Week 2, les 2 KT1 - theorie de cel

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

Cellen en weefsels
Les 8 week 3 Periode 1

Lesindeling

Terugblik vorige les

Cytologie: inhoud en functie

Lesdoel

-De student weet de onderdelen van de cel te benoemen en kent hun functie. 

-De student weet de organellen in een cel te benoemen en kent hun functie.

Terugblik vorige les

-Wat betekenen de volgende begrippen:

1. Orgaan
2. Orgaanstelsel
3. Anatomie
4. Cytologie

Welke begrippen ken je nog meer uit de vorige les?

Anatomie: leer van de lichaamsbouw. Uit welke onderdelen bestaat het lichaam? OPBOUW en VORM

Fysiologie: leer van de lichaamsfuncties. Hoe werkt het lichaam in gezonde toestand? WERKING en FUNCTIE

Pathologie: ziekteleer. Hoe ontstaan en verlopen ziektes in ons lichaam? ZIEKTES

Histologie: leer van de weefsel

Cytologie: leer van de cel

Orgaan: 

een geheel van weefsels met een of meerdere functies ten behoeve van dat organisme.

Orgaanstelsel:

bestaan uit groepen samenwerkende organen die gezamenlijk één hoofdfunctie hebben. Het hart werk samen met de bloedvaten. 

Organisme

Opdracht gelukt?

Menselijke cel

De cel is de kleinste zelfstandig functionerende eenheid van het menselijk lichaam. 

Het menselijk lichaam bestaat uit ongeveer: 

60.000.000.000.000.000 cellen. 

Al onze organen en weefsels zijn terug te brengen tot de bouwstenen waaruit ze zijn opgebouwd: lichaamscellen

Extra informatie:

Al onze organen zijn terug te brengen tot de bouwstenen waaruit ze zijn opgebouwd, de lichaamscellen.

Een cel is heel klein. (0.01-0.001 mm in doorsnede) 

- welke cel had geen celkern?

rode bloedcellen (erytrocyten) en bloedplaatjes (trombocyten)

Erytrocyten:

zuurstof van de longen naar de weefsels brengen en koolstofdioxide terug.

Tromobyten:

zorgen voor stolling van ons bloed

dwarsgestreept spierweefsel bevat meerdere celkernen.

de cel

Nu kort benoemen. We lopen in deze les alle onderdelen na. 

Deze afbeelding leren voor de toets! Zit in de KTB

1. Het lysosoom is een blaasje dat zich in het cytoplasma bevindt en ook wel "de afvalberg van de cel" genoemd wordt. Lysosomale enzymen in de lysosomen breken afvalstoffen van de cel af, zodat de afbraakproducten hergebruikt of veilig uitgescheiden kunnen worden. 

Het endotheel is een bedekkend eencellig laagje aaneengesloten cellen dat onder andere de binnenkant van hart, bloedvaten en lymfevaten

Zenuwcellen: deze geleiden elektrische impulsen.

Gladde spiercellen: zorgen voor beweging in het darmstelsel en de bloedvaten.

Kraakbeencellen: deze cellen zorgen voor flexibiliteit en stevigheid.

Botcellen: deze zorgen voor stevigheid.

Dwarsgestreepte spiercellen: deze cellen zorgen voor de beweging in de skeletspieren.

Darmepitheel: zorgen voor de opname van voedingsstoffen.

Bloedcellen: de bloedcellen zorgen voor het zuurstoftransport.

Dekcellen: deze cellen hebben een regelmatige vorm en sluiten goed op elkaar aan, zodat ze een goede afsluitende beschermlaag vormen.

Geslachtscel

Pancreas cel - alvleesklier

Kenmerken van elke lichaamscel:

1. De cel bevat cytoplasma en (meestal) een celkern. 

2. In een cel vindt voortdurend stofwisseling (metabolisme) plaats. 

Op alle punten gaan we gedurende deze weken dieper in. 
Bij punt 2 kun je nog vertellen: 
metabolisme zorgt voor 

- opbouw, 

- afbraak en 

- instandhouding van de cel en daarmee

  de weefsels. 

Metabolisme is ook noodzakelijk voor de productie van energie. 

Celmembraan

Celmembraan

• Alle levende cellen hebben er 1
• Scheiding tussen de cel en de buitenwereld
• Omvat de inhoud van de cel
• Semi-permeabele barrière tussen binnen- en buitenkant v.d. cel en de omgeving
• Functie: Bescherming tegen beschadiging en ziektekiemen
• Functie: Transport tussen intra- en extra cellulaire ruimte

Extra cellulaire ruimte is de omgeving buiten de cel. Het celmembraan dient als een grens die de bestanddelen in de cel bijeenhoudt.

Organellen zijn de onderdelen van een cel die een specifieke functie uitoefenen binnen de cel *In de volgende dia meer hierover

Cytoplasma

In de cel bevinden zich vacuolen. = holten in het cytoplasma waarin zich vocht bevindt met daarin opgeloste suikers en zouten.

Ook bevinden zich kleine vetbolletjes in de cel = brandstof

Dit zijn holten in het cytoplasma waarin zich vocht bevindt met daarin opgeloste suikers en zouten. (vacuole)

De vetbolletjes zijn te beschouwen als brandstof voor de verbranding waardoor energie in de cel vrijkomt. Deze energie maakt cel metabolisme mogelijk. 

Organellen in het cytoplasma

• Celkern
• Mitochondriën
• Endoplasmatisch reticulum 
• Centrosoom 

-Heeft ook een semipermeabele membraan. Deze omsluit de celkern en grenst deze af van het cytoplasma. 

-In het plasma van de kern bevinden zich de chromatinekorrels, die zich bij de celdeling omvormen in 'draden'. Dit zijn de chromosomen. Deze chromosomen bezitten de erfelijke eigenschappen die ieder mens uniek maken. 

-De celkern reguleert de werking van andere cel bestanddelen. 

-Elke cel bezit een kern behalve volwassen erytrocyten en trombocyten. Bij deze cellen is de kern verdwenen. 

-Cellen in het z.g.n. dwarsgestreepte spierweefsel hebben meer dan 1 kern. 

Organellen in het cytoplasma: endoplasmatisch reticulum

Zie ook nr. 4 volgende dia
Functie:
Hierin vindt de omzetting van eiwitten plaats. 

Dit zijn de belangrijkste organellen die ook in het boek genoemd worden. 

Staat niet in het boek

De energie is nodig voor de celstofwisseling. 

Lysosomen/centrosomen

Centraal lichaam

Zijn betrokken en spelen een belangrijke rol bij de kerndeling

In een andere les deze periode gaan we daar dieper op in. 

filmpje van aanmaak nieuwe cellen

Opdracht

Ga naar CumLaude en maak  het werkblad (week 38-werkblad de cellen) 

Huiswerk

Huiswerk volgende les:

Leren Medische terminologie Anatomie en fysiologie hoofdstuk 2
Maak af opdracht week 38 in Cum Laude

Boek Medische terminologie Anatomie en fysiologie mee

Volgende les: Mitose, Meiose, celdeling en erfelijkheid