7.2 Ontstaan van nieuwe soorten

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 7.2 Onstaan van nieuwe soorten
1 / 20
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 20 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 7.2 Onstaan van nieuwe soorten

Slide 1 - Slide

Doel 7.2
Je kunt uitleggen hoe soorten veranderen
Je kunt uitleggen hoe veranderende soorten kunnen leiden tot nieuwe soorten 

Slide 2 - Slide

Evolutie
Het veranderen van soorten, tot zelfs het ontstaan van nieuwe soorten (of verdwijnen van soorten) heet evolutie.

  • Evolutie gaat langzaam
  • Evolutie is niet gestuurd, je weet vooraf niet welke kant het op gaat, mutaties ontstaan bij toeval.
  • Evolutie is nooit klaar.

Slide 3 - Slide

Evolutie
Voor evolutie zijn de volgende zaken nodig:

  • Genetische variatie (niet iedereen is genetisch gelijk)
  • Selectiedruk
  • De overlevingskans (en kans op kinderen) is voor niet iedereen gelijk


Slide 4 - Slide

Genetische variatie
Genetische variatie onstaat door:

* recombinatie 
* mutaties

Slide 5 - Slide

Recombinatie
Geslachtelijke voortplanting vergroot de genetische variatie binnen een populatie omdat kinderen een toevallige combinatie van de chromosomen (en dus allelen) van hun ouders krijgen.
Dit proces heet recombinatie.
Crossing-over vergroot de variatie.

De beschikbare genen binnen een populatie heet de genenpool.

Slide 6 - Slide

Mutaties
Wijzigingen in DNA leiden vaak tot wijzigingen in het gecodeerde eiwit en dit leidt vaak weer tot wijzigingen in eigenschappen.



Slide 7 - Slide

Selectiedruk
Doordat in een populatie de individuen (bijna) allemaal genetisch verschillend zijn (variatie) hebben ze allemaal een grotere of kleinere kans om zich voort te planten. De gunstige genen (hoge fitness) hebben een grotere kant om in de nieuwe generatie terecht te komen dan ongunstige genen (lage fitness).

Dit proces heet natuurlijke selectie (selectiedruk).


Slide 8 - Slide

Soorten veranderen

Het veranderen van de eigenschappen van een populatie door de selectiedruk heet adaptatie.

De allelfrequentie van het allel verandert.

Voorbeeld: Berkenspanner



Slide 9 - Slide

Berkenspanner
Motten die voorkomen in lichte vorm en donkere vorm.
Donker in 1848 voor het eerst waargenomen.
Industriele revolutie
Natuurlijke selectie

Experiment https://askabiologist.asu.edu/peppered-moths-game/play.html


Slide 10 - Slide

Slide 11 - Link

Co-evolutie
Prooi en roofdier evolueren vaak samen.
Evolutiestappen bij de prooi leiden weer tot evolutiestappen bij de predator omdat de selectiedruk wijzigt.

Ook symbiose (wederzijds voordeel) kan leiden tot co-evolutie.

Slide 12 - Slide

Nieuwe soorten ontstaan
Als twee populaties van elkaar gescheiden raken en daardoor niet meer onderling voortplanten (reproductieve isolatie) kunnen deze populaties genetisch zo veel van elkaar gaan verschillen (door mutaties én selectiedruk) dat ze samen geen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen -> er zijn twee soorten ontstaan.


Slide 13 - Slide

Allopatrische soortvorming
Reproductieve
isolatie door een 
fysieke barriere

Slide 14 - Slide

Sympatrische soortvorming
Reproductieve isolatie door tijd (dag/ nacht of seizoen)

Slide 15 - Slide

Sympatrische soortvorming
Door uiterlijk - seksuele selectie

Slide 16 - Slide

Seksuele selectie
De voorkeur van vrouwtjes voor bepaalde uiterlijke kenmerken heeft een grote invloed op de kans dat bepaalde 
eigenschappen (dus allelen) in de 
volgende generatie terugkomen.
Ook als deze eigenschappen de overlevings-
kans niet positief beïnvloeden.



Slide 17 - Slide

Kunstmatige selectie
Mensen kiezen bij het kweken van planten en het fokken van dieren bewust bepaalde eigenschappen uit.
Domesticeren en klassieke veredeling.

Dit proces heet kunstmatige selectie.

Slide 18 - Slide

Doel 7.2
Je kunt uitleggen hoe soorten veranderen
Je kunt uitleggen hoe veranderende soorten kunnen leiden tot nieuwe soorten 

Slide 19 - Slide

Begrippen 7.2
selectiedruk, variatie, mutaties, recombinatie, co-evolutie, allopatrische soortvorming, sympatrische soortvorming, seksuele selectie, domesticeren, klassieke veredeling, kunstmatige selectie




Slide 20 - Slide