5.3 Zouthydraten.

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.3 Zouthydraten

Leerdoelen:

- Wat zijn zouthydraten en hoe worden ze gevormd?

- Waar worden zouthydraten voor gebruikt?

- De naamgeving en formules van zouthydraten

- De reactievergelijking kunnen opstellen van de vorming of breken van een zouthydraat

Zouthydraten

Sommige zouten lossen op in water (hydratatie)

Dit gebeurt als er genoeg water is om ionen uit het kristalrooster los te "trekken"

Sommige zouten nemen water op (hydraatvorming)

Water IN het kristalrooster (kristalwater)

Voorbeeld

Wit kopersulfaat REAGENS voor water

Voorbeeld

Wit kopersulfaat REAGENS voor water

Vormt hydraat

Voorbeeld

Wit kopersulfaat REAGENS voor water

Vormt hydraat

Kopersulfaatpentahydraat

(Let op faseaanduiding!)

Zelf aan de slag OF verder met uitleg

Groep A: krijgt verlengde instructie

Groep B: verder aan de slag met vragen: 

34, 37, 40, 42.   (38 is optioneel)

Hydraat naamgeving

• Een zouthydraat wordt weergegeven als zout en de hydraten erachter met een punt
• CaSO4 . 2 H2O
• calciumsulfaatdihydraat

• Naam zout + hoeveel hydraten (telling in Binas T66-C)

Wat is de naam van dit zouthydraat?

Wat is de naam van dit zouthydraat?

Natriumfosfaatdodecahydraat

Water uit het hydraat krijgen

zouthydraat is droog en vast

Wanneer je een zouthydraat verwarmd, komt het water vrij

-omdat je het moet verwarmen, is dit een endotherm proces

-hydraatvorming is dus exotherm

(het wordt warm)

Huiswerk

Groep A: 33, 34, 35, 39, 40.

Groep B: 34, 37, 40, 42 (38 is optioneel)

Par. 5.3: Zouthydraten

Rekenen aan zouthydraten

Planning

- Huiswerk nakijken en bespreken in groepjes 

- Instructie voorbeeldopgave: rekenen aan hydraat

- Groep A: verlengde instructie

- Groep B: Verder met de opdrachten

Leerdoel

- Hoeveel water kan een zout opnemen en hoe reken je dat uit?

Huiswerk bespreken

- Ga wederom zitten bij een leerling die dezelfde vragen heeft gemaakt

- Kijk eerst zelf je antwoorden na en vul de checklist in. 

- Wissel hierna van blaadjes / kijk of je punten herkent die ook bij jou fout waren, bespreek met elkaar de fouten. Als je juist de vraag goed hebt die je klasgenoot fout had dan probeer je uitleg te geven.

- Vul hierna op je eigen checklist een korte evaluatie.

Rekenen met hydraten

Calciumchloride kan water vanuit de lucht opnemen in zijn kristalrooster en vormt dan calciumchloridehexahydraat

Geef de reactievergelijking voor de vorming van dit hydraat.

C

Calciumchloride = CaCl

Dus calciumchloridehexahydraat = CaCl   6 H O

De reactievergelijking is dus:
 

2

. 

2            2 

Rekenen met hydraten

Calciumchloride kan water vanuit de lucht opnemen in zijn kristalrooster en vormt dan calciumchloridehexahydraat

Bereken hoeveel gram water kan worden opgenomen door 

15,0 gram calciumchloride.

CaCl₂ is 110,98 g/mol, dus:

15,0 g / 110,98 g/mol = 0,135 mol CaCl₂ 

molverhouding CaCl₂ : H₂O is 1 : 6, dus 0,135 x 6 = 0,810 mol water.

H₂O is 18,016 g/mol.

0,810 mol x 18,016 gram/mol = 14,610 gram H₂O

15,0 gram calciumchloride kan 14,6 gram water opnemen.

Bereken hoeveel gram water kan worden opgenomen door 15 gram calciumchloride

Zelf aan de slag OF verder met uitleg

Groep A: krijgt verlengde instructie

Groep B: verder aan de slag met vragen:

42, 43 en 44

Rekenen met hydraten

Je hebt calciumsulfaat en voegt hier water aan toe tot alle calciumsulfaat is gereageerd tot gipshydraat.

Je giet het overige water af en weegt 10.3 gram gipshydraat.

Reken uit hoeveel gram water heeft gereageerd.

Noem een toepassing van een zouthydraat in het dagelijks leven.

1. Droog- en koelmiddelen
2. Bouwmaterialen zoals gips, cement en beton
3. Reagentia zoals kopersulfaat
4. Alle drie de keuzes zijn goed

Uitgevoerd:  Na₂CO₃   + x H₂O (g) --> Na2CO3·x H2O (s) 

(= zouthydraat verwarmen levert --> watervrij zout en water)

Vraag: waar staat x voor?

1. gram water
2. mol water
3. aantal mol water ten opzichte van mol Na2CO3
4. aantal waterdruppels

Bekijk de volgende reactie:

CaSO₄ . 2 H₂O (s) --> CaSO₄ + 2 H₂O 

Deze reactie is een:

1. voorbeeld van ontledingsreactie
2. voorbeeld van het binden van water
3. voorbeeld van oplossen van calciumsulfaat
4. voorbeeld van verhitten van zouthydraat

Hoeveel kristalwater bevat kristalsoda, natriumcarbonaatdecahydraat

1. 5
2. 8
3. 2
4. 10

Wat is ons DEEL van calciumsulfaatdihydraat als we massa% kristalwater moeten berekenen?

1. CaSO​4​​.2H​2​​O
2. Ca​2​​SO​4​​
3. H​2​​O
4. 2H​2​​O

Wat is kristalwater?

1. water in kristalvorm
2. water dat is opgenomen in het kristalrooster
3. water waar een zout in is opgelost
4. ijs

Wat zien we op de foto?

1. Kristalwater
2. Hydratatie
3. Indampen
4. Zoutreactie

Het opnemen van kristalwater is

1. een exotherm proces
2. een endotherm proces