1.2 Een winstgevende kolonie

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
1 / 20
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavoLeerjaar 3

This lesson contains 20 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 70 min

Items in this lesson

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 

Slide 1 - Slide


Leerdoelen §1.2 een winstgevende kolonie 

Uitleg §1.2 een winstgevende kolonie 

Zelfstandig werken
Deze les 

Slide 2 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Leerdoel:
  • Je kunt de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven
Begrippen:
  • indo's
  • racisme
B
Het cultuurstelsel
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft
Begrippen:
  • cultuurstelsel
  • liberalisme
C
Ondernemers en contractarbeiders
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders
Begrippen:
  • vrije arbeid
  • contractarbeiders
  • koelies

Slide 3 - Slide

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
A: de koloniale samenleving

Slide 4 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Groepen in de samenleving

  • Nederlanders (tot 1880 alleen mannen, daarna ook vrouwen)
  • Indo's: kinderen van NL'se mannen, inheemse vrouwen. Verschil in sociale lagen: hoe lichter de huid, hoe belangrijker

Slide 5 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
NL'se vrouwen:
niet bezighouden met politiek of bestuur. Wel liefdadigheid

Indonesische vrouwen:
geen onderwijs, als kind uitgehuwelijkt, geen beroep
Pas in 1904 oprichting school voor inheemse meisjes

Slaven:
 50.000 slaven uit Afrika, China en NL-Indië.
Slavernij afgeschaft 1860

Slide 6 - Slide

Je kunt de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven
Nederlanders:
De machtigste groep. Bestond voornamelijk uit rijke mannen met bedienden.

Indo's:
Nederlandse vader en inheemse moeder. Vanwege hun vrij donkere huidskleur werd er door de blanke Nederlanders op hun neergekeken. Ze kregen geen belangrijke functies in het bestuur. Hoe lichter de huid, hoe hoger de status.

Vrouwen:
Mochten zich niet bezighouden met de politiek of het bedrijfsleven. Meestal deden ze aan liefdadigheid. 

Slaven:
Hadden geen rechten. Werkten veelal als sjouwer in de haven of in de landbouw.

Slide 7 - Slide

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
B: het cultuurstelsel

Slide 8 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Leerdoel:
  • Je kunt de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven
Begrippen:
  • indo's
  • racisme
B
Het cultuurstelsel
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft
Begrippen:
  • cultuurstelsel
  • liberalisme
C
Ondernemers en contractarbeiders
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders
Begrippen:
  • vrije arbeid
  • contractarbeiders
  • koelies

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Link

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
1830: invoering cultuurstelsel op Java


Boeren moeten op 1/5 van hun land cultuurproducten verbouwen.
--> koffie, suiker, tabak, thee, indigo
--> afstaan aan de NL'ers --> die verkochten dit duur in NL

Slide 11 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
Cultuurstelsel, ramp voor de boeren:

  • Veel cultuurproducten verbouwen > weinig voor henzelf ==> hongersnoden
  • Soms gedwongen meer dan 1/5 deel te gebruiken. (Bij hogere opbrengst kreeg regent bonus)
  • Boeren zonder geschikte grond moesten 66 dagen werken voor NL bestuur. 

Slide 12 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
Kritiek uit NL:

  • 1860: boek Max Havelaar van Multatuli. Beschrijving onderdrukking en uitbuiting boeren.
  • Vanaf 1848 veel Liberalisme in het bestuur.
    Het idee dat ondernemers vrij waren zou ook in NL-Indië moeten gelden

1870: afschaffing cultuurstelsel

Slide 13 - Slide

Je kunt uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft.
Nederland voerde het cultuurstelsel in waardoor Java voortaan voor grote inkomsten zou zorgen.
Het cultuurstelsel werd weer afgeschaft omdat Nederlanders  kritiek hadden op de werkomstandigheden van de boeren.
Daarnaast wilden Nederlandse ondernemers zelf bedrijven beginnen.

Slide 14 - Slide

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
C: Ondernemers en contractarbeiders

Slide 15 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Leerdoel:
  • Je kunt de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven
Begrippen:
  • indo's
  • racisme
B
Het cultuurstelsel
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft
Begrippen:
  • cultuurstelsel
  • liberalisme
C
Ondernemers en contractarbeiders
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders
Begrippen:
  • vrije arbeid
  • contractarbeiders
  • koelies

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Link

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
C
Ondernemers en contractarbeiders
Gevolgen afschaffing cultuurstelsel:
 
NL'se ondernemers stichtten bedrijven in NL-Indië: plantages (thee, koffie, suiker).
 
Werk werd gedaan door loonarbeiders uit de lokale bevolking.
Dit systeem is vrije arbeid

Slide 18 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
C
Ondernemers en contractarbeiders
Om genoeg arbeiders te hebben kwamen er contractarbeiders uit o.a. China
  • Kregen voorschot op hun loon
  • Verdienden te weinig
  • Konden voorschot niet terug betalen
  • Bleven vaak heel lang op de plantages

NL noemde hen koelies
Leven van de koelies:
  • 12 uur per dag werken
  • Weinig eten
  • Geen wc/ bad
  • Kinderarbeid
  • Geldboetes/lijfstraffen
  • Koelieordonnantie (straf bij werkweigering)

Slide 19 - Slide

Je kunt uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders.
Er werden grote landbouwbedrijven gesticht. De ondernemers maakten enorme winsten. Het werk werd gedaan door loonarbeiders uit de plaatselijke bevolking.

Contractarbeiders moesten nu voor weinig loon erg hard werken en werden vaak slecht behandeld door de Nederlandse ondernemers.



Slide 20 - Slide