. sibbald

Wat gaan we nu doen?

We beginnen met wat basisinformatie zodat jullie weten waar we het over hebben als we spreken over de pluriforme samenleving. Wel zo handig...

Onderwerpen van deze les

Pluriforme samenleving

Wie is 'de Nederlander'?

Cultuur

Tolerantie

vakbegrippen

Pluriforme samenleving

Cultuur

Dominante cultuur

Subcultuur

jeugdculturen

bedrijfsculturen

religieuze culturen

etnische subculturen 

Normen

Waarden 

Liberalisme (IB)

Realisme

Morele geografie

Klimaat van tolerantie

pragmatische keuze

vrijheid van geweten

Verdraagzaamheid

Tolerantie 

Gedogen

UVRM

EVRM

Pluriforme samenleving

Een land waarin mensen met verschillende identiteiten  

( sociaal en/ of levensovertuiging en/ of culturen) samenleven.

opdracht

Bekijk het volgende filmpje en schrijf in je schrift de vier kenmerken van een pluriforme samenleving op.

Maxima is volgens de oude betekenis.....

1. Allochtoon
2. Autochtoon

Beschrijf de Nederlander volgens Maxima...

Maak zelf een omschrijving van 'de Nederlander'. Je mag ook een afbeelding gebruiken.

Cultuur

Alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en als vanzelfsprekend beschouwen.

Dominante cultuur

  Het geheel van waarden, normen en kenmerken dat door de meeste binnen een samenleving geaccpeteerd wordt. Om een samenleving te laten functioneren, moet er een minimum aan gedragsregels en normen en waarden zijn waar iedereen het over eens is. 

Subcultuur

Cultuur van een kleine groep mensen. Cultuur van een kleine groep mensen die naast de dominante cultuur ook nog bij een andere cultuur horen

Soorten Subculturen:

muzieksmaak, land van herkomst, werk of geloof.

Je hoort meestal niet bij één subcultuur, maar bij meerdere. Je kunt dierenactivist zijn en Feyenoord-supporter.

Bij subculturen onderscheiden we onder meer:

jeugdculturen

bedrijfsculturen

religieuze culturen

etnische subculturen 

tegencultuur

Een subcultuur die niet bij de hoofdcultuur wil horen, zich afzet tegen de hoofdcultuur:

feministen, krakerbeweging, provo's, anarchisten.

Eten...

Nederlandse cultuur 

Turkse cultuur 

Indonesische cultuur 

Surinaamse cultuur 

Japanse cultuur 

Engelse cultuur 

Wat is een voorbeeld/zijn voorbeelden van een tegencultuur ?

1. Feministen
2. Anonymous
3. Moslims
4. Daesh/IS

De meeste Nederlanders vieren hun verjaardag.

1. Dominante cultuur
2. Subcultuur
3. Tegencultuur

Op het pieperfestival in Emmeloord wordt een uniek feest gevierd waar onder andere gratis patat wordt uitgedeeld.

1. Dominante cultuur
2. Subcultuur
3. Tegencultuur
4. Etnische subcultuur

Dominante cultuur

Subcultuur

Anti-kapitalisten zijn een voorbeeld van een

1. Dominante cultuur
2. subcultuur
3. tegencultuur
4. autonome cultuur

Het niet terecht behandelen van (groepen) personen op grond van iets dat niet terzake doet. 

Een emotioneel geladen oordeel over een persoon of groep, dat niet in overeenstemming is met de werkelijkheid. 

Zaken die mensen het nastreven waard en waardevol vinden. 

Wetten, regels en gewoonten waarvan men aanneemt dat mensen zich eraan behoren te houden. 

Een cultuur die in bepaalde opzichten afwijkt van de overheersende cultuur. 

Overheersende cultuur

Waarden, normen, gewoonten, tradities, gebruiken en aangeleerde kenmerken. 

Zowel de binnenkomende partij als de ontvangende partij passen zich aan de ander aan. 

Cultuur

Waarden

Normen

Subcultuur

Dominante cultuur

Vooroordelen

Discriminatie

Integratie

Cultuur is?

1. nature (aangeboren)
2. nurture (aangeleerd)

Behoort deze jongen tot de dominante cultuur, een subcultuur of beide?

1. Dominante cultuur
2. Subcultuur
3. Beide

Dit is een voorbeeld van

1. De dominante cultuur
2. Een bedrijfscultuur
3. Een subcultuur
4. Een etnische cultuur

Maak de zin af: een subcultuur is de...

1. Cultuur van het hele land
2. cultuur van een kleine groep mensen
3. cultuur van een grote groep mensen

Tot welke subcultuur/culturen behoor jij zelf?

Een stukje geschiedenis. 

Nederland is een klein land en daarom hebben onze burgers vaak samen moeten werken.  Natuurlijk waren er verschillen, maar het voordeel van samenwerken was groter en culturele verschillen kon je je beter niet te druk over maken.  Het profijt van samenwerken woog zwaarder dan de principes van bijvoorbeeld het geloof. 

Dit past het beste bij het

1. liberalisme (IB)
2. realisme
3. communisme

De langzame eenwording van Nederland

Er zijn veel verschillende beschrijvingen over Nederland. Deze gaan over

vrijheidsdrang en verlangen naar ordening. Dit waren tegenstrijdige belangen. Toch ontstond vanaf 1648, vanaf de onafhankelijkheid van Nederland, een gevoel van verdraagzaamheid. Nederland werd dan ook een pluriforme samenleving: een land waarin mensen van verschillende sociale klasse, godsdiensten en levensstijlen samen leven. Door de regionale, sociale en religieuze verschillen duurde het echter nog lang voordat de bevolking zich één voelde. Door communicatiemiddelen kwam er langzaam een gevoel van saamhorigheid. 

Zijn wij tolerant?

In Nederland is sprake van morele geografie: het dicht op elkaar leven van mensen heeft invloed op de manier waarop mensen met elkaar omgaan. In combinatie met het pluriforme karakter van de samenleving maakte dit een klimaat van tolerantie, bereidheid om dingen/verschillen te verdragen die ergernis kunnen oproepen, noodzakelijk. Tolerantie was een pragmatische keuze: het was kwetsbaar door alle verschillen, maar het voordeel (i.v.m. samenwerken bij handel overzee) woog zwaarder dan de principes van het geloof.

Wat hield die tolerantie dan in?

Katholieken werden lang niet als volwaardige burgers gezien in het Protestantse Nederland (tot 1795). Kerkdiensten werden wel getolereerd als de diensten niet te opzichtig waren, bijvoorbeeld in onopvallende kerken. Er was namelijk vrijheid van geweten: je mocht er andere denkbeelden op nahouden, als het maar niet in het openbaar werd geuit. Dit was de principiële kant aan tolerantie: overtuiging dat er vrijheid moest zijn van eigen denken, mensen hadden recht op hun eigen geweten. Hierdoor kwamen er veel dissidenten naar Nederland. Nederland ving veel immigranten en vluchtelingen op.

klik hier

vrijheid van geweten

Bij gewetensvrijheid, mag je doen wat volgens jouw eigen geweten goed is en gedaan moet worden of gelaten. Dat betreft dus eigenlijk een veel omvangrijkere vrijheid dan alleen godsdienstvrijheid. Want niet alleen jou keuze voor een godsdienst is vrij maar voor elke beslissing.

Overdreven gezegd zou je hier zelfs kunnen zeggen dat je iemand mag vermoorden omdat je geweten dat zo ingeeft. Maar uiteraard zal die gewetensvrijheid zich weer binnen de perken van de wet moeten afspelen. Dus zal dat moorden al snel daar buiten vallen.

Hoe zit dat vandaag de dag met gewetensvrijheid?

Gewetensvrijheid is een recht dat internationaal in verschillende verdragen is vastgelegd. Met de opname ervan in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) is het een mensenrecht. Gewetensvrijheid is in westerse rechtstaten vaak een onderdeel van andere grondrechten. Zo staan in de Nederlandse grondwet godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting 

Artikel 18. 

Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachten, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van geboden en voorschriften.

— Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM)

Artikel 9. 

Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen, zowel in het openbaar als privé zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uitdrukking te brengen in erediensten, in onderricht, in praktische toepassing ervan en in het onderhouden van geboden en voorschriften.

De vrijheid zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uiting te brengen kan aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die die bij de wet zijn voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de openbare veiligheid, voor de bescherming van de openbare orde, gezondheid of goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen..

— Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)

De begrippen verdraagzaamheid en tolerantie zijn dus ook erg belangrijk om de Nederlandse pluriforme samenleving te kunnen plaatsen. 

Tolerantie:

Tolerantie of verdraagzaamheid in een sociale, culturele of religieuze context gebruikte term die de mate aangeeft waarin afwijkend gedrag of leden van bepaalde groepen niet worden gediscrimineerd ondanks hun afwijkend en door de meerderheid verwerpelijk geachte gedrag (of afwijkende meningen).

DUS: DE MATE WAARIN GROEPENEN/OF INDIVIDUEN MET AFWIJKENDE MENINGEN/GEDRAGINGEN WORDEN GEACCEPTEERD

Vind jij jezelf tolerant?

1. ja
2. nee

Waarom heb je het vorige antwoord gegeven?

Vind jij Nederland een tolerant land?

1. Ja
2. Nee

Zoek een nieuwsartikel waaruit blijkt dat Nederland tolerant is. Maak een korte samenvatting.

Zoek een nieuwsartikel waaruit blijkt dat Nederland niet tolerant is. Maak een korte samenvatting.