De brug - grammatica zinsdelen deel 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Wat gaan we vandaag doen?

15 minuten lezen

Verder met zinsdeelzinnen

Vwo extra uitleg

Veel oefenen!!

15 minuten lezen

Hoe ging het huiswerk?

De zinsdeelzinnen

Uitlegfilmpje in Noordhoff -->

apps.noordhoff.nl

Nu jullie

Maken: werkblad zinsdeelzinnen

Klaar? Nakijken.

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

Bij verplicht wederkerende werkwoorden (zich verslapen, zich verspreken) hoort altijd een wederkerend voornaamwoord (me, je, zich, ons). Je kunt immers niet een ander verslapen of verspreken.

In een zin met een verplicht wederkerend werkwoord hoort het wederkerend voornaamwoord bij het werkwoordelijk gezegde:

Vrijwel elke ochtend verslaapt Jasper zich.

wg = verslaapt zich

verplicht wederkerende werkwoorden

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

Bij toevallig wederkerende werkwoorden (zich amuseren, zich omdraaien) hoort niet per se een wederkerend voornaamwoord. Je kunt immers ook een ander amuseren of iets omdraaien. 

In een zin met een toevallig wederkerend werkwoord hoort het wederkerend voornaamwoord niet bij het werkwoordelijk gezegde, maar is het lijdend voorwerp:

– Op het schoolfeest amuseerde Caroline haar klasgenoten.

wg = amuseerde; lv = haar klasgenoten

Dus:

– Op het schoolfeest amuseerde Caroline zich.

wg = amuseerde; lv = zich

 toevallig wederkerende werkwoorden

ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

Als de kern geen zelfstandig naamwoord of voornaamwoord is, is er sprake van een ondergeschikte bijwoordelijke bepaling (obwb).

– 2 De in Carré optredende artiest / is / onder jongeren / geweldig populair (bn).

obwb = geweldig → populair

Soms zit een obwb binnen een bijvoeglijke bepaling.

De boomlange spits van VVZ / heeft / in de belangrijke wedstrijd tegen SO Soest / een heel spectaculair doelpunt / gemaakt.

obwb = heel → spectaculair

apps.noordhoff.nl

bijvoeglijke bijzin

In een zinsdeel met een zelfstandig naamwoord of een voornaamwoord als kern kunnen bijvoeglijke bepalingen staan.

Als die bijvoeglijke bepaling een persoonsvorm bevat, spreken we over een bijvoeglijke bijzin (bijv.bijzin). Vergelijk:

– Het vorige week geopende museum trok meteen veel bezoekers.

bijv.bep = vorige week geopende

– Het museum, dat vorige week geopend is, trok meteen veel bezoekers.

bijv.bijzin = dat vorige week geopend is

Nu:

vwo: maken - opdracht 3, 5, 6, 7

havo: maken - opdracht 4, 5, 6

Huiswerk voor maandag 5 september