Hoofdletters en leestekens les 1 (20/03)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig op je plek zitten en leg je boek en leesboek op tafel

Hoofdletters en leestekens 

Wat gaan we doen vandaag?

- Theorie

- Oefenen

- Werken aan de opdracht 

Aan het einde van de les heb je de spellingsregels geleerd voor het gebruik van hoofdletters en leestekens 

Theorie 

Hoofdletters en leestekens 

Hoofdletters 

• Aan het begin van een zin 
• Als de zin begint met een apostrof -> 't Zal je maar gebeuren. 
• Eigennamen: personen, organisaties, merken, historische gebeurtenissen, feestdagen
• Aardrijkskunde namen en afleidingen 

• Tussenvoegsels van namen schrijf je met een kleine letter. Als de voornaam of voorletter niet wordt genoemd, schrijf je het eerste tussenvoegsel met hoofdletter
  - Hans van der Laan
  - meneer Van der Laan 
• Titels van boeken, films en andere kunstwerken schrijf je het eerste woord met een hoofdletter -> De brief van de koning

Hoofdletters

Wanneer geen hoofdletter?

• Als je zin begint met een getal in cijfer of een symbool (emojis)
  - 581 berichten kreeg ik gisteren!
  - 😂 is een veelgebruikte emoji. 
  
  
• Maanden, dagen, windstreken, historische tijdperken, woorden afgeleid van feestdagen, titels en aanspreekvormen, munteenheden 
  
  
• Let op: Kerstmis, kerst, kerstvakantie 
  
  
• Culturele, politieke, religieuze en artistieke stromingen 

Hoofdletters

Als het gaat om de bewoners van een bepaald gebied of om een instituut in een stroming, dan gebruik je wel een hoofdletter. 

• Paus Johannes Paulus II stond van 1978 tot 2005 aan het hoofd van de Katholieke Kerk

Leestekens  

Aan het einde van een zin:

• . ? !
  
  

Binnen een zin:

• Een komma (,)
  - als je een pauze hoort
  - tussen de delen van een opsomming 
  - tussen bijvoeglijk naamwoorden 
  - tussen twee persoonsvormen 
  - voor- en nadat je iemand aanspreekt 
  - na de aanhef in een brief of e-mail 

Leestekens 

• Dubbele punt (:) 
  - opsomming, uitleg of citaat 
  - Bij een citaat of opsomming in volledige zinnen begint je zin met een hoofdletter 
  
  
• Puntkomma (;)
  - Zinnen die sterk met elkaar verbonden staan, maar ook op zichzelf kunnen staan. 
  - De meeste katten houden niet van regen; de meeste mensen zijn er trouwens ook niet gek op.

• Beletselteken (...)
  - Als de tekst wordt afgebroken, je schrijft geen 4de punt -> Wat, heb je echt ... 

Leestekens  

Rondom een woord of zinsdeel:

• Aanhalingstekens (' ')
  - Citaten, woorden die je extra wilt benadrukken 
• Haakjes ( )
  - Geven extra informatie, kan je weglaten

Binnen een woord:

• punt (.)
  - Na een afkorting 
  - Geen tweede punt als de zin eindigt met een afkorting 
  - blz.           a. d. h. v.             d. w. z. 

Leestekens  

• Apostrof (')
  - Als je letters weglaat -> m'n
  - Meervoud of bezitsvorm met uitspraaksverwarring -> komma's, Carla's partner 
  - Bezitsvorm van namen die eindigen op -s -> Hans' vader 
  - Verkleinwoorden die eindigen op -y  -> baby'tje 
• Liggend streepje (-)
  - Afbreekstreepje 
  - Koppelteken
  - Weglatingsstreepje 

Leestekens  

• Accent aigu + accent grave 
  - Wanneer je een bepaalde uitspraak wilt aangeven 
  - Als je een woord extra wilt benadrukken
  - Hè! Ik wil graag één antwoord 
  

Werken aan de opdracht

Wat? Maak opdracht 2, 5 en 6A op bladzijde 122 - 123

Hoe? Zelfstandig en stil
Tijd? Tot het einde van de les (het is huiswerk voor 27/03)
Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs
Klaar? Lees verder in je leesboek of maak ander huiswerk

Huiswerk

Voor volgende week donderdag 14 maart 2024 moet opdracht 2, 5 en 6A op bladzijde 122 - 123 af zijn.

Schrijf dit op in je plenda!