Agressieve gedragsstoornissen

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 3

Agressieve gedragsstoornissen

Inhoud

Wat is een gedragsstoornis

ODD

CD

Handelingsadviezen

Didactische adviezen

Hulpmiddelen

Een gedragsstoornis ontstaat door een combinatie van factoren.
Welke is niet juist?

1. Karakter, omgeving, opvoeding
2. Erfelijke afwijking, karakter, omgeving, opvoeding

Een gedragsstoornis is:

Als het gedrag heel problematisch is, langer dan een jaar aanhoudt en een kind erg belemmert in naar school gaan, vrienden maken en het contact met familie, is het gebruikelijk om van een gedragsstoornis te spreken.

Heel problematisch gedrag is:

Als een kind of een jongere minimaal 6 maanden lang opstandig, negatief, vijandig en zelfs gewelddadig gedrag vertoont.

Wat voor kenmerken zie je?

Wat valt jou op aan het filmpje?

c

Kinderen met ODD zijn met regelmaat ongehoorzaam, driftig, zoeken ruzie en zijn snel gefrustreerd.

Kenmerken: driftig, verzet zich tegen regels, weigert zich te voegen naar wat de volwassene vraagt, maakt vaak ruzie met volwassenen, ergert anderen met opzet, geeft de schuld van eigen fouten aan anderen, is prikkelbaar, boos, gepikeerd, hatelijk en wraakzuchtig.

CD - Conduct disorder

Norm overschrijdend-gedragsstoornis

De symptomen van de norm overschrijdende gedragsstoornis zijn ernstiger van aard dan die van de oppositionele-opstandige stoornis. Er komen vier groepen symptomen voor:

1. agressief gedrag

2. vernielen van eigendommen

3. bedrog of diefstal

4. ernstige overtredingen van regels zoals weglopen van huis of spijbelen.

CD - Conduct disorder
Normoverschrijdend-gedragsstoornis

Kinderen met CD pesten, bedreigen en intimideren en hebben een gebrek aan respect voor anderen.

Kenmerken: pest, bedreigt, intimideert, zet aan tot vechten, gebruikt wapens en brengt lichamelijk letsel toe, mishandelt mens en dier, dwingt tot seksueel contact, steelt of liegt en vernielt met de bedoeling ernstige schade aan te richten, spijbelt en loopt weg van huis.

ODD & CD

Kinderen en jongeren met ODD of CD hebben problemen met het reguleren van hun emoties. Ze zijn snel gefrustreerd en weinig flexibel in het omschakelen van hun houding als een situatie plotseling verandert.

ODD komt bij ruim 3% van de kinderen voor. Vaak co-morbiditeit.

CD komt bij 2% van de kinderen voor. Vaak co-morbiditeit.

Wat is belangrijk in de begeleiding van kinderen met een gedragsstoornis?

• Verbondenheid
• Belangstelling
• Beloningssystemen
• Actief luisteren
• Duidelijkheid creëren
• Voorspelbaarheid (ook in handelen bij ongewenst gedrag)
• Time-out + afreageerplek

• Opgeruimde leeromgeving
• Zorgen voor structuur
  
• Stellen van regels (betrek het kind)
  
• Maken van afspraken
• Consequent zijn
• Betrekken bij klassengebeuren
• Registratiesysteem

• Leren omgaan met emoties.
• Wees vriendelijk, duidelijk en beslist.
• Regelmaat
• Veilige leeromgeving
• Blijf in gesprek
• Bedenk samen gedragsalternatieven

• Identificatie ontwikkeling
  
• Positieve aandacht
  
• Betrokken groepsgenoten
  
• Sociale vaardigheden
  
• Hulp bij plannen en structureren
  
• Hulp bij oplossen en schade herstellen
  
• Hulp bij huiswerk

• Ontvang en begroet het kind
• Begrens opstandig en vijandig gedrag direct op een rustige, duidelijke toon.
• Benoem welk gedrag je wil zien.
• Leer ze de juiste taal te gebruiken (boos zijn mag, schelden niet). 

• Maak oefenplannetjes (gedragsalternatieven, juiste taal)
• Stel regels positief
• Corrigeer zonder naam, zacht en dichtbij.
• Complimenteer met naam en hardop.
• Leer ze na te vragen of het klopt wat ze denken.

• Kijk goed! Let op gezichtsuitdrukking, houding. 
• Kind tijdig uit situatie halen, wanneer het escaleert.
• Stel realistische doelen.
• Geef keuzes, maar niet teveel.
• Benoem regels én consequenties.

• Geef opdrachten niet in vraagvorm en gebruik het woord 'nu'.
• Gebruik humor.
• Ga niet in discussie. Vertel zakelijk wat niet goed is + alternatieven.
• Maak het kind bewust van eigen gedrag en keuzes die het hiervoor maakt.

Didactische adviezen

• Bied voldoende uitdaging in aantrekkelijke korte opdrachten en verschillende werkvormen en activiteiten. 
• Maak voldoende duidelijk waarom dit vak en deze les belangrijk is voor de toekomst. 

• Geef korte duidelijke instructie en bied herhaling; het werkgeheugen is onvoldoende ontwikkeld, visualiseer opdrachten, bv met pictogrammen.
• Zorg voor een goede inleiding, zodat de leerling kan omschakelen.

• Geef het kind een vaste plek en voorzie alles van duidelijke instructies (tijd, opdracht, manier van uitvoeren).
• Schep in de gewone lessen meerdere mogelijkheden voor leerlingen om samen te leren werken, dit schept verbondenheid. 

Ze voelen zich vaak eenzaam en willen er graag bij horen, hier dient in de les in geïnvesteerd te worden en stap voor stap te worden aangeleerd en begeleid.

• Maak van lesstof nooit strafwerk, maar laat de lesstof altijd inhalen.

Interne time out

• Apart binnen de ruimte waar de klas is.
• Napraten met conflictkrater.
• Oefenplannetjes maken

Externe time out

• Uit de ruimte waar de klas zich bevindt.
• Nooit alleen!
• Als iedereen is afgekoeld: wat gebeurde er, wat dacht je, hoe kun je dit oplossen?

Conflictkrater

Schaalvragen

Wondervraag

Continueringsvraag

Was er voldoende interactie?

😒🙁😐🙂😃

Was er voldoende theorie?

😒🙁😐🙂😃

Heb je nieuwe informatie gekregen?

😒🙁😐🙂😃

Tips & Tops