10.3 (Elektro)magnetisme

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

V5natk3 - Goedemiddag!

10.3: (Elektro)magnetisme 

Ga naar LessonUp en doe mee met de les 

Permanente magneten

• Hebben altijd een noordpool en een zuidpool.
• Kunnen o.a. ijzeren voorwerpen magnetiseren.
• Hebben een onzichtbaar magnetisch veld om zich heen.

00:19

Afstoting gebeurt tussen

1. tegengestelde polen
2. gelijke polen

Kompas

• Een kompasnaald is zelf een kleine magneet.
• De magnetische noordpool van de kompasnaald wijst naar het geografische noorden.
• (Vandaar ook de termen noordpool en zuidpool bij magneten).

01:33

De rode kant van de staafmagneet is de magnetische

1. noordpool
2. zuidpool

Magnetisch veld

• Een kompasnaald krijgt een bepaalde oriëntatie door het magnetisch veld van een (staaf)magneet. 
• Door allemaal kompasnaalden om een magneet heen te plaatsen, breng je het magnetisch veld in kaart .

Magnetisch veld en veldlijnen

Veldlijnen

• Binnen de magneet: 

       van zuid naar noord

• Buiten de magneet: 

       van noord naar zuid

• Gesloten "loops"
• Kruisen nooit  

Magnetische veldsterkte

• Sterkte van het magneetveld: B
• "Magnetische inductie" 
• Eenheid: Tesla 
• B is een vector: heeft een

       grootte en een richting.

• Raaklijn aan veldlijn geeft

      richting van B op dat punt.

B is een kracht
en de magnetische veldlijnen geven de richting van die kracht.

1. waar
2. onwaar

Veldlijnen

• Het magneetveld B is geen kracht (kan wel een kracht overdragen).

• [B] = Tesla (geen Newton).
• B geeft een bepaalde 

       oriëntatie aan een 
       kompasnaald (of ander 

       magnetische voorwerp).

• De kompasnaald wordt 

        opgelijnd met het magneetveld.

Aardmagnetisch veld 

• De aarde is een grote magneet.
• Een kompasnaald wordt opgelijnd met het aardmagnetische veld.
• En wijst altijd naar de geografische Noordpool. 

Aardmagnetisch veld 

• De aarde is een grote magneet.
• Een kompasnaald wordt opgelijnd langs het aardmagnetische veld.
• En wijst altijd naar de geografische Noordpool. 

Aardmagnetisch veld 

Z

N

Maak opg. 17 voor morgen

1. a
2. b
3. c
4. d

B is een vector

Elektromagnetisme

Waarom elektro?

Elektromagnetisme

Bewegende lading (bijv. in een stroomdraad) blijkt ook een magneetveld te veroorzaken!

wel stroom

geen stroom

Rechterhandregel 1

Het B veld vormt ringen om de draad heen.

Laat je duim in de richting wijzen van de stroom I, dan krullen je vingers mee met B.

Richting van het magneetveld

•  Zie de veldlijnen als pijlen

• Puntjes: de "voorkant" van de pijlen, dus B wijst naar je toe, het papier uit.

• Kruisjes: de "achterkant" van de pijlen, dus B wijst het papier in.

Magneetveld om een spoel

Rechterhandregel 2: 

laat je vingers in de richting van de stroom I om de windingen heen krullen, dan wijst je duim naar de magnetische noordpool.

Een spoel waar stroom doorheen loopt, gedraagt zich als een magneet.

Oefenen!

• Maak de quiz "De richting van het magnetisch veld" (staat op classroom)

• Maak opg. 16-18-19a